ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ

Δημοσιεύθηκε 17 Ιανουαρίου 08 στην εφημερίδα «Άποψη»΄

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ

Την περίοδο αυτή επανήλθε ο εφιάλτης των πλημμύρων στους κατοίκους περιοχών του νομού μας που ζούνε κοντά στον ποταμό Έβρο. Μόλις δύο χρόνια πριν, ο Έβρος αντιμετώπισε μια μεγάλη πλημμύρα στην ίδια περιοχή με καταστροφικά αποτελέσματα. Η προηγούμενη μεγάλη πλημμύρα του ποταμού έγιναν το 1991 και πιο πριν το 1963. Γιατί τώρα συμβαίνει τόσο συχνά;
Τον Αύγουστο του 2007 οι περιοχές της Μάκρης και των Δικέλλων στην Αλεξανδρούπολη αντιμετώπισαν μια μεγάλη καταστροφή. Από τα στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας το 2004 η ετήσια βροχόπτωση για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης ήταν 418,1 χιλιοστά.
Η βροχόπτωση των τελευταίων μηνών στην περιοχή της Μάκρης ήταν: Σεπτέμβριος 7 χιλιοστά, Οκτώβριος 63 χιλιοστά (20+24+3+13+3), Νοέμβριος 105 χιλιοστά (32+3+9+12+4+45), ενώ στην μεγάλη βροχή του Αυγούστου μέσα σε τρεις ώρες έπεσαν 120 χιλιοστά. Η βροχόπτωση του Αυγούστου είναι εξωφρενική. Ποτέ δεν έχει καταγραφεί αντίστοιχη βροχόπτωση, κανένα ρέμα ακόμα και καθαρό, δεν θα μπορούσε να δεχθεί τέτοια ποσότητα νερού. Όλοι μετά τις καταστροφές έριξαν την ευθύνη στα μπαζωμένα ρέματα και σε πολιτικές ευθύνες. Πολιτικές ευθύνες υπάρχουν αλλά όχι εκεί που τις αναζητούμε. Τώρα που οι κραυγές σταμάτησαν θα προσπαθήσω να σας αναλύσω την κατάσταση γιατί ένα πρόβλημα αντιμετωπίζεται όταν το αντιληφθούμε όλα τα δεδομένα.
Επιπλέον το καλοκαίρι του 2007 ήταν το θερμότερο των τελευταίων 50 ετών με αποτέλεσμα εκατομμύρια στρέμματα καμένων εκτάσεων ,καταπόνηση της πανίδας και της χλωρίδας , χαμένες ζωές και πρωτοφανή κατανάλωση ενέργειας.

Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά

Η αναφορά Stern που δημοσιεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου του 2006 στο συνέδριο του Ο.Η.Ε. στο Ναϊρόμπι αναφέρει ότι τα επιστημονικά στοιχεία είναι συντριπτικά. Οι κλιματικές αλλαγές είναι μια σημαντική απειλή, και απαιτείται μια άμεση παγκόσμια αντιμετώπιση. Οι κλιματικές αλλαγές θα επηρεάσουν τα βασικά στοιχεία της ζωής των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Θα επηρεάσουν την πρόσβαση στο νερό, την παραγωγή των τροφών, την υγεία και το περιβάλλον. Εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων θα υποφέρουν από πείνα, τα αποθέματα νερού και η πλημμύρες των παράκτιων περιοχών όσο η θερμοκρασία θα ανεβαίνει.
Η αναφορά Stern αναφέρει ότι εάν δεν πάρουμε μέτρα άμεσα στο να μειώσουμε τις εκπομπές καυσαερίων, η συγκέντρωση των αερίων που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα θα διπλασιαστούν μέχρι το 2035 και η θερμοκρασία θα ανέβει κατά 2 βαθμούς Κελσίου. Αυτή η άνοδος είναι πραγματικά επικίνδυνη. Είναι η αντίστοιχη με τις αλλαγές που συνέβησαν στην γη από το τέλος των παγετώνων μέχρι σήμερα. Τέτοια δραματική αλλαγή στην φυσική γεωγραφία του κόσμου πρέπει να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην ανθρώπινη γεωγραφία, δηλαδή τα μέρη που ζουν οι άνθρωποι καθώς και ο τρόπος ζωής τους.

Οι Προβλέψεις για το μέλλον της γης είναι δυσοίωνες

Στο άρθρο του Αlok Jha, της Guardian αναφέρει: Η αύξηση της Θερμοκρασίας της γης κατά 3C θα φέρει φωτιές, πλημμύρες, λιμούς.
Οι αλλαγές που βλέπουμε τώρα είναι το προμήνυμα για αυτά που θα ακολουθήσουν. Τα περισσότερα από δάση της γης θα εξαφανιστούν αν η μέση θερμοκρασία της γης αυξηθεί κατά 3 βαθμούς μέχρι το τέλος του αιώνα. Η πρόβλεψη έρχεται από την καλύτερη ανάλυση των στοιχείων για τις επιπτώσεις από το φαινόμενο του θερμοκηπίου που είναι αποτέλεσμα των ανθρώπινων ενεργειών.
Οι ακραίες πλημμύρες , οι πυρκαγιές στα δάση και οι ξηρασίες θα γίνουν ένα συνηθισμένο φαινόμενο κατά την διάρκεια των επομένων εκατό ετών καθώς θα αυξάνεται η θερμοκρασία λόγω αλλαγής του κλίματος σύμφωνα με τον Marko Scholze του πανεπιστημίου του Bristol .
Ο Dr Scholze πήρε 52 προβλέψεις του παγκοσμίου κλίματος κατά την διάρκεια του επόμενου αιώνα, βασισμένο σε 16 διαφορετικά πρότυπα κλίματος και ομαδοποιώντας τα αποτελέσματα για τις επιπτώσεις από το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2100 τα χώρισε σε τρεις κατηγορίες, μέχρι 2C, 2-3C και πάνω από 3C και επιπλέον πώς αυτό θα επηρεάσει το παγκόσμιο περιβάλλον τα επόμενα 100 χρόνια. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις 14 Αυγούστου του 2006 στα πρακτικά της National Academy of Sciences.
Ο Dr Scholze αναφέρει ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης κατά 2C είναι αναπόφευκτη ακόμα και αν αυτή την στιγμή όλος ο κόσμος σταματήσει τις εκπομπές καυσαερίων.
Αυτό το σενάριο προβλέπει ότι η Ευρώπη , η Ασία , ο Καναδάς , η κεντρική Αμερική και η Αμαζονία μπορεί να χάσουν μέχρι και το 30% δασών τους.
Μια άνοδος κατά 2-3C σημαίνει λιγότερο γλυκό νερό διαθέσιμο στα μέρη της Δυτικής Αφρικής , της Κεντρικής Αφρικής, της Νότιας Ευρώπης και των Ανατολικών ΗΠΑ που αυξάνουν την πιθανότητα της ξηρασίας σε αυτές της περιοχές ενώ τα τροπικά μέρη της Δυτικής Αφρικής της Κεντρικής Αμερικής θα διατρέξουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο καθώς τα δένδρα θα ξεραίνονται.
Μια άνοδος κατά 3C και περισσότερο θα σήμαινε ακόμα πιο λίγο γλυκό νερό. Η απώλεια των δασών στον Αμαζόνιο, την Ευρώπη την Ασία τον Καναδά και την Κεντρική Αμερική θα μπορούσε να φθάσει το 60%.
Η μελέτη του Dr Scholze δείχνει ότι το κρίσιμο χρονικά σημείο που οι επιπτώσεις θα γίνονται σοβαρές είναι το μέσον του αιώνα (2050). Σοβαρές επιπτώσεις νοούνται οι μεγάλες καταστροφές που μέχρι τώρα γίνονταν κάθε 100 χρόνια, να γίνονται κάθε δέκα.
Επίσης το ερευνητικό κέντρο Hadley της Μεγάλης Βρετανίας , ένα από τα κορυφαία του κόσμου για την έρευνα στην διαμόρφωση της αλλαγής του κλίματος προέβλεψε ότι μία άνοδος κατά 3C στις μέσες θερμοκρασίες θα προκαλούσε πτώση στις συγκομιδές δημητριακών από 20 εκ τόνους έως 400 εκ τόνους και βάλει σε κίνδυνο λιμού 400.000 ανθρώπων και σε χωρίς πρόσβαση σε γλυκό νερό 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς δεν είναι μη αναστρέψιμη, αλλά δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να ζούμε με τους ίδιο τρόπο, θα πρέπει να πάρουμε μέτρα μέχρι το 2040.

Τα σημαντικότερα σημεία της μελέτης λένε:

Αν συνεχίσουμε να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε καύσιμα με τον ίδιο ρυθμό η μέση θερμοκρασία της γης εύκολα θα μπορούσε να ανέβει κατά 3C. Αυτό θα αυξήσει τις πλημμύρες, τις δασικές πυρκαγιές και τις ξηρασίες. Σε μία έκθεση του Intergovernmental Panel on Climate Change αναφέρεται ότι μια αύξηση της θερμοκρασίας της μέσης θερμοκρασίας από 1,4 έως 5,8C μέχρι το 2100 θα προκαλούνταν εάν οι τρέχουσες εκπομπές άνθρακα συνεχίζονται.
Η στάθμη της θάλασσας θα αυξάνονταν από 9-88 cm. Οι επιστήμονες του UK Climate Impacts Programme αναφέρουν ότι η αύξηση κατά 3C και πάνω θα μειώσει στο μισό τις βροχές στην νότια Αγγλία κατά 40% στην υπόλοιπο της Αγγλίας και κατά 30% στην Σκοτία. Η στάθμη της θάλασσας μπορεί να φτάσει το 70 cm υψηλότερα στο νότο και με κίνδυνο πλημμύρας στην ανατολική ακτή και το Λονδίνο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει θύελλα που θα συνέτριβε το φράγμα του Τάμεση και το κόστος της καταστροφής θα ξεπερνούσε τα 40 δισεκατομμύρια Ευρώ.

Οι κλιματικές αλλαγές

Οι κλιματική αλλαγή μας απειλεί με ανεπανάληπτη οπισθοδρόμηση στην ιστορική μας πρόοδο. Περισσότερες ξηρασίες, πλημμύρες και καταιγίδες θα βυθίσουν ακόμα περισσότερο φτώχια και εκατομμύρια ευάλωτους ανθρώπους. Οι μελλοντικές γενιές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν δυνητικά καταστροφικές οικολογικές απειλές.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στον τόπο μας. Μια μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών τον Απρίλιο του 2007 αναφέρει ότι έντεκα περιοχές στην Ελλάδα θα πλημμυρίσουν λόγω της ανόδου της θάλασσας. Μια από αυτές τις περιοχές είναι και το Δέλτα του ποταμού Έβρου. Έτσι εάν υπάρξει άνοδος της στάθμης κατά 50 εκατοστά τότε θα χαθούν γύρω στα 5000 στρέμματα. Εάν υπάρξει άνοδος της στάθμης κατά 1 μέτρο θα χαθούν 14000 στρέμματα , ενώ εάν η άνοδος της στάθμης είναι 2 μέτρα θα χαθούν 15000 στρέμματα. Η απώλεια των εδαφών θα είναι η μεγαλύτερη σε σύγκριση με όλες τις άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι επιπτώσεις δεν θα είναι μόνον εδαφικές σκεφτείτε πως θα αλλάξει ο οριογραμμή της αιγιαλίτιδας ζώνης και τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στη χάραξη των συνόρων και των χωρικών υδάτων μας με την Τουρκία.

Οι βασικές επιπτώσεις στις παράκτιες περιοχές είναι εκτός από τις πλημμύρες , η μετατόπιση των υγροτόπων, η διάβρωση των ακτών, η επιδείνωση των παράκτιων πλημμυρών, η αύξηση της αλατότητας του νερού των ποταμών στις εκβολές και η χειροτέρευση της ποιότητας του νερού. ¨Ήδη περιοχές στα παραθαλάσσια των Δικέλλων παρουσιάζουν υφαλμύρωση των υπόγειων υδάτων. Μέχρι σήμερα και κάθε χρόνο η κατανάλωση πετρελαίου και υδρογονανθράκων αυξάνει αυτό σημαίνει ότι κανένας δεν δίνει σημασία στην υπερθέρμανση του πλανήτη και έτσι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα.

Τι θα πρέπει να περιμένουμε

Σύμφωνα με τις παραπάνω διαπιστώσεις και προβλέψεις οι καιρικές συνθήκες θα είναι πιο έντονες. Τα καλοκαίρια θα έχουν έντονη ξηρασία και τα αποθέματα του νερού συνεχώς θα μειώνονται. Στην Κρήτη φέτος οι μελισσοκόμοι πάθανε τεράστια καταστροφή γιατί λιώσανε από τον καυτό ήλιο και την μεγάλη θερμοκρασία τα κεριά στις κυψέλες με αποτέλεσμα να φράξει η είσοδος των κυψελών και να πεθάνουν οι μέλισσες. Οι καύσωνες θα αυξάνονται σε αριθμό και θερμοκρασία. Σκεφτείτε τα αποτελέσματα από τρεις καύσωνες στην περιοχή μας με θερμοκρασίες 50 βαθμών Κελσίου. Τα αποθέματα καθαρού νερού θα μειωθούν και το πότισμα των καλλιεργειών θα είναι αδύνατον να γίνει. Στο σχολείο μάθαμε ότι η Ελλάδα έχει εύκρατο κλίμα και στην χώρα μας ευδοκιμούν συγκεκριμένα φυτά. Όπως φαίνεται, σύντομα τα βιβλία της μελέτης περιβάλλοντος θα χρειαστεί να αλλάξουν γιατί οι καλλιέργειες θα πρέπει να αλλάξουν. Το προηγούμενο καλοκαίρι τα αποθέματα νερού στην Κωνσταντινούπολη άγγιξαν την μία εβδομάδα. Οι φωτιές σαν και αυτήν της Πελοποννήσου και της Εύβοιας το καλοκαίρι θα είναι καταστροφικές γιατί λόγω των υψηλών θερμοκρασιών η φυσική άμυνα των δασών μειώνεται και με την χαμηλή βλάστηση να ξεραίνετε θα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μεγάλες καταστροφές. Ξαφνικές αλλαγές του καιρού με έντονα φαινόμενα θα είναι πιο συχνές. Οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν και όταν θα βρέχει θα υποφέρουμε από έντονες βροχοπτώσεις και καταστροφές όπως αυτή της Μάκρης και τις πλημμύρες του Έβρου. Κάθε φορά οι ποσότητες του νερού που θα κατεβάζει το ποτάμι θα είναι μεγαλύτερες. Έτσι μεγαλύτερα και καλύτερα φράγματα (ευθυγράμμιση) το μόνο που θα καταφέρουν είναι να διώξουν το νερό πιο γρήγορα στην θάλασσα και θα συμβάλουν στην γρηγορότερη αύξηση της στάθμης της θάλασσας. Το νερό όμως θα το χρειαζόμαστε λόγω των έντονων περιόδων ξηρασίας. Με τις ξαφνικές νεροποντές το έδαφος δεν θα καταφέρνει να απορροφήσει το νερό και να γεμίσει τις υπόγειες δεξαμενές με αποτέλεσμα όταν το καλοκαίρι το νερό θα είναι απαραίτητο, λόγω της μεγάλων θερμοκρασιών, δεν θα υπάρχει. Η λύση είναι να γίνουν μικρά φράγματα στους λόφους παρόμοια μ’ αυτό που υδρεύει την πόλη της Αλεξανδρούπολης. Αυτά θα συγκρατούν τα νερά των βροχών σε δεξαμενές και παράλληλα θα αρδεύουν το καλοκαίρι τα χωράφια και θα προστατεύουν τα δάση από τις φωτιές και παράλληλα την πανίδα και την χλωρίδα των δασών μας. Τα νερά που έπνιξαν το Πραγγί δεν ήταν τα νερά του Έβρου αλλά τα νερά του Ερυθροποτάμου. Η συνολική διαχείριση των νερών δεν είναι ευθύνη μόνον των γειτονικών χωρών άλλα και δικιά μας ευθύνη για τα δικά μας νερά για τα οποία δεν έχει γίνει τίποτα. Χρόνο με το χρόνο το πρόβλημα θα μεγαλώνει και οι κραυγές και τα λόγια παρηγοριάς των τοπικών αρχόντων δεν θα βοηθάνε. Πέρα από τα επείγοντα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν σε κρατικό επίπεδο για την μείωση των εκπομπών καυσαερίων, η προστασία του περιβάλλοντος σε τοπικό επίπεδο είναι απαραίτητη για να είναι υποφερτή την ζωή των ανθρώπων στον τόπο μας.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 08
Νεότερα στοιχεία για την περιόδου από 1 Οκτωβρίου του 2007 έως τις 30 Σεπτεμβρίου του 2008 η ετήσια βροχόπτωση ήταν 369 χιλιοστά σε σύγκριση με τον βροχόπτωση του 2004 οι βροχοπτώσεις είναι λιγότερες κατά 12% και εάν τις συγκρίνουμε με τις βροχοπτώσεις των προηγούμενων δεκαετιών η βροχοπτώσεις είναι μειωμένες κατά 28%.