Συνέντευξη στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ της Θράκης

Συντάκτης Κειμένου: Πολίτης της Θράκης
Ημερομηνία Σύνταξης: Τετάρτη, 02.07.2008 09:00:00
ΦΥΛΛΟ: 127

Δημήτρης Δημητρακόπουλος
Για να σώσουμε ότι μπορούμε Ένα σπίτι παράδειγμα
Κύριε Δημητρακόπουλε γιατί χτίσατε αυτό το σπίτι;
Γιατί τα επόμενα χρόνια η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα που θα προέρχονται από τον συνδυασμό της ενεργειακής κρίσης και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, τα οποία θα υποβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Αυτό το σπίτι είναι ένα παράδειγμα για να σώσουμε ότι μπορούμε από τα οποία μας έχουνε καλομάθει.
Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα;
Από την μια η κατασκευή και η λειτουργία των κτιρίων είναι ο ποίο μολυσματικός παράγοντας πάνω στην γη. Ευθύνεται για το 28% της παγκόσμιας μόλυνσης. Από την άλλη με την διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου η κατανάλωση ενέργειας συνεχώς αυξάνει. Υπολογίζεται ότι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 40% περίπου της συνολικής παραγόμενης ενέργειας δαπανάται για τον κτιριακό τομέα και σ΄ αυτόν περιλαμβάνεται η θέρμανση, η ψύξη, ο φωτισμός ,το ζεστό νερό η λειτουργία των συσκευών. Καθώς αυξάνουμε τις καταναλώσεις ταυτόχρονα αυξάνονται και οι εκπομπές των καυσαερίων μια και οι ενεργειακά στο μεγαλύτερο μέρος είμαστε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα τα οποία είναι υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών θα γίνονται ποιο έντονα το επόμενο διάστημα. Εκτός αυτού τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι ανεξάντλητα. Διεθνείς οργανισμοί όπως ο ODAC συνεχώς προειδοποιούν για το πρόβλημα ενώ όλοι εμείς αισθανόμαστε τις επιπτώσεις της αλματώδους αύξησης της τιμής του πετρελαίου. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν θα υπάρξει ξανά ούτε φθηνό πετρέλαιο, ούτε φθηνό φυσικό αέριο, ούτε φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε φθηνά τρόφιμα, ενώ ακραία φυσικά φαινόμενα θα μας επισκέπτονται πιο συχνά. Με ποίο σημαντική επίπτωση, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες για την περιοχή μας η ξηρασία.
Ποια είναι τα αίτια της αυξημένης ζήτησης ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας;
Ο μεγάλος αριθμός κτιρίων που κατασκευάστηκαν πριν το 1980 (περίπου το 75%) τα οποία δεν είναι θερμομονωμένα και τα οποία απαιτούν πού μεγάλα ποσά ενέργειας για να εξασφαλίσουν με τα σημερινά επίπεδα αποδεκτές συνθήκες άνεσης τον χειμώνα. Η κατά κανόνα ενεργοβόρα επιλογή συστημάτων θέρμανσης και κακής συντήρησης, με αποτέλεσμα την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και μόλυνσης του περιβάλλοντος. Η αύξηση της θερμοκρασίας των πόλεων λόγω του τρόπου δόμησής τους και η ολοένα αυξανόμενη απαίτηση για ψύξη το καλοκαίρι οδήγησε την τοποθέτηση πάνω από ένα εκατομμύριο κλιματιστικών. Το ρεκόρ ημερήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ήταν τον Αύγουστο του 2007 με κατανάλωση 10.610 MW με φετινό ρεκόρ με μέγιστη θερμοκρασία μόλις τους 37 βαθμούς τα 9.825 MW.
Τι εξασφαλίζει η κατοικία που κατασκευάσατε;
Καταφέρνει να εξασφαλίσει την απαιτούμενη θερμική ισορροπία χειμώνα καλοκαίρι χωρίς την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και ΔΕΗ, ενώ παρέχει ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος ανώτερη από αυτήν των κατοικιών που κατασκευάζονται σήμερα και δεν μολύνει το περιβάλλον.
Είναι εύκολη η κατασκευή μιας τέτοιας κατοικίας;
Μπορώ να κατασκευάσω τέτοιες κατοικίες στον ίδιο χρόνο με τις συμβατικές, η πρώτη όμως κατοικία πήρε πέντε χρόνια για την μελέτη και την κατασκευή. Και σ’ αυτήν συμμετείχαν δεκάδες εταιρείες και επιστήμονες τους οποίους ευχαριστώ για την βοήθειά τους.
Πώς ακριβώς λειτουργεί και ποια είναι τα πλεονεκτήματά του;
Έχοντας σαν δεδομένο τις μειωμένες αποδώσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να δημιουργήσουμε φυσιολογικές συνθήκες διαβίωσης μέσα στο σπίτι θα έπρεπε να μειώσουμε τις ανάγκες του κτιρίου. Σε αυτό μας βοήθησε ο βιοκλιματικός σχεδιασμός και η κατάλληλη επιλογή υλικών.
Στο σχεδιασμό ενός οικολογικού βιοκλιματικού σπιτιού πολύ μεγάλη σημασία έχουν τα κλιματολογικά δεδομένα της περιοχής. Δεν μπορεί να κατασκευαστεί το ίδιο κτίριο στην Αίγυπτο και τη Φιλανδία. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός αφορά τον προσανατολισμό του κτιρίου, την προστασία του από τους βόρειους ανέμους. Το μέγεθος των παραθύρων στον Βορά, Νότο, την Ανατολή και την Δύση, τους προβόλους. Τον έλεγχο της ηλιακής ακτινοβολίας για τη θέρμανση και την ψύξη του κτιρίου. Διάφορες επιμέρους λεπτομέρειες στην κατασκευή προστατεύουν το κτίριο και υποβοηθούν το στόχο της θερμικής ισορροπίας.
Αφού εξασφαλίσαμε τις μικρότερες δυνατές απώλειες του κτιρίου σχεδιάσαμε τα ενεργειακά συστήματα μόνο με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Για το ηλεκτρικό ρεύμα αφού πρώτα μετρήσαμε τις καταναλώσεις όλων των συσκευών που θα χρησιμοποιούσαμε, σχεδιάσαμε ένα υβριδικό σύστημα στο οποίο συνεργάζονται φωτοβολταϊκά και μία ανεμογεννήτρια. Δεν έχουμε σύνδεση με την ΔΕΗ, είμαστε πλήρως ανεξάρτητοι. Για το σύστημα θέρμανσης χρησιμοποιήσαμε ενδοδαπέδιο σύστημα με θέρμανση του ζεστού νερού από τον ήλιο.
Με την κατασκευή του ενδοδαπέδιου συστήματος θέρμανσης μικραίνουμε τις ανάγκες για ζεστό νερό. Χρησιμοποιώντας φύλλα αλουμινίου σαν αγώγιμο υλικό επιταχύνουμε γρήγορη μεταφορά θερμότητας και χαμηλότερη θερμοκρασία εισαγωγής. Αν τοποθετούσαμε καλοριφέρ η θερμοκρασία εισαγωγής θα έπρεπε να είναι 70 βαθμοί, ενώ τώρα η θέρμανση μπορεί να λειτουργεί και με 35 βαθμούς.
Αυτό θα μας βοηθήσει στην μείωση της σπατάλης της θερμότητας που θα χρειαστεί να παράγουν τα ηλιακά panel. Τα panel που έχουμε τοποθετήσει καλύπτουν την μηχανολογική μελέτη αλλά σε ακραίες καιρικές συνθήκες χρειάζεται υποβοήθηση. Σε συνεργασία με την εταιρεία που κατασκεύασε τον επόμενο χρόνο θα βελτιώσουμε το σύστημα. Σε παγκόσμιο επίπεδο διαχρονική αποθήκευση θερμότητας (Inter-seasonal heat storage) δεν έχει επιτευχθεί. Στα κτίρια που έχουν κτιστεί πειραματικά χρησιμοποιούν για υποβοήθηση καυστήρες βιομάζας, κάτι που χρησιμοποιούμε και εμείς. Εμείς όμως έχουμε επιτύχει μεγάλη μείωση των αναγκών σε θέρμανση και η θέρμανση μόνο από τον ήλιο, μπορεί να επιτευχθεί τα επόμενα δύο χρόνια με τη βελτίωση του συστήματος. Μην ξεχνάτε ότι το σπίτι βρίσκεται στον Έβρο όπου επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Για αντίστοιχο σπίτι στη νότια Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο εύκολα.
Το πλεονέκτημά του είναι ότι δεν πληρώνεις λογαριασμούς ρεύματος, δεν σε απασχολεί η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ενώ η ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος είναι πολύ καλύτερη από τις συμβατικές κατοικίες.
Το μεγάλο όμως κέρδος είναι για το περιβάλλον. Σε ένα αντίστοιχο συμβατικά χτισμένο κτίριο θα χρειάζονταν για να θερμανθεί ένας καυστήρας 40kW και θα κατανάλωνε πετρέλαιο όσο καταναλώνουν 10 αυτοκίνητα όλο το χρόνο. Τώρα δεν έχουμε εκπομπές καυσαερίου από την θέρμανση, δεν έχουμε εκπομπές καυσαερίων από την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, και έχουν μειωθεί σημαντικά οι εκπομπές καυσαερίου από την παραγωγή και την μεταφορά των οικοδομικών υλικών και ένα μεγάλο μέρος των υλικών θα μπορεί να ανακυκλωθεί αν το σπίτι κατεδαφιστεί στο μέλλον.
Ποιο είναι το κόστος κατασκευής του σπιτιού;
Το κόστος της κατασκευής ελάχιστα διαφέρει από την κατασκευή μιας συμβατικής κατοικίας σωστά κατασκευασμένης γιατί τις περισσότερες φορές συγκρίνουμε μια κακή κατασκευή με την οικολογική. Αυτό που κοστίζει είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι οποίες όμως για να συγκριθούν με τις συμβατικές θα πρέπει να μετρηθούν σε βάθος χρόνου. Το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα αποσβεστεί σε 15 χρόνια, αν οι τιμές της ΔΕΗ μείνουν σταθερές όμως αυτό είναι αδύνατον. Το λογικό είναι τα δέκα χρόνια με χρόνο ζωής των φωτοβολταϊκών τα 25 και μηδενικό κόστος συντήρησης.
Στις συμβατικές πληρώνεις κάθε χρόνο και σ’ αυτό θα πρέπει να προσμετρήσουμε το κόστος αλλαγής των θερμικών μονάδων λόγω φθοράς και την ετήσια συντήρηση. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα ηλιακά panel έχουν διάρκεια ζωής τα 25 χρόνια, οι δεξαμενές δεν χρειάζονται συντήρηση. Αν υπολογίσουμε την τιμή του πετρελαίου στα 1000 ευρώ ο τόνος, τότε η απόσβεση θα γίνει σε δώδεκα χρόνια, αν υπολογίσουμε όμως ότι πετρέλαιο θα φτάσει στα 200 δολάρια το βαρέλι τότε η απόσβεση θα γίνει πολύ γρηγορότερα και δεν θα έχουμε και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στα 25 χρόνια οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι φθηνότερες. Αυτό που δυσκολεύει οικονομικά κάποιον που αγοράζει ή κτίζει ένα σπίτι είναι ότι το κόστος αγοράς θα πρέπει να καταβληθεί άμεσα.
Πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία να δεχτεί ένα τέτοιο σπίτι και να υιοθετήσει έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής;
Η ελληνική κοινωνία ζει και φέρεται λες και η Ελλάδα έχει τεράστια αποθέματα πετρελαίου, όλοι οι κάτοικοι είναι πλούσιοι και δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές στην χώρα μας.
Αυτοί που αγοράζουν ή κατασκευάζουν σπίτια ελάχιστα ασχολούνται με το πως κατασκευάζεται το σπίτι τους, προτιμούν να δώσουν 10.000 ευρώ επιπλέον στα έπιπλα κουζίνας παρά να δώσουν 2000 ευρώ για να αλλάξουν τα τζάμια που θα μειώσουν στο 1/3 τις απώλειες. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μια κατοικία δεν κατασκευάζεται για τα επόμενα δέκα χρόνια και η επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση με την υπερθέρμανση του πλανήτη θα μας υποχρεώσει να κατασκευάσουμε τέτοια κτίρια, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε τις ανέσεις που απολαμβάνουμε σήμερα.
Άρα το πρόβλημα είναι πολιτικό;
Βέβαια είναι πολιτικό. Η απεξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο είναι εθνική στρατηγική, η προστασία των αποθεμάτων του νερού είναι εθνική στρατηγική, η πολεοδομική ανάπτυξη των πόλεων και ο ενεργειακός σχεδιασμός των κτιρίων είναι κυβερνητική απόφαση. Σας αναφέρω ότι η πολιτεία της Καλιφόρνιας αποφάσισε ότι μέχρι το 2020 όλες οι κατοικίες θα είναι υποχρεωμένες τα παράγουν με Φ/Β το ρεύμα που καταναλώνουν και τα δημόσια και εμπορικά κτίρια μέχρι το 2030. Ενώ σε 200.000 κτίρια μέχρι το 2017 θα πρέπει να τοποθετηθούν ηλιακά συστήματα θέρμανσης με στόχο την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο. Μπορείτε μόνοι σας να καταλάβετε το χάος που μας χωρίζει από την πραγματικότητα. Ο κίνδυνος υποβάθμισης της ζωής μας στα επίπεδα των δεκαετιών του 60-70 είναι μεγάλος.
Κάποιος θα πει ότι αυτά είναι υπερβολές. Πετρέλαιο θα υπάρχει για πολλά χρόνια και τέτοια φυσικά φαινόμενα θα υπήρξαν και στο παρελθόν.
Σωστά, θα υπάρχει, αλλά σε τι τιμή; Γιατί όμως εγώ, θα πρέπει να χρηματοδοτώ αυτούς που ελέγχουν τις πετρελαιοπηγές, να μειώνετε το εισόδημά μου, να γίνονται ακριβότερα τα τρόφιμα, και να υποβαθμίζεται η ζωή μου. Όταν η χώρα μας διαθέτει τέτοια ηλιοφάνεια, γιατί η Γερμανία να έχει το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ευρώπη και όχι η Ελλάδα, γιατί οι ανεμογεννήτριες να αντιμετωπίζονται από την νομοθεσία σαν πυρηνικά εργοστάσια. Γιατί η πατρίδα μας να μην εκμεταλλεύεται την γεωθερμία, ενώ έχουμε τα μεγαλύτερα αποθέματα χαμηλής ενθαλπίας στην Ευρώπη. Δεν θα πρέπει να προβληματιστούμε με την απόφαση του Abu Dabi, πετρελαιοπαραγωγός περιοχή να επενδύει σε φωτοβολταϊκά πάρκα; Η επένδυση σε τέτοιες μορφές ενέργεια θα φέρει όχι μόνον απεξάρτηση από το πετρέλαιο αλλά και νέες θέσεις εργασίας. Όσο για τα φυσικά φαινόμενα, αυτά που ζήσανε την προηγούμενη χρονιά με τις φωτιές στην Πελοπόννησο, τις πλημμύρες στον Έβρο, είναι απλά προειδοποιητικά μηνύματα για τις αλλαγές που θα έρθουν και δυστυχώς ο Έλληνας δεν αλλάζει αν δεν έρθει αντιμέτωπος με το πρόβλημα. Σκεφτείτε ότι στην Ολλανδία έχουν σχέδια εκκένωσης και πλημμύρας περιοχών για να σωθούν κάποιες άλλες περιοχές από το λιώσιμο των πάγων. Όλες οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες έχουν έτοιμα πλάνα για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στις επιχειρήσεις τους, λέτε να είναι ανόητοι;
*Ο Δημητρακόπουλος Δημήτρης έχει σπουδάσει Marketing και εργάστηκε για 15 χρόνια σε χώρο των Πωλήσεων και του Marketing. Τα τελευταία 10 χρόνια δραστηριοποιείται στο χώρο της κατασκευής κτιρίων με δική του εταιρεία στην Αλεξανδρούπολη. Είναι μέλος της Ένωσης Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος και της American Solar Energy Society.