Ο ΓΟΡΔΙΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Αυτή, η οικονομική κρίση σάστισε τους περισσότερους οικονομολόγους, οι οποίοι δεν την είδαν να έρχεται και παραμένουν μπλεγμένοι για τα αίτια που την προκάλεσαν. Ίσως όμως να μην ήταν και τόσο απρόβλεπτη όπως αρχικά φάνηκε. Πράγματι αυτή η οικονομική κρίση ήταν κρυφή αλλά αν θα δείτε με μια πιο καθαρή ματιά η πραγματική αφορμή ήταν η κορύφωση της παραγωγής του πετρελαίου.
Δεν μου αρέσει να παριστάνω τον μάντη Τειρεσία, αλλά ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση του άρθρου μου «Το τέλος του φθηνού πετρελαίου» τα γεγονότα δυστυχώς επιβεβαίωσαν τις δυσοίωνες τότε προβλέψεις. Η τιμή του πετρελαίου εκτινάχθηκε από τη μέση διακύμανση των 60-70 δολαρίων το βαρέλι σε διακύμανση μεταξύ 100-110 δολαρίων με ανώτερη τιμή τα 147 δολάρια το βαρέλι.
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Μήπως τελικά είναι το πετρέλαιο το μυστικό που διαφεύγει από τους οικονομολόγους; Πιστεύω ότι αρχικά απέρριψαν σαν παραπλανητικό συναγερμό την οικονομική θεωρία που λέει: Μια μείωση των φυσικών αποθεμάτων του πετρελαίου, θα προκαλέσει το παρακάτω ντόμινο. Θα αυξήσει τις τιμές, θα υποκινήσει την εξάντληση των φυσικών πόρων, θα αυξήσει τα αποθέματα των πετρελαϊκών προϊόντων, θα μειώσει τις τιμές. Αυτό έγινε στις Η.Π.Α. Η παραγωγή κορυφώθηκε το 1970 και μετά έπεσε. Η Η.Π.Α. δημιούργησαν μια δεύτερη κορύφωση το 1980 εξαντλώντας τα αποθέματα με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε απότομη μείωση της Αμερικανικής παραγωγής. Η κορύφωση της παραγωγής του πετρελαίου μένει σχεδόν σταθερή από το Μάιο του 2005 και από τότε τα σύννεφα άρχισαν να μαζεύονται στον ορίζοντα. Και αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί καταλήξαμε στην πρόσφατη οικονομική κρίση. Οι χώρες παραγωγής είχαν φτάσει στο μέγιστο την παραγωγή τους , έτσι μια αύξηση της ζήτησης (Κίνα-Ινδία) αλλά και λόγω καιρικών συνθηκών (τυφώνας ΙΚΕ) δημιούργησε την εκτόξευση των τιμών. Η τιμή της βενζίνης και του πετρελαίου στον καταναλωτή έφτασε σε πολύ υψηλά επίπεδα. Σήμερα το ένα έκτο της ενέργειας καταναλώνεται για την παραγωγή και μεταφορά των τροφίμων, έτσι οι καταναλωτές έπρεπε να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για ενέργεια και τροφή. Οι υψηλές τιμές πίεσαν τους μισθούς, την αγορά εργασίας και δημιούργησαν την οικονομική στενότητα και την μη αποπληρωμή των δανείων των κατοικιών που είχαν αγοραστεί . Αυτό προκάλεσε τις κατασχέσεις και το πάγωμα της αγοράς της κατοικίας. Μήπως τώρα βλέπετε καλύτερα την άκρη του νήματος. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι βλέπουν το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων και αιτία της τον ανεύθυνο δανεισμό. Αλλά αυτό είναι σε δεύτερο επίπεδο, αποτέλεσμα της προηγούμενης αιτίας δηλαδή της κορύφωσης της παραγωγής του πετρελαίου.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΡΙΣΗ
Η άποψή μου είναι ότι αυτή η οικονομική κρίση είναι ο προ-σεισμός του σεισμού που θα ακολουθήσει.
Όταν η παραγωγή του πετρελαίου θα αρχίσει να πέφτει, οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές. Η οικονομική ανάπτυξη βασίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στην αυξανόμενη προσφορά του πετρελαίου. Οι προβλέψεις του International Energy Agency για τη ζήτηση του πετρελαίου είναι αύξηση κατά 1,3% κάθε χρόνο μέχρι το 2030. Αλλά μετά την κορύφωση, πολύ ειδικοί αναφέρουν μείωση της παραγωγής κατά 2%-4% κάθε χρόνο. Και τα δύο μαζί σημαίνουν ότι το έλλειμμα θα είναι 3%-5%. Σε 10-15 χρόνια από την ημέρα που θα αρχίσει το πρόβλημα θα έχουμε διαθέσιμη μόνο τη μισή ποσότητα του πετρελαίου που θα χρειαζόμαστε για να συντηρήσουμε την σημερινή οικονομική ανάπτυξη. Η έλλειψη πετρελαίου θα μας οδηγήσει σε αλματώδη αύξηση των τιμών του πετρελαίου όπως επίσης και σε άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού. Αυτό θα δημιουργήσει μεγάλη ύφεση. Οι τιμές του πετρελαίου δημιουργούν και ύφεση και πληθωρισμό και αυτό είναι το βασικό δίλημμα των κεντρικών τραπεζών για την νομισματική πολιτική που θα πρέπει να ακολουθήσουν. Τον Μάιο του 2008 ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας ξεκαθάρισε ότι όσο οι τιμές του πετρελαίου θα αυξάνουν, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για στασιμοπληθωρισμό.
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΩΓΟΥΣ
Μαζί με τα οικονομικά γεγονότα, και πολιτικά γεγονότα μας στέλνουν μηνύματα για το τι πρόκειται να ακολουθήσει όπως, με τον πόλεμο στην Γεωργία.
Ο πόλεμος στη Γεωργία, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας είναι για τον έλεγχο των δρόμων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και όχι ότι κάποιοι ενδιαφέρθηκαν για τους λαούς της νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας. Στο άρθρο του o Steve LeVine στο Βusiness Week (23 Αυγ 2008) αναφέρει: Η αχίλλειος πτέρνα της Ρωσίας είναι οι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου. Για περισσότερο από ένα χρόνο πριν αναφέρονταν διαδοχικές προσπάθειες της Αμερικανικής πολιτικής ανακοπής σε αυτό που περιγράφονταν σαν Πόλεμος των Αγωγών, το στραγγαλισμό δηλαδή των ρωσικών προσπαθειών για τον επιχειρούμενο επηρεασμό της Ευρωπαϊκής πολιτικής χρησιμοποιώντας τους αγωγούς πετρελαίου. Ενώ το περιοδικό ανέφερε σε προηγούμενα τεύχη του, τις συνεχιζόμενες εντάσεις στα σύνορα της Ρωσίας με τη Γεωργία. Το άρθρο συνεχίζει «Εδώ βρίσκεται και η αχίλλειος πτέρνα της Ρωσίας : ένας από αυτούς τους αγωγούς –ο South Stream- πρόκειται να περάσει από τις χώρες Βουλγαρία, Ουγγαρία , Σερβία, και Αυστρία και αυτές οι χώρες βρίσκονται στο χώρο επηρεασμού των ΗΠΑ. Η Ενέργεια και ειδικά ο North Stream και ο South Stream είναι η δύναμη της Ρωσίας και το τρωτό σημείο της».
Ένα ακόμη άρθρο σε Αμερικανική Εφημερίδα και η τελευταία αναφορά του The Oil Depletion Analysis Centre (www.odac-info.org) δείχνουν ότι μπορεί και τα πράγματα να είναι χειρότερα και από αυτά που περιέγραφα ένα χρόνο πριν.
ΤΟ ΡΩΣΙΚΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ
Το άρθρο του Tom Lasseter –Mc Clatchy Newspapers, Kansas Star 28 Αυγ 2008. αναφέρεται στα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσίας και λέει: Το περισσότερο πετρέλαιο που παράγεται στη Ρωσία μετά την κατάρρευση της χώρας το 1988 προέρχεται από γεωτρήσεις και επανα-γεωτρήσεις των παλαιών σοβιετικών πηγών με καλύτερο εξοπλισμό και οι προσπάθειες για ανάπτυξη νέων πηγών γίνονται αργά ή δεν υπάρχουν. Όπως δήλωσε ο Valery Kryukov αν συνεχιστεί η ίδια τακτική τα αποθέματα θα πέσουν σοβαρά τα επόμενα δύο χρόνια.
Οι επιπτώσεις από μία πτώση της παραγωγής πετρελαίου στη Ρωσία θα είναι παγκόσμιες . Η Ρωσία είναι ο δεύτερος παγκόσμιος εξαγωγέας πετρελαίου και αν οι εξαγωγές της μειωθούν οι τιμές θα εκτοξευθούν. Η ίδια η Ρωσία εξαρτάται οικονομικά από τις πηγές ενέργειας. Το 30% του προϋπολογισμού βασίζεται στα εισοδήματα από το πετρέλαιο.
Η αναφορά του U.S. Energy Information Administration είναι ξεκάθαρη: Μόνον δύο από τις 14 μεγάλες πετρελαιοπηγές είναι σήμερα ανοιχτές από αυτές που υπήρχαν κατά την πτώση της Σοβιετικής ένωσης το 1991. Οι επτά είχαν εξαντληθεί το 2006. Όταν μια πετρελαιοπηγή εξαντληθεί, η άντληση αποθεμάτων γίνεται πιο δύσκολη και πιο ακριβή.
Η τρέχουσα οικονομική κρίση και η ταυτόχρονη μείωση των τιμών των καυσίμων θα μειώσει και την προσπάθεια άντλησης μικρών αποθεμάτων καθώς και αποθεμάτων που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη. Οι μικρές επενδύσεις σε νέα πεδία παραγωγής ενέργειας είναι ο κύριος λόγος για τη μεγάλη έλλειψη ενέργειας που θα αντιμετωπίσει ο κόσμος από το 2012, σύμφωνα με τον επικεφαλή της Gazprom Αλεξέι Μίλερ.(23 Ιουλίου 2008 www.Reporter.gr)
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ
Το πιο σημαντικό όμως και για το οποίο θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε είναι ότι αυτό δεν θα συμβεί μόνο στη Ρωσία, άλλα και στα περισσότερα αποθέματα που υπάρχουν στη γη. Η εφημερίδα Financial Times στις 10 /07/07 αναφέρει ότι σε πέντε χρόνια ο κόσμος θα αντιμετωπίσει μια απότομη άνοδο των τιμών του πετρελαίου και επιμένει στις 21/05/08 ότι η τιμή του θα φθάσει τα 140 δολάρια σαν αποτέλεσμα του φόβου της μείωσης των αποθεμάτων το 2012.
Αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα το πρόβλημα των αποθεμάτων είναι φυσικά τα στελέχη των εταιρειών πετρελαίου. Ο Jeroen van de Veer μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Shell στις 22/01/08 δήλωσε: Η Shell υπολογίζει ότι μετά το 2015 η προσφορά από πηγές που μπορεί να αντληθεί πετρέλαιο φθηνά δεν θα μπορεί να καλύψει την ζήτηση.
Πριν μερικές ημέρες ανακοινώθηκε στον τύπο ότι τα ΕΛ.ΠΕ. αποχωρούν από πρόγραμμα έρευνας πετρελαίου στη Λιβύη ενώ τον Ιούνιο του 2008 ο Shokri Ghanem επικεφαλής του εθνικού οργανισμού πετρελαίου της Λιβύης είπε: « Το εύκολο και φθηνό πετρέλαιο τελείωσε. Η κορύφωση της παραγωγής είναι ορατή. Η ετήσια δε, μελέτη που εκδίδει η BP (BP Statistics Energy Review) τονίζει ότι η παραγωγή του 2007 έπεσε κατά 0,2%.
Η αναφορά των ανεξάρτητων Βρετανικών οργανισμών ODAC(www.odac-info.org) και του Post Carbon Institute (www.postcarbon.org) Preparing for Peak Oil το Σεπτέμβριο του 2008 λέει: Η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου βρίσκεται ήδη σε κορύφωση και θα αρχίσει να πέφτει στα επόμενα χρόνια..
ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΚΟΡΥΦΩΣΗ
Τι εννοείται με τον όρο «κορύφωση» ; ότι το πετρέλαιο τελείωσε ; Όχι. Σημαίνει ότι καταναλώσαμε το μισό από το πετρέλαιο που είναι διαθέσιμο στη γη. Αυτό όμως έχει συμβεί σε πάνω από 60 χώρες από το σύνολο των 98 κρατών που παράγουν πετρέλαιο. Χαρακτηριστικά σας αναφέρω ότι στη Μεγάλη Βρετανία αυτό συνέβη το 1999 και από το 2006 η Βρετανία έγινε εισαγωγέας πετρελαίου.
Η ΛΥΣΗ
Οι κυβερνήσεις σήμερα, άλλες αρνούνται να δεχθούν το πρόβλημα και άλλες μιλούν για ήπια προσαρμογή. Αλλά η οποιαδήποτε προσαρμογή θα πρέπει να έχει χρονικό ορίζοντα. Σήμερα απαιτείται άμεση συντήρηση των αποθεμάτων και αποτελεσματικότητα για να μειωθεί η ζήτηση στο μισό τις επόμενες δεκαετίες. Η πραγματικά μακροχρόνια λύση για την υπερθέρμανση και την εξάντληση των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου είναι να απεξαρτηθούμε από την χρήση των ορυκτών καυσίμων (στερεών, υγρών και αερίων). Αυτό που δεν γίνεται άμεσα κατανοητό στο ευρύ κοινό είναι ότι για την απεξάρτηση από το πετρέλαιο θα χρειαστούν πενήντα χρόνια. Αυτός ο χρόνος θα απαιτηθεί ώστε νέες πηγές ενέργειας να υποκαταστήσουν τις υποδομές, την παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας. Η απεξάρτηση θα πρέπει να γίνει εθνική στρατηγική.
Πέρα από την εξάρτηση για τις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής της χώρας το κόστος που θα υποχρεωθούν να καταβάλουν οι ελληνικές επιχειρήσεις ενέργειας για την εξαγορά των δικαιωμάτων του διοξειδίου του άνθρακα και κυρίως η ΔΕΗ μετά το 2013 αγγίζει τα 1,3 δισεκατομμύρια Ευρώ. Αυτό το κόστος φυσικά θα το πληρώσει ο καταναλωτής. Με τις σημερινές τιμές, που η μέση τιμή της οικιακής κιλοβατώρας είναι 10 λεπτά, η επιβάρυνση που θα προκύψει είναι 2-3 λεπτά δηλαδή 20-30%. Επιπλέον σύμφωνα με την μελέτη της Εθνικής Τράπεζας η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο βαθμό εξάρτησης από το πετρέλαιο από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Η κατανάλωση του πετρελαίου αντιστοιχεί στο 9,8% του ΑΕΠ στην Ελλάδα έναντι μόνο 6% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. . Ήδη η προηγούμενη άνοδος των τιμών του πετρελαίου πυροδότησε τον πληθωρισμό, μείωσε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.. Είναι παράλογο σήμερα να γίνονται νέες επενδύσεις για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με ορυκτά καύσιμα, όταν ήδη ο πλανήτης αντιμετωπίζει πρόβλημα.
Το μήνυμα που θα πρέπει να λάβουν οι οικονομολόγοι είναι να σταματήσουν να ψάχνουν μυστικά μηνύματα για τα αίτια που εξηγούν τη σημερινή οικονομική κρίση και αφού δώσουν βάση στο πρόβλημα της κορύφωσης του πετρελαίου να δώσουν λύσεις διεξόδου από την κρίση. Όσο για όλους εμάς προσδεθείτε για τους ισχυρούς κραδασμούς που θα προκαλέσει η μεγαλύτερη μεταβολή της πορείας στην σύγχρονη ανθρώπινη ιστορία.
Επιβεβαίωση των προβλέψεών μου είναι το άρθρο που βρήκα στην guardian και του οποίου η μετάφραση ακολουθεί.
Δεν είμαι ειδικευμένος μεταφραστής για αυτό σας παρακαλώ να συγχωρήσετε πιθανή κακή απόδοση σε μερικά σημεία. Για το αγγλικό κείμενο μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας.
Guardian.co.uk
Time for an energy bail-out
Peak oil is just five years away, and we must start to plan now to avert a truly ruinous crisis.
Jeremy Leggett
Guardian.co.uk, Wednesday October 29 2008 14.59 GMT
Η κορύφωση της παραγωγής είναι μόλις πέντε χρόνια μακριά, και θα πρέπει να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε τώρα την αποτροπή μιας ολέθριας κρίσης.
Αν οκτώ από τις μεγαλύτερες εταιρείες του Ενωμένου Βασιλείου προειδοποιούσαν πέντε χρόνια πριν για την ολέθρια πιστωτική κατάρρευση, η οποία θα χτυπούσε την παγκόσμια οικονομία μάλλον η κυβέρνηση θα έπαιρνε στα σοβαρά H ηγεσία του Ενωμένου Βασιλείου για να περιορίσει την ζημιά, θα λειτουργούσε προληπτικά και όχι κατασταλτικά. Θα μπορούσε να ήταν ομαλότερη η προσγείωση και η ανάκαμψη θα ήταν πιθανή σαν αποτέλεσμα.
Σήμερα, οκτώ από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της Βρετανίας προειδοποιούν ότι μια ολέθρια πετρελαϊκή κατάρρευση θα συμβεί σε πέντε χρόνια. Προειδοποιούμε ότι, η παγκόσμια κορύφωση της παραγωγής του πετρελαίου θα συμβεί απρόσμενα νωρίτερα, με αποτέλεσμα όχι μόνον την ενεργειακή κρίση , αλλά πιθανά την συγκράτηση των εξαγωγών των χωρών παραγωγής πετρελαίου και την σοβαρή έλλειψη ενέργειας στις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο. Οι προηγούμενες ακατανόητες παρεμβάσεις στις οικονομικές αγορές ξαφνικά έγιναν επιτακτικές, ανάλογες παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας σήμερα θα αξίζουν το βάρος του σε χρυσό αύριο, σε οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα η καταστροφή θα επιτευχθεί και επιπλέον αυτό θα βοηθήσει και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η επικρατούσα άποψη της βιομηχανίας πετρελαίου, και την οποία ακούει η κυβέρνηση, είναι ότι υπάρχουν πάνω από ένα τρισεκατομμύριο βαρέλια διαθέσιμα από τα υπάρχοντα αποθέματα, και μερικά τρισεκατομμύρια βαρέλια σε μίγμα πίσσας-άμμου (tar sand) και αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να περάσουν δεκαετίες πριν να αρχίσουμε να ανησυχούμε. Η Κορύφωση (Peak) του πετρελαίου είναι περισσότερο ένα πρόβλημα ροής ( flow rate) παρά ένα πρόβλημα αποθεμάτων. Στο δικό μας ρεπορτάζ, ο σύμβουλος έκδοσης του περιοδικού Petroleum Review (η ναυαρχίδα στα έντυπα της βιομηχανίας πετρελαίου) μας δείχνει πως η ροή από τις αναφερόμενες ως πηγές θα πέσουν κάτω από τα από τα όρια εξάντλησης πριν από το 2013 και πιθανότατα πολύ πιο γρήγορα..
Αναφορικά με το μίγμα πίσσα-άμμου τα διυλιστήρια θα πρέπει να λιώσουν την πίσσα. Αυτό δεν είναι εύκολο και είναι πολύ πιο αργή η διαδικασία για να αντληθεί το ακατέργαστο προϊόν από την γη. Το πετρέλαιο που μπορεί να αντληθεί εύκολα εξαντλείται το λιγότερο κατά 3,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από την ποσότητα που άντλησης κάθε χρόνο. Και σε επτά χρόνια από τώρα η βιομηχανία πετρελαίου δεν θα μπορεί να αντλεί περισσότερο από 2,5 εκατομμύρια βαρέλια από την πίσσα με άμμο ακόμα και εάν όλα πάνε καλά και δεν επιβληθούν περιορισμοί στην βιομηχανία πετρελαίου γιατί η εξόρυξη της πίσσας δημιουργεί τεράστιες ποσότητες των αερίων του θερμοκηπίου. Σκεφθείτε τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου σαν να βρίσκονται σε μια δεξαμενή νερού: αν η τάπα της είναι ελαττωματική, δεν θα μπορείτε να βγάλετε αρκετό νερό έξω. Φοβόμαστε ότι η τάπα είναι ελαττωματική.
Αλλά κάποιοι θα πουν, η ζήτηση έχει πέσει γρήγορα από τότε που η τιμή του πετρελαίου έφτασε τα 147 δολάρια, και το πρόβλημα απομακρύνθηκε. Είναι αλήθεια ο τομέας των μεταφορών αλλάζει, έτσι έχουμε την ευκαιρία που έχουμε για τα μειώσουμε την παγκόσμια ζήτηση και να αλλάξουμε τις προμήθειες αν προσπαθήσουμε. Αλλά υπάρχουν προβλήματα αν αφεθούμε στους μηχανισμούς της αγοράς.
Πρώτον, συνεχίζεται η αύξηση της ζήτησης στην Κίνα και την Ινδία παρά την όση φασαρία κάνουμε για να μειωθεί η ζήτηση από δομικές αλλαγές στην Δύση . Δεύτερον, η βιομηχανία του πετρελαίου έχει (σχεδόν ακατανόητα) κάνει λιγότερες επενδύσεις για εξόρυξη τα τελευταία χρόνια.. Τα περισσότερα από τα υπερμεγέθη κέρδη που βλέπουμε από την Β.Ρ. αυτήν την εβδομάδα, πηγαίνει σε κέρδη μερισμάτων. Τρίτον, η βιομηχανία πετρελαίου βασίζεται κυρίως σε γερασμένες πετρελαιοπηγές, πεπαλαιωμένο εξοπλισμό, και μεγάλης ηλικίας προσωπικό όταν είναι πιο δύσκολο να βρεθούν νέες πετρελαιοπηγές και να αντληθούν όταν βρεθούν (μερικές φορές χρειάζονται δεκαετίες). Τέταρτον, τα κράτη που παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο έχουν τεράστια επενδυτικά προγράμματα για δημόσια έργα που όλο και περισσότερο μειώνουν τις προοπτικές της εξαγωγής.(Εδώ εννοεί ότι καταναλώνουν τα κέρδη τουσε δημόσια έργα και δεν επενδύουν στον τομέα της εξόρυξης). Πέμπτον, ανησυχούμε γιατί ο OPEC δείχνει την ίδια παράλογη ευρωστία για τις ικανότητες παραγωγής με τις διεθνείς εταιρείες παραγωγής πετρελαίου.
Αν επιταχύνουμε την επανάσταση της «πράσινης βιομηχανίας», πιστεύουμε ότι θα απαλύνουμε το πλήγμα από την κατάρρευση του πετρελαίου, θα τονώσουμε την αποκατάσταση και θα ξεφύγουμε από την εξάρτηση από το πετρέλαιο εντυπωσιακά πιο γρήγορα. Ελπίζουμε η βιομηχανία και η κυβέρνηση μπορεί να σχεδιάσει μια νέα βιομηχανικά πράσινη συμφωνία ( industrial green new deal) αρχίζοντας από σήμερα.
Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2008
Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2008
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΑΓΩΓΟΣ ΜΠΟΥΡΓΚΑΣ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ
Δημοσιεύθηκε 17 Απριλίου 2008 εφημερίδα «’Αποψη»
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΓΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
Μια και κανείς υπεύθυνος μέχρι σήμερα δεν ανέλαβε να ενημερώσει τους κατοίκους του Έβρου για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης, ας δούμε μαζί ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες ενός τόσο μεγάλου εγχειρήματος στον τόπο μας.
Πώς λειτουργούν οι αγωγοί στις Η.Π.Α;
Οι ΗΠ.Α είναι η χώρα με το μεγαλύτερο δίκτυο αγωγών στον κόσμο, περίπου 290 χιλιάδες χιλιόμετρα και διακινούν περίπου 14 δισεκατομμύρια βαρέλια. Η ένωση των αγωγών πετρελαίου (Association of oil pipelines http://www.aolp.org/) αναφέρει ότι είναι ο ασφαλέστερος τρόπος μεταφοράς καυσίμου σε σύγκριση με τις άλλες μεταφορές και τα ατυχήματα έχουν μειωθεί στο ένα τρίτο από αυτά που γινόταν πριν τριάντα χρόνια. Γιατί συνέβη αυτό; Η νομοθεσία και κανόνες εγκατάστασης και λειτουργίας των αγωγών είναι ασφυκτικές. Οι εταιρείες διαχείρισης των αγωγών υπόκεινται σε υποχρεωτικές μελέτες για την ασφάλεια του πληθυσμού και του περιβάλλοντος από τις περιοχές που θα περάσει ο αγωγός. 49 οδηγίες, 4 ανεξάρτητοι οργανισμοί (API, NACE, ASME, NFPA) και το υπουργείο μεταφορών ελέγχουν τους αγωγούς. Όταν δε οι αγωγοί λειτουργούν σε συνεργασία με άλλες χώρες τότε υπάρχει αρμόδιο γραφείο στο υπουργείο μεταφορών το οποίο μεριμνά για την διακρατική συνεργασία. Ενώ έχει δημιουργηθεί ένα σύστημα άμεσης ειδοποίησης όλο το εικοσιτετράωρο (One call) το οποίο ενεργοποιεί όλους τους υπεύθυνους για την αντιμετώπιση των διαρροών. Για παράδειγμα στην πολιτεία της Ουάσιγκτον ο χρόνος επέμβασης σε περίπτωση διαρροής είναι λιγότερο από 15 λεπτά. Όταν δε οι αγωγοί λειτουργούν σε συνεργασία με άλλες χώρες τότε υπάρχει αρμόδιο γραφείο στο υπουργείο μεταφορών το οποίο αναλαμβάνει τον συντονισμό.
Παρ΄ όλα αυτά, όπως παραδέχεται η ένωση των αγωγών διαρροές υπάρχουν και ο οργανισμός για την ασφάλεια των αγωγών (http://www.pipelinesafetyfountation.org/) αναφέρει ότι το δίκτυο των αγωγών δεν είναι ασφαλές, και πρέπει να βελτιωθεί. Οι αγωγοί τραυματίζουν και σκοτώνουν ανθρώπους, καταστρέφουν περιουσίες και προσθέτουν περιβαλλοντολογικά ατυχήματα που μπορούν να προβλεφθούν. Ακόμα οι υψηλά κερδοφόρες εταιρείες κάνουν πολύ λίγα για να προλάβουν τα ατυχήματα. Μέχρι το 1991 έγιναν 19.214 ατυχήματα και η ποσότητα που διέρρευσε ήταν εννιά φορές περισσότερη από αυτή που διέρρευσε από τα tanker στις Η.Π.Α.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά σχετική νομοθεσία, κανόνες λειτουργίας, δεν υπάρχουν οργανισμοί, διαδικασίες ελέγχου και συστήματα ειδοποίησης. Για να στηθεί μια ανεμογεννήτρια χρειάζονται δεκάδες προϋποθέσεις και μια χρονοβόρο γραφειοκρατική διαδικασία για μία επένδυση που δεν εγκυμονεί κινδύνους για κανέναν. Οι αγωγοί μπορούν να περνάνε ελεύθερα.
Αν αυτά συμβαίνουν στις Η.Π.Α., τι συμβαίνει στην Ρωσία η οποία θα κατασκευάσει και θα έχει στον έλεγχό της τον αγωγό;
Η Ρωσία είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο με αγωγούς πετρελαίου μετά τις Η.Π.Α. Η εφημερίδα του internet Terra Daily(http://www.terradaily.com/) αναφέρει: η Ρωσία ρισκάρει ένα ατύχημα ανεβάζοντας τους όγκους του αργού πετρελαίου φέρνοντας στα όρια το σύστημα των αγωγών. Ο κύριες γραμμές είναι 69 χιλιάδες χιλιόμετρα σύμφωνα με τους αριθμούς που δίνει η Transneft που είναι το κρατικό μονοπώλιο αγωγών στην Ρωσία. Το δίκτυο αγωγών είναι πολύ παλαιό, χτίστηκε κατά την διάρκεια των Σοβιέτ και τα στάνταρ ασφαλείας δεν είναι αυτά που θα έπρεπε να είναι.. «Τα ποιο πιθανά ατυχήματα στην Ρωσία θα συμβούν στους κύριους αγωγούς οι οποίοι μεταφέρουν το ρωσικό αργό πετρέλαιο από τις πηγές πετρελαίου στην Σιβηρία, στα διυλιστήρια στην Δυτική Ρωσία και στην Ευρώπη» αναφέρει ο Andrei Gromadin αναλυτής της MDM Bank στην Μόσχα.
Ο ακριβής αριθμός των διαρρήξεων και διαρροών που γίνονται κάθε χρόνο στην Ρωσία είναι δύσκολο να προσδιοριστούν λόγω της απουσίας των επίσημων καταγραφών. Η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει την πρόσβαση σε πληροφορίες λέει ο διευθυντής της Greenpeace στην Ρωσία Ivan Blokov. Ο Blokov υποστηρίζει ότι μία ποσότητα 10-20 εκατομμύρια τόνοι αργού πετρελαίου διαρρέουν κάθε χρόνο στην Ρωσία. Το 2003 που είχαν διαθέσιμα τα τελευταία αξιόπιστα στοιχεία καταγράφηκαν περισσότερες από 20.000 διαρρήξεις. Και προσθέτει ότι το σύστημα των αγωγών στην Ρωσία βρίσκεται πολύ κοντά στην καταστροφή.
Το ιστορικό των ατυχημάτων στην ιστορία των αγωγών πετρελαίου στην Ρωσία είναι απογοητευτικό. Η διαρροή σε αγωγό κοντά στην πόλη Usinsk στην περιοχή Kharyaga-Usinsk (Komi Republic) είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντολογική καταστροφή στον κόσμο σε αγωγό όλων των εποχών και το τρίτο μεγαλύτερο ατύχημα όλων των εποχών μετά τον πόλεμο του κόλπου (5 εκατομμύρια βαρέλια) και την έκρηξη στην πλατφόρμα πετρελαίου το 1979 (3 εκατομμύρια βαρέλια) στην Βενεζουέλα (http://www.american.edu/). Διέρρευσαν περίπου 102.000 τόνοι στην σιβεριανή τούνδρα (η Η.Π.Α. ανεβάζουν αυτήν την ποσότητα σε 270.000 τόνους) και από εκεί η διαρροή έφτασε στον ποταμό Kolva ο οποίος χύνεται στην θάλασσα του Barents. Οι ειδικοί λένε ότι η διαρροή αυτή είναι οκτώ φορές μεγαλύτερη από αυτή του Exxon Valdez. Ένα από τα πιο πρόσφατα ατυχήματα που έγιναν γνωστά ήταν στην περιοχή Byransk κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία και την Λευκορωσία σε έναν αγωγό ο οποίος εξάγει αργό στην Ευρώπη. Ο Oleg Mitvol αντιπρόεδρος της Federal Service for Supervising Resources είπε ότι η διαρροή είναι τεράστια και επηρέασε μια περιοχή 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων (www.cnn.con/2006/WORLD).
Η θέση του υπουργείου Φυσικών Πόρων όπως την αναφέρει το Associated Press είναι : «κρίνοντας από τις πληροφορίες που φθάνουν στο υπουργείο από τις περιβαλλοντολογικές υπηρεσίες … τα αποτελέσματα του ατυχήματος μπορεί να είναι καταστροφικά για την περιοχή» .
Γιατί συμβαίνουν τόσες διαρροές;
Για τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι Ρωσικοί αγωγοί, τον Νοέμβριο του 1997 το τμήμα ενέργειας της Παγκόσμιας Τράπεζας (Energy Sector Management Assistance Programme http://www.esmap.org/ ) ανέθεσε στην Νορβηγική εταιρία συμβούλων Det Norsk Veritas (D.M.V) να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά των αγωγών , τα προβλήματα που δημιουργούν και να αξιολογήσουν τις νομικές και λειτουργικές διαδικασίες που εφαρμόζονται στην Ρωσία και την πρώην Σοβιετική Ένωση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παγκόσμια Τράπεζα δανειοδότησε με 124 εκατομμύρια δολάρια την Ρωσία για την αντιμετώπιση της διαρροής στο Usinsk.
Η μελέτη ολοκληρώθηκε και δημοσιεύθηκε το 2003 και αξίζει κάποιος να την διαβάσει. Στα συμπεράσματα για τους λόγους των διαρροών αναφέρεται:
1. Στην ηλικία των αγωγών. Στατιστικά, τα προβλήματα στους αγωγούς σχηματίζουν μία καμπύλη. Στην αρχή και στο τέλος της ζωής τους τα προβλήματα είναι μεγάλα και στην μέση λίγα. Αυτό οφείλετε στην σωστή κατασκευή τους όταν οι αγωγοί είναι καινούργιοι και από την ταλαιπωρία από την χρόνια χρήση στο τέλος της ζωής τους. (Για τους αγωγούς στις πετρελαιοπηγές η ζωή των σωληνώσεων είναι τα 4-5 χρόνια, για αυτούς των κεντρικών αγωγών είναι μεγαλύτερη αλλά παρουσιάζουν επίσης αυξανόμενα προβλήματα αναφέρει η www.bellona.org.)
2. Στις διαφορετικές κλιματολογικές ,περιβαλλοντολογικές , γεωλογικές συνθήκες του εδάφους από όπου περνάει ο αγωγός και δεν υπολογίζονται στο σχεδιασμό των αγωγών.
3. Στις προδιαγραφές κατασκευής. Στην Ρωσία δημιουργούνται περισσότερες διαρροές από την Ευρώπη και αυτό οφείλετε στην χαμηλή ποιότητα των υλικών που είναι κατασκευασμένοι οι αγωγοί, χαμηλές προδιαγραφές κατασκευής, χαλαρή επιθεώρηση, διοικητικό κενό για τις ευθύνες ελέγχου και διοίκησης.
4.Στην μη ολοκλήρωσή τους σύμφωνα με το σχεδιασμό.
5.Στην καθυστέρηση αναφοράς των διαρροών. Για την μεγέθυνση του προβλήματος ο λόγος είναι ο κακός σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των διαρροών. Φτωχά συστήματα ελέγχου, μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των βαλβίδων που κλείνουν την παροχή, η μεγάλη διάμετρος των σωληνώσεων που χρησιμοποιούνται στην F.S.U.
Ουσιαστικά όλοι οι λόγοι δείχνουν μια προχειρότητα στην λειτουργία των αγωγών και μια αδιαφορία της Ρωσίας και της Transneft για το περιβάλλον.
Από ποια γεγονότα κινδυνεύουμε με διαρροή;
Από φυσικά φαινόμενα, πλημμύρες, σεισμούς. Από κακή συντήρηση, από ατυχήματα κατά την διάρκεια της συντήρησης, με την λειτουργία στα όρια αντοχής του αγωγού,
από ατυχήματα ή χωματουργικές εργασίες . Πολλά ατυχήματα στις Η.Π.Α έχουν αναφερθεί σε σπάσιμο αγωγών από εργασίες εκσκαφών. Συχνό φαινόμενο στη Ρωσία είναι από διαρροές που προέρχονται από κλοπές πετρελαίου. Φτωχοί κάτοικοι από τις περιοχές που διέρχεται ο αγωγός ανοίγουν τρύπες στους αγωγούς και κλέβουν πετρέλαιο. Για την Ελλάδα το αποκλείω, για την Βουλγαρία όμως;
Ποιες περιοχές κινδυνεύουν στον Έβρο;
Μέχρι τώρα ,όσοι μιλούσαν για τον αγωγό αναφέρονται μόνον στους κινδύνους που διατρέχει η θαλάσσια περιοχή. Οι περιοχές λοιπόν που κινδυνεύουν είναι όλες οι περιοχές από τις οποίες θα διέρχεται ο αγωγός. Περιοχές υψηλού κινδύνου είναι τα ποτάμια και ρέματα και όλες οι περιοχές στις οποίες εκβάλουν. Μια απλή διαρροή στην κάμπο της Ορεστιάδας σημαίνει πιθανή καταστροφή μιας περιοχής περίπου 100 στρεμμάτων.
Σκεφτείτε όμως, να γίνει ένα ατύχημα στον αγωγό στο κομμάτι της Βουλγαρίας, π.χ. να σπάσει ο αγωγός λόγω πλημμύρας στον ποταμό Έβρο, και το νερό να παρασύρει το πετρέλαιο στο ποτάμι. Εδώ γεννιούνται τα ερωτήματα: Πότε θα μας ενημερώσει η Βουλγαρία; Ήδη έχουμε σοβαρό πρόβλημα με τα νερά, το μαθαίνουμε αφού έχει συμβεί το κακό. Στον αγωγό τα πράγματα θα είναι χειρότερα γιατί θα έχουμε και την συμμετοχή μιας τρίτης δύναμης, της Transneft η οποία θα πρέπει να ειδοποιηθεί και να κλείσει την παροχή. Ποιος θα επέμβει στο ποτάμι για να το καθαρίσει; η Ελλάδα, η Βουλγαρία ,ή η Τουρκία; Κανένας. Και όπως καταλαβαίνεται το πετρέλαιο θα φτάσει εύκολα στο Δέλτα., μια περιοχή προστατευόμενη από την συνθήκη Ramsar.
Ο αγωγός θα διασχίσει της σημαντικότερες αγροτικές παραγωγικές περιοχές του Έβρου δίπλα από το δάσος της Δαδιάς δίπλα από τον ποταμό Έβρο και διασχίσει τους ποταμούς Έβρο ( στο τμήμα της Βουλγαρίας), Άρδα, Ερυθροπόταμο. Όταν στην Ρωσία ξεκίνησε να κατασκευάζεται ο αγωγός που διασχίζει την ανατολική Σιβηρία και καταλήγει στον Ειρηνικό Ωκεανό και θα περνούσε βόρεια της Βαϊκάλης, τότε οι ρώσοι ξεσηκώθηκαν και εξανάγκασαν τον Πρόεδρο Πούτιν να αλλάξει την διαδρομή.(www.greenpeace.org/russia). Μάλιστα ο Gennady Chegasov ο οποίος ηγείται ομάδας επιστημόνων οι οποίοι ερευνούν περιβαλλοντολογικά προβλήματα έλεγε ότι «Κανένας μηχανικός δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα έχουμε ρωγμές στον αγωγό» (www.planetark.org). Στον αγωγό Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολης άραγε υπάρχει μηχανικός που να εγγυηθεί ότι δεν θα έχουμε διαρροές;
Πόσο τελικά κινδυνεύουμε από διαρροή στην Θάλασσα;
Από το 1974 το ίδρυμα ITOPF (International Tanker Owners Pollution Federation Limited http://www.itorf.com/ καταγράφει όλες τις διαρροές από tankers, μεταφορείς και μαούνες. Από το 2000 η κατάσταση βελτιώνεται σημαντικά, ο μέσος όρος διαρροών είναι 3,6 διαρροές τον χρόνο με συνολικές ποσότητες 14, 8, 76, 42, 15, 17, 13, 16 χιλιάδες τόνους. Σ’ αυτούς τους αριθμούς δεν υπολογίζονται διαρροές κάτω των 7 τόνων που γίνονται συνήθως μέσα στα λιμάνια αλλά έχουν μικρή συμμετοχή στην συνολική ποσότητα που διαρρέει στην θάλασσα.
Οι λόγοι δε που αναφέρει το ITOPF είναι:
Οι περισσότερες διαρροές στα tanker είναι αποτέλεσμα διαδικασιών ρουτίνας όπως άδειασμα και φόρτωση καυσίμων πράγμα το οποίο συμβαίνει σε κάθε λιμάνι και κάθε σταθμό φόρτωσης πετρελαίου. Στην πλειονότητά τους αυτές οι «λειτουργικές» διαρροές είναι μικρές. Το 91% αυτών των ποσοτήτων είναι κάτω των επτά τόνων. Ατυχήματα όπως συγκρούσεις και προσαράξεις γενικά δίνουν πολύ μεγαλύτερες διαρροές . Το 84% αυτών των ατυχημάτων να διαρρέουν ποσότητες μεγαλύτερες των 700 τόνων.
Αν ο κίνδυνος μοιάζει μικρός, σ’ αυτόν θα πρέπει να προστεθούν και οι ποσότητες πετρελαίου που θα περιέχει το έρμα με το οποίο είναι γεμάτες οι δεξαμενές των πλοίων. Συνήθως οι δεξαμενές των πλοίων είναι κατά το ήμισυ γεμάτες για να έχουν πλευστότητα τα πλοία. Έτσι αν υπολογίσουμε ότι αν ,όπως σχεδιάζεται 50 εκατομμύρια τόνοι αργού πετρελαίου θα διακινούνται από το τερματικό της Αλεξανδρούπολης, τότε 25 εκατομμύρια τόνοι έρματος θα ρίχνονται στο Θρακικό πέλαγος. Αν όλα τα πλοία τηρούν την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία η οποία προβλέπει μάξιμουμ 10 pp/t, τότε 250 τόνοι πετρελαιοειδών θα πέφτουν στην θάλασσα κάθε χρόνο νόμιμα.
Σε ποιο σημείο θα γίνεται η σύνδεση αγωγού-πλοίων;
Εξαρτάται από το μέγεθος των πλοίων που προβλέπεται ότι θα εξυπηρετούν τον αγωγό. Τα πλοία που κυρίως εξυπηρετούν την Μαύρη Θάλασσα είναι τύπου Aframax και αυτό γιατί είναι προβληματική η διέλευση από τα στενά πλοίων μεγάλου εκτοπίσματος VLCC. Αν επιλογή είναι να μπορεί να εξυπηρετεί και μεγαλύτερα πλοία τότε θα πρέπει ο αγωγός να συνδέεται σε μεγαλύτερα βάθη.
Τέτοια περιοχή είναι δυτικά της Μεσημβρίας όπου το βάθος της θάλασσας είναι μεγάλο. Φυσικά δεν θα υπάρχει λιμάνι εκεί, τα πλοία θα δένουν σε συγκεκριμένο σημείο στο οποίο θα υπάρχει η απόληξη του αγωγού για να φορτώσουν.
Πόσο απαραίτητος είναι ο αγωγός για την Ρωσία;
Αν ήταν απαραίτητος θα είχε κατασκευαστεί εδώ και χρόνια. Στην Ελλάδα τον αγωγό Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολης τον αντιμετωπίζουμε καθαρά συναισθηματικά γιατί η επένδυση δεν είναι Ελληνική. Οι ρώσοι που θα βάλουν τα χρήματα, θα πρέπει να αποφασίσουν με γνώμονα το συμφέρον τους. Αυτός ο αγωγός θα εξυπηρετεί την Ευρώπη. Η Ευρώπη όμως μειώνει τις καταναλώσεις πετρελαίου και αυξάνει την κατανάλωση του φυσικού αερίου ενώ αντίθετα αυξάνεται σημαντικά η κατανάλωση πετρελαίου στην Ασία.
Τα ειδικό περιοδικό Petroleum Economist στο τεύχος Μαρτίου 2008 έχει μια εμπεριστατωμένη ανάλυση για τους στόχους του νέου προέδρου της Ρωσίας Dmitry Medvedev. Ο πρώτος στόχος είναι η κατάκτηση της Ευρωπαϊκής αγοράς Φυσικού αερίου. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί όσο γίνεται γρηγορότερα ο Nord Stream ο οποίος μεταφέρει φυσικό αέριο στην Γερμανία διαμέσου της Βαλτικής θάλασσας. Θα πρέπει να κατασκευαστεί και το άλλο τμήμα του αγωγού South Stream ο οποίος θα διασχίσει την Μαύρη θάλασσα και θα καταλήξει στην Βουλγαρία. Από εκεί η κίνηση του προέδρου Poutin να εξαγοράσει την σερβική εταιρεία πετρελαιοειδών NIS και την συμφωνία με την OMV και την δημιουργία ενός κοινού με την Gazprom κόμβου για την αποθήκευση και διανομή στην Ευρώπη διασφαλίζει την επιτυχία των στόχων τους. Όσο αφορά τους αγωγούς πετρελαίου προτεραιότητα έχουν οι αγωγοί που σχεδιάστηκαν και κατασκευάζονται για την αγορά της Ασίας και του Ειρηνικού. Η πρώτη φάση κατασκευής του αγωγού Taishet- Daqing θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2008 (http://www.gasandoil.com/) Ενώ η Ιαπωνία πιέζει την Ρωσία για την ολοκλήρωση του αγωγού που θα καταλήγει στο λιμάνι Nakhodka της Ρωσίας. Η αγορά της Ασίας –Ειρηνικού δείχνει τάση μεγάλης αύξησης : το 2002 ήταν 992 εκατομμύρια τόνοι, και αναμένετε να αυξηθεί σε 1510 εκ. τόνους το 2010, 1970 εκ. τόνοι το 2020 και 2205 εκ. τόνοι το 2030. (Πηγή: http://www.transneft.ru/ )
Ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης είναι μια προσπάθεια παράκαμψης των στενών του Βοσπόρου – Δαρδανελίων τα οποία υποφέρουν από την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Από πλευράς κόστους, είναι φθηνότερη η άμεση μεταφορά με πλοία σε σύγκριση με την συνδυασμένη μεταφορά πλοία – δεξαμενές – αγωγός – δεξαμενές -πλοία. Προσπάθεια παράκαμψης των στενών κάνει και η ίδια η Τουρκία. Κατασκευάζει τον αγωγό Samsun – Ceyhan μήκους 550 χιλιομέτρων και με ετήσια δυνατότητα 50 εκατομμύρια τόνοι και με χρόνο ορίζοντα έναρξης λειτουργίας το 2011. Αυτός ο αγωγός αναμένετε να περιορίσει στο μισό την κυκλοφορία των tanker στα στενά. Στην Τουρκία ξεκίνησε να λειτουργεί από το 2006 και ο αγωγός BACU-TΒILISΙ-CEYCHAN.
Ταυτόχρονα με τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης η Transneft προωθεί και έναν ανταγωνιστικό αγωγό, τον Druzhba –Adria. Ο αγωγός αυτός ξεκινάει από την Ρωσία και διασχίζει την Λευκορωσία, Ουκρανία, Σλοβακία, Ουγγαρία και καταλήγει στο λιμάνι Adria στην Κροατία. Μέχρι στιγμής έχει ετοιμαστεί η διακρατική συμφωνία και συζητείτε με τις εταιρείες πετρελαιοειδών που θα συμμετάσχουν στον αγωγό. (Πηγή: http://www.transneft.ru/ )
Ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης όπως και το παρακλάδι αγωγού φυσικού αερίου South Sτream στην Ελλάδα δεν είναι σίγουρο ότι θα κατασκευαστούν. Η Ρωσία θέλει να έχει διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις μεταφοράς πετρελαίου διαθέσιμες και να τις χρησιμοποιήσει αν χρειαστεί, όπως θα έκανε κάθε επιχειρηματίας.
Τα τέλη διέλευσης είναι ικανοποιητικά;
Όσο για τα χρήματα που θα κερδίζει το Ελληνικό κράτος από την διέλευση του αγωγού, στο site της Transneft που παρουσιάζει την συμφωνία αναφέρει: … σε ανταπόδοση η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι αρκετά χαρούμενες με τα προσδόκιμα ανταλλάγματα που θα έχουν από την διέλευση του αγωγού και τα οποία θα προσθέσουν στον εθνικό τους προϋπολογισμό. Λοιπόν έχουμε και λέμε: στην πρώτη φάση θα διέρχονται 35 εκατομμύρια τόνοι και με ένα δολάριο τον τόνο ενοίκιο, μας κάνει 35 εκατομμύρια δολάρια. Τι σημαίνει αυτό: λιγότερα χρήματα από τον ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Εσείς θα δίνατε το σπίτι σας σε έναν τέτοιο ενοικιαστή; Έτσι κι΄ αλλιώς η απόφαση είναι δικιά σας.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΓΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
Μια και κανείς υπεύθυνος μέχρι σήμερα δεν ανέλαβε να ενημερώσει τους κατοίκους του Έβρου για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης, ας δούμε μαζί ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες ενός τόσο μεγάλου εγχειρήματος στον τόπο μας.
Πώς λειτουργούν οι αγωγοί στις Η.Π.Α;
Οι ΗΠ.Α είναι η χώρα με το μεγαλύτερο δίκτυο αγωγών στον κόσμο, περίπου 290 χιλιάδες χιλιόμετρα και διακινούν περίπου 14 δισεκατομμύρια βαρέλια. Η ένωση των αγωγών πετρελαίου (Association of oil pipelines http://www.aolp.org/) αναφέρει ότι είναι ο ασφαλέστερος τρόπος μεταφοράς καυσίμου σε σύγκριση με τις άλλες μεταφορές και τα ατυχήματα έχουν μειωθεί στο ένα τρίτο από αυτά που γινόταν πριν τριάντα χρόνια. Γιατί συνέβη αυτό; Η νομοθεσία και κανόνες εγκατάστασης και λειτουργίας των αγωγών είναι ασφυκτικές. Οι εταιρείες διαχείρισης των αγωγών υπόκεινται σε υποχρεωτικές μελέτες για την ασφάλεια του πληθυσμού και του περιβάλλοντος από τις περιοχές που θα περάσει ο αγωγός. 49 οδηγίες, 4 ανεξάρτητοι οργανισμοί (API, NACE, ASME, NFPA) και το υπουργείο μεταφορών ελέγχουν τους αγωγούς. Όταν δε οι αγωγοί λειτουργούν σε συνεργασία με άλλες χώρες τότε υπάρχει αρμόδιο γραφείο στο υπουργείο μεταφορών το οποίο μεριμνά για την διακρατική συνεργασία. Ενώ έχει δημιουργηθεί ένα σύστημα άμεσης ειδοποίησης όλο το εικοσιτετράωρο (One call) το οποίο ενεργοποιεί όλους τους υπεύθυνους για την αντιμετώπιση των διαρροών. Για παράδειγμα στην πολιτεία της Ουάσιγκτον ο χρόνος επέμβασης σε περίπτωση διαρροής είναι λιγότερο από 15 λεπτά. Όταν δε οι αγωγοί λειτουργούν σε συνεργασία με άλλες χώρες τότε υπάρχει αρμόδιο γραφείο στο υπουργείο μεταφορών το οποίο αναλαμβάνει τον συντονισμό.
Παρ΄ όλα αυτά, όπως παραδέχεται η ένωση των αγωγών διαρροές υπάρχουν και ο οργανισμός για την ασφάλεια των αγωγών (http://www.pipelinesafetyfountation.org/) αναφέρει ότι το δίκτυο των αγωγών δεν είναι ασφαλές, και πρέπει να βελτιωθεί. Οι αγωγοί τραυματίζουν και σκοτώνουν ανθρώπους, καταστρέφουν περιουσίες και προσθέτουν περιβαλλοντολογικά ατυχήματα που μπορούν να προβλεφθούν. Ακόμα οι υψηλά κερδοφόρες εταιρείες κάνουν πολύ λίγα για να προλάβουν τα ατυχήματα. Μέχρι το 1991 έγιναν 19.214 ατυχήματα και η ποσότητα που διέρρευσε ήταν εννιά φορές περισσότερη από αυτή που διέρρευσε από τα tanker στις Η.Π.Α.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά σχετική νομοθεσία, κανόνες λειτουργίας, δεν υπάρχουν οργανισμοί, διαδικασίες ελέγχου και συστήματα ειδοποίησης. Για να στηθεί μια ανεμογεννήτρια χρειάζονται δεκάδες προϋποθέσεις και μια χρονοβόρο γραφειοκρατική διαδικασία για μία επένδυση που δεν εγκυμονεί κινδύνους για κανέναν. Οι αγωγοί μπορούν να περνάνε ελεύθερα.
Αν αυτά συμβαίνουν στις Η.Π.Α., τι συμβαίνει στην Ρωσία η οποία θα κατασκευάσει και θα έχει στον έλεγχό της τον αγωγό;
Η Ρωσία είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο με αγωγούς πετρελαίου μετά τις Η.Π.Α. Η εφημερίδα του internet Terra Daily(http://www.terradaily.com/) αναφέρει: η Ρωσία ρισκάρει ένα ατύχημα ανεβάζοντας τους όγκους του αργού πετρελαίου φέρνοντας στα όρια το σύστημα των αγωγών. Ο κύριες γραμμές είναι 69 χιλιάδες χιλιόμετρα σύμφωνα με τους αριθμούς που δίνει η Transneft που είναι το κρατικό μονοπώλιο αγωγών στην Ρωσία. Το δίκτυο αγωγών είναι πολύ παλαιό, χτίστηκε κατά την διάρκεια των Σοβιέτ και τα στάνταρ ασφαλείας δεν είναι αυτά που θα έπρεπε να είναι.. «Τα ποιο πιθανά ατυχήματα στην Ρωσία θα συμβούν στους κύριους αγωγούς οι οποίοι μεταφέρουν το ρωσικό αργό πετρέλαιο από τις πηγές πετρελαίου στην Σιβηρία, στα διυλιστήρια στην Δυτική Ρωσία και στην Ευρώπη» αναφέρει ο Andrei Gromadin αναλυτής της MDM Bank στην Μόσχα.
Ο ακριβής αριθμός των διαρρήξεων και διαρροών που γίνονται κάθε χρόνο στην Ρωσία είναι δύσκολο να προσδιοριστούν λόγω της απουσίας των επίσημων καταγραφών. Η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει την πρόσβαση σε πληροφορίες λέει ο διευθυντής της Greenpeace στην Ρωσία Ivan Blokov. Ο Blokov υποστηρίζει ότι μία ποσότητα 10-20 εκατομμύρια τόνοι αργού πετρελαίου διαρρέουν κάθε χρόνο στην Ρωσία. Το 2003 που είχαν διαθέσιμα τα τελευταία αξιόπιστα στοιχεία καταγράφηκαν περισσότερες από 20.000 διαρρήξεις. Και προσθέτει ότι το σύστημα των αγωγών στην Ρωσία βρίσκεται πολύ κοντά στην καταστροφή.
Το ιστορικό των ατυχημάτων στην ιστορία των αγωγών πετρελαίου στην Ρωσία είναι απογοητευτικό. Η διαρροή σε αγωγό κοντά στην πόλη Usinsk στην περιοχή Kharyaga-Usinsk (Komi Republic) είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντολογική καταστροφή στον κόσμο σε αγωγό όλων των εποχών και το τρίτο μεγαλύτερο ατύχημα όλων των εποχών μετά τον πόλεμο του κόλπου (5 εκατομμύρια βαρέλια) και την έκρηξη στην πλατφόρμα πετρελαίου το 1979 (3 εκατομμύρια βαρέλια) στην Βενεζουέλα (http://www.american.edu/). Διέρρευσαν περίπου 102.000 τόνοι στην σιβεριανή τούνδρα (η Η.Π.Α. ανεβάζουν αυτήν την ποσότητα σε 270.000 τόνους) και από εκεί η διαρροή έφτασε στον ποταμό Kolva ο οποίος χύνεται στην θάλασσα του Barents. Οι ειδικοί λένε ότι η διαρροή αυτή είναι οκτώ φορές μεγαλύτερη από αυτή του Exxon Valdez. Ένα από τα πιο πρόσφατα ατυχήματα που έγιναν γνωστά ήταν στην περιοχή Byransk κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία και την Λευκορωσία σε έναν αγωγό ο οποίος εξάγει αργό στην Ευρώπη. Ο Oleg Mitvol αντιπρόεδρος της Federal Service for Supervising Resources είπε ότι η διαρροή είναι τεράστια και επηρέασε μια περιοχή 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων (www.cnn.con/2006/WORLD).
Η θέση του υπουργείου Φυσικών Πόρων όπως την αναφέρει το Associated Press είναι : «κρίνοντας από τις πληροφορίες που φθάνουν στο υπουργείο από τις περιβαλλοντολογικές υπηρεσίες … τα αποτελέσματα του ατυχήματος μπορεί να είναι καταστροφικά για την περιοχή» .
Γιατί συμβαίνουν τόσες διαρροές;
Για τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι Ρωσικοί αγωγοί, τον Νοέμβριο του 1997 το τμήμα ενέργειας της Παγκόσμιας Τράπεζας (Energy Sector Management Assistance Programme http://www.esmap.org/ ) ανέθεσε στην Νορβηγική εταιρία συμβούλων Det Norsk Veritas (D.M.V) να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά των αγωγών , τα προβλήματα που δημιουργούν και να αξιολογήσουν τις νομικές και λειτουργικές διαδικασίες που εφαρμόζονται στην Ρωσία και την πρώην Σοβιετική Ένωση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παγκόσμια Τράπεζα δανειοδότησε με 124 εκατομμύρια δολάρια την Ρωσία για την αντιμετώπιση της διαρροής στο Usinsk.
Η μελέτη ολοκληρώθηκε και δημοσιεύθηκε το 2003 και αξίζει κάποιος να την διαβάσει. Στα συμπεράσματα για τους λόγους των διαρροών αναφέρεται:
1. Στην ηλικία των αγωγών. Στατιστικά, τα προβλήματα στους αγωγούς σχηματίζουν μία καμπύλη. Στην αρχή και στο τέλος της ζωής τους τα προβλήματα είναι μεγάλα και στην μέση λίγα. Αυτό οφείλετε στην σωστή κατασκευή τους όταν οι αγωγοί είναι καινούργιοι και από την ταλαιπωρία από την χρόνια χρήση στο τέλος της ζωής τους. (Για τους αγωγούς στις πετρελαιοπηγές η ζωή των σωληνώσεων είναι τα 4-5 χρόνια, για αυτούς των κεντρικών αγωγών είναι μεγαλύτερη αλλά παρουσιάζουν επίσης αυξανόμενα προβλήματα αναφέρει η www.bellona.org.)
2. Στις διαφορετικές κλιματολογικές ,περιβαλλοντολογικές , γεωλογικές συνθήκες του εδάφους από όπου περνάει ο αγωγός και δεν υπολογίζονται στο σχεδιασμό των αγωγών.
3. Στις προδιαγραφές κατασκευής. Στην Ρωσία δημιουργούνται περισσότερες διαρροές από την Ευρώπη και αυτό οφείλετε στην χαμηλή ποιότητα των υλικών που είναι κατασκευασμένοι οι αγωγοί, χαμηλές προδιαγραφές κατασκευής, χαλαρή επιθεώρηση, διοικητικό κενό για τις ευθύνες ελέγχου και διοίκησης.
4.Στην μη ολοκλήρωσή τους σύμφωνα με το σχεδιασμό.
5.Στην καθυστέρηση αναφοράς των διαρροών. Για την μεγέθυνση του προβλήματος ο λόγος είναι ο κακός σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των διαρροών. Φτωχά συστήματα ελέγχου, μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των βαλβίδων που κλείνουν την παροχή, η μεγάλη διάμετρος των σωληνώσεων που χρησιμοποιούνται στην F.S.U.
Ουσιαστικά όλοι οι λόγοι δείχνουν μια προχειρότητα στην λειτουργία των αγωγών και μια αδιαφορία της Ρωσίας και της Transneft για το περιβάλλον.
Από ποια γεγονότα κινδυνεύουμε με διαρροή;
Από φυσικά φαινόμενα, πλημμύρες, σεισμούς. Από κακή συντήρηση, από ατυχήματα κατά την διάρκεια της συντήρησης, με την λειτουργία στα όρια αντοχής του αγωγού,
από ατυχήματα ή χωματουργικές εργασίες . Πολλά ατυχήματα στις Η.Π.Α έχουν αναφερθεί σε σπάσιμο αγωγών από εργασίες εκσκαφών. Συχνό φαινόμενο στη Ρωσία είναι από διαρροές που προέρχονται από κλοπές πετρελαίου. Φτωχοί κάτοικοι από τις περιοχές που διέρχεται ο αγωγός ανοίγουν τρύπες στους αγωγούς και κλέβουν πετρέλαιο. Για την Ελλάδα το αποκλείω, για την Βουλγαρία όμως;
Ποιες περιοχές κινδυνεύουν στον Έβρο;
Μέχρι τώρα ,όσοι μιλούσαν για τον αγωγό αναφέρονται μόνον στους κινδύνους που διατρέχει η θαλάσσια περιοχή. Οι περιοχές λοιπόν που κινδυνεύουν είναι όλες οι περιοχές από τις οποίες θα διέρχεται ο αγωγός. Περιοχές υψηλού κινδύνου είναι τα ποτάμια και ρέματα και όλες οι περιοχές στις οποίες εκβάλουν. Μια απλή διαρροή στην κάμπο της Ορεστιάδας σημαίνει πιθανή καταστροφή μιας περιοχής περίπου 100 στρεμμάτων.
Σκεφτείτε όμως, να γίνει ένα ατύχημα στον αγωγό στο κομμάτι της Βουλγαρίας, π.χ. να σπάσει ο αγωγός λόγω πλημμύρας στον ποταμό Έβρο, και το νερό να παρασύρει το πετρέλαιο στο ποτάμι. Εδώ γεννιούνται τα ερωτήματα: Πότε θα μας ενημερώσει η Βουλγαρία; Ήδη έχουμε σοβαρό πρόβλημα με τα νερά, το μαθαίνουμε αφού έχει συμβεί το κακό. Στον αγωγό τα πράγματα θα είναι χειρότερα γιατί θα έχουμε και την συμμετοχή μιας τρίτης δύναμης, της Transneft η οποία θα πρέπει να ειδοποιηθεί και να κλείσει την παροχή. Ποιος θα επέμβει στο ποτάμι για να το καθαρίσει; η Ελλάδα, η Βουλγαρία ,ή η Τουρκία; Κανένας. Και όπως καταλαβαίνεται το πετρέλαιο θα φτάσει εύκολα στο Δέλτα., μια περιοχή προστατευόμενη από την συνθήκη Ramsar.
Ο αγωγός θα διασχίσει της σημαντικότερες αγροτικές παραγωγικές περιοχές του Έβρου δίπλα από το δάσος της Δαδιάς δίπλα από τον ποταμό Έβρο και διασχίσει τους ποταμούς Έβρο ( στο τμήμα της Βουλγαρίας), Άρδα, Ερυθροπόταμο. Όταν στην Ρωσία ξεκίνησε να κατασκευάζεται ο αγωγός που διασχίζει την ανατολική Σιβηρία και καταλήγει στον Ειρηνικό Ωκεανό και θα περνούσε βόρεια της Βαϊκάλης, τότε οι ρώσοι ξεσηκώθηκαν και εξανάγκασαν τον Πρόεδρο Πούτιν να αλλάξει την διαδρομή.(www.greenpeace.org/russia). Μάλιστα ο Gennady Chegasov ο οποίος ηγείται ομάδας επιστημόνων οι οποίοι ερευνούν περιβαλλοντολογικά προβλήματα έλεγε ότι «Κανένας μηχανικός δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα έχουμε ρωγμές στον αγωγό» (www.planetark.org). Στον αγωγό Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολης άραγε υπάρχει μηχανικός που να εγγυηθεί ότι δεν θα έχουμε διαρροές;
Πόσο τελικά κινδυνεύουμε από διαρροή στην Θάλασσα;
Από το 1974 το ίδρυμα ITOPF (International Tanker Owners Pollution Federation Limited http://www.itorf.com/ καταγράφει όλες τις διαρροές από tankers, μεταφορείς και μαούνες. Από το 2000 η κατάσταση βελτιώνεται σημαντικά, ο μέσος όρος διαρροών είναι 3,6 διαρροές τον χρόνο με συνολικές ποσότητες 14, 8, 76, 42, 15, 17, 13, 16 χιλιάδες τόνους. Σ’ αυτούς τους αριθμούς δεν υπολογίζονται διαρροές κάτω των 7 τόνων που γίνονται συνήθως μέσα στα λιμάνια αλλά έχουν μικρή συμμετοχή στην συνολική ποσότητα που διαρρέει στην θάλασσα.
Οι λόγοι δε που αναφέρει το ITOPF είναι:
Οι περισσότερες διαρροές στα tanker είναι αποτέλεσμα διαδικασιών ρουτίνας όπως άδειασμα και φόρτωση καυσίμων πράγμα το οποίο συμβαίνει σε κάθε λιμάνι και κάθε σταθμό φόρτωσης πετρελαίου. Στην πλειονότητά τους αυτές οι «λειτουργικές» διαρροές είναι μικρές. Το 91% αυτών των ποσοτήτων είναι κάτω των επτά τόνων. Ατυχήματα όπως συγκρούσεις και προσαράξεις γενικά δίνουν πολύ μεγαλύτερες διαρροές . Το 84% αυτών των ατυχημάτων να διαρρέουν ποσότητες μεγαλύτερες των 700 τόνων.
Αν ο κίνδυνος μοιάζει μικρός, σ’ αυτόν θα πρέπει να προστεθούν και οι ποσότητες πετρελαίου που θα περιέχει το έρμα με το οποίο είναι γεμάτες οι δεξαμενές των πλοίων. Συνήθως οι δεξαμενές των πλοίων είναι κατά το ήμισυ γεμάτες για να έχουν πλευστότητα τα πλοία. Έτσι αν υπολογίσουμε ότι αν ,όπως σχεδιάζεται 50 εκατομμύρια τόνοι αργού πετρελαίου θα διακινούνται από το τερματικό της Αλεξανδρούπολης, τότε 25 εκατομμύρια τόνοι έρματος θα ρίχνονται στο Θρακικό πέλαγος. Αν όλα τα πλοία τηρούν την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία η οποία προβλέπει μάξιμουμ 10 pp/t, τότε 250 τόνοι πετρελαιοειδών θα πέφτουν στην θάλασσα κάθε χρόνο νόμιμα.
Σε ποιο σημείο θα γίνεται η σύνδεση αγωγού-πλοίων;
Εξαρτάται από το μέγεθος των πλοίων που προβλέπεται ότι θα εξυπηρετούν τον αγωγό. Τα πλοία που κυρίως εξυπηρετούν την Μαύρη Θάλασσα είναι τύπου Aframax και αυτό γιατί είναι προβληματική η διέλευση από τα στενά πλοίων μεγάλου εκτοπίσματος VLCC. Αν επιλογή είναι να μπορεί να εξυπηρετεί και μεγαλύτερα πλοία τότε θα πρέπει ο αγωγός να συνδέεται σε μεγαλύτερα βάθη.
Τέτοια περιοχή είναι δυτικά της Μεσημβρίας όπου το βάθος της θάλασσας είναι μεγάλο. Φυσικά δεν θα υπάρχει λιμάνι εκεί, τα πλοία θα δένουν σε συγκεκριμένο σημείο στο οποίο θα υπάρχει η απόληξη του αγωγού για να φορτώσουν.
Πόσο απαραίτητος είναι ο αγωγός για την Ρωσία;
Αν ήταν απαραίτητος θα είχε κατασκευαστεί εδώ και χρόνια. Στην Ελλάδα τον αγωγό Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολης τον αντιμετωπίζουμε καθαρά συναισθηματικά γιατί η επένδυση δεν είναι Ελληνική. Οι ρώσοι που θα βάλουν τα χρήματα, θα πρέπει να αποφασίσουν με γνώμονα το συμφέρον τους. Αυτός ο αγωγός θα εξυπηρετεί την Ευρώπη. Η Ευρώπη όμως μειώνει τις καταναλώσεις πετρελαίου και αυξάνει την κατανάλωση του φυσικού αερίου ενώ αντίθετα αυξάνεται σημαντικά η κατανάλωση πετρελαίου στην Ασία.
Τα ειδικό περιοδικό Petroleum Economist στο τεύχος Μαρτίου 2008 έχει μια εμπεριστατωμένη ανάλυση για τους στόχους του νέου προέδρου της Ρωσίας Dmitry Medvedev. Ο πρώτος στόχος είναι η κατάκτηση της Ευρωπαϊκής αγοράς Φυσικού αερίου. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί όσο γίνεται γρηγορότερα ο Nord Stream ο οποίος μεταφέρει φυσικό αέριο στην Γερμανία διαμέσου της Βαλτικής θάλασσας. Θα πρέπει να κατασκευαστεί και το άλλο τμήμα του αγωγού South Stream ο οποίος θα διασχίσει την Μαύρη θάλασσα και θα καταλήξει στην Βουλγαρία. Από εκεί η κίνηση του προέδρου Poutin να εξαγοράσει την σερβική εταιρεία πετρελαιοειδών NIS και την συμφωνία με την OMV και την δημιουργία ενός κοινού με την Gazprom κόμβου για την αποθήκευση και διανομή στην Ευρώπη διασφαλίζει την επιτυχία των στόχων τους. Όσο αφορά τους αγωγούς πετρελαίου προτεραιότητα έχουν οι αγωγοί που σχεδιάστηκαν και κατασκευάζονται για την αγορά της Ασίας και του Ειρηνικού. Η πρώτη φάση κατασκευής του αγωγού Taishet- Daqing θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2008 (http://www.gasandoil.com/) Ενώ η Ιαπωνία πιέζει την Ρωσία για την ολοκλήρωση του αγωγού που θα καταλήγει στο λιμάνι Nakhodka της Ρωσίας. Η αγορά της Ασίας –Ειρηνικού δείχνει τάση μεγάλης αύξησης : το 2002 ήταν 992 εκατομμύρια τόνοι, και αναμένετε να αυξηθεί σε 1510 εκ. τόνους το 2010, 1970 εκ. τόνοι το 2020 και 2205 εκ. τόνοι το 2030. (Πηγή: http://www.transneft.ru/ )
Ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης είναι μια προσπάθεια παράκαμψης των στενών του Βοσπόρου – Δαρδανελίων τα οποία υποφέρουν από την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Από πλευράς κόστους, είναι φθηνότερη η άμεση μεταφορά με πλοία σε σύγκριση με την συνδυασμένη μεταφορά πλοία – δεξαμενές – αγωγός – δεξαμενές -πλοία. Προσπάθεια παράκαμψης των στενών κάνει και η ίδια η Τουρκία. Κατασκευάζει τον αγωγό Samsun – Ceyhan μήκους 550 χιλιομέτρων και με ετήσια δυνατότητα 50 εκατομμύρια τόνοι και με χρόνο ορίζοντα έναρξης λειτουργίας το 2011. Αυτός ο αγωγός αναμένετε να περιορίσει στο μισό την κυκλοφορία των tanker στα στενά. Στην Τουρκία ξεκίνησε να λειτουργεί από το 2006 και ο αγωγός BACU-TΒILISΙ-CEYCHAN.
Ταυτόχρονα με τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης η Transneft προωθεί και έναν ανταγωνιστικό αγωγό, τον Druzhba –Adria. Ο αγωγός αυτός ξεκινάει από την Ρωσία και διασχίζει την Λευκορωσία, Ουκρανία, Σλοβακία, Ουγγαρία και καταλήγει στο λιμάνι Adria στην Κροατία. Μέχρι στιγμής έχει ετοιμαστεί η διακρατική συμφωνία και συζητείτε με τις εταιρείες πετρελαιοειδών που θα συμμετάσχουν στον αγωγό. (Πηγή: http://www.transneft.ru/ )
Ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης όπως και το παρακλάδι αγωγού φυσικού αερίου South Sτream στην Ελλάδα δεν είναι σίγουρο ότι θα κατασκευαστούν. Η Ρωσία θέλει να έχει διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις μεταφοράς πετρελαίου διαθέσιμες και να τις χρησιμοποιήσει αν χρειαστεί, όπως θα έκανε κάθε επιχειρηματίας.
Τα τέλη διέλευσης είναι ικανοποιητικά;
Όσο για τα χρήματα που θα κερδίζει το Ελληνικό κράτος από την διέλευση του αγωγού, στο site της Transneft που παρουσιάζει την συμφωνία αναφέρει: … σε ανταπόδοση η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι αρκετά χαρούμενες με τα προσδόκιμα ανταλλάγματα που θα έχουν από την διέλευση του αγωγού και τα οποία θα προσθέσουν στον εθνικό τους προϋπολογισμό. Λοιπόν έχουμε και λέμε: στην πρώτη φάση θα διέρχονται 35 εκατομμύρια τόνοι και με ένα δολάριο τον τόνο ενοίκιο, μας κάνει 35 εκατομμύρια δολάρια. Τι σημαίνει αυτό: λιγότερα χρήματα από τον ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Εσείς θα δίνατε το σπίτι σας σε έναν τέτοιο ενοικιαστή; Έτσι κι΄ αλλιώς η απόφαση είναι δικιά σας.
Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2008
Συνέντευξη στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ της Θράκης
Συντάκτης Κειμένου: Πολίτης της Θράκης
Ημερομηνία Σύνταξης: Τετάρτη, 02.07.2008 09:00:00
ΦΥΛΛΟ: 127
Δημήτρης Δημητρακόπουλος
Για να σώσουμε ότι μπορούμε Ένα σπίτι παράδειγμα
Κύριε Δημητρακόπουλε γιατί χτίσατε αυτό το σπίτι;
Γιατί τα επόμενα χρόνια η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα που θα προέρχονται από τον συνδυασμό της ενεργειακής κρίσης και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, τα οποία θα υποβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Αυτό το σπίτι είναι ένα παράδειγμα για να σώσουμε ότι μπορούμε από τα οποία μας έχουνε καλομάθει.
Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα;
Από την μια η κατασκευή και η λειτουργία των κτιρίων είναι ο ποίο μολυσματικός παράγοντας πάνω στην γη. Ευθύνεται για το 28% της παγκόσμιας μόλυνσης. Από την άλλη με την διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου η κατανάλωση ενέργειας συνεχώς αυξάνει. Υπολογίζεται ότι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 40% περίπου της συνολικής παραγόμενης ενέργειας δαπανάται για τον κτιριακό τομέα και σ΄ αυτόν περιλαμβάνεται η θέρμανση, η ψύξη, ο φωτισμός ,το ζεστό νερό η λειτουργία των συσκευών. Καθώς αυξάνουμε τις καταναλώσεις ταυτόχρονα αυξάνονται και οι εκπομπές των καυσαερίων μια και οι ενεργειακά στο μεγαλύτερο μέρος είμαστε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα τα οποία είναι υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών θα γίνονται ποιο έντονα το επόμενο διάστημα. Εκτός αυτού τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι ανεξάντλητα. Διεθνείς οργανισμοί όπως ο ODAC συνεχώς προειδοποιούν για το πρόβλημα ενώ όλοι εμείς αισθανόμαστε τις επιπτώσεις της αλματώδους αύξησης της τιμής του πετρελαίου. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν θα υπάρξει ξανά ούτε φθηνό πετρέλαιο, ούτε φθηνό φυσικό αέριο, ούτε φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε φθηνά τρόφιμα, ενώ ακραία φυσικά φαινόμενα θα μας επισκέπτονται πιο συχνά. Με ποίο σημαντική επίπτωση, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες για την περιοχή μας η ξηρασία.
Ποια είναι τα αίτια της αυξημένης ζήτησης ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας;
Ο μεγάλος αριθμός κτιρίων που κατασκευάστηκαν πριν το 1980 (περίπου το 75%) τα οποία δεν είναι θερμομονωμένα και τα οποία απαιτούν πού μεγάλα ποσά ενέργειας για να εξασφαλίσουν με τα σημερινά επίπεδα αποδεκτές συνθήκες άνεσης τον χειμώνα. Η κατά κανόνα ενεργοβόρα επιλογή συστημάτων θέρμανσης και κακής συντήρησης, με αποτέλεσμα την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και μόλυνσης του περιβάλλοντος. Η αύξηση της θερμοκρασίας των πόλεων λόγω του τρόπου δόμησής τους και η ολοένα αυξανόμενη απαίτηση για ψύξη το καλοκαίρι οδήγησε την τοποθέτηση πάνω από ένα εκατομμύριο κλιματιστικών. Το ρεκόρ ημερήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ήταν τον Αύγουστο του 2007 με κατανάλωση 10.610 MW με φετινό ρεκόρ με μέγιστη θερμοκρασία μόλις τους 37 βαθμούς τα 9.825 MW.
Τι εξασφαλίζει η κατοικία που κατασκευάσατε;
Καταφέρνει να εξασφαλίσει την απαιτούμενη θερμική ισορροπία χειμώνα καλοκαίρι χωρίς την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και ΔΕΗ, ενώ παρέχει ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος ανώτερη από αυτήν των κατοικιών που κατασκευάζονται σήμερα και δεν μολύνει το περιβάλλον.
Είναι εύκολη η κατασκευή μιας τέτοιας κατοικίας;
Μπορώ να κατασκευάσω τέτοιες κατοικίες στον ίδιο χρόνο με τις συμβατικές, η πρώτη όμως κατοικία πήρε πέντε χρόνια για την μελέτη και την κατασκευή. Και σ’ αυτήν συμμετείχαν δεκάδες εταιρείες και επιστήμονες τους οποίους ευχαριστώ για την βοήθειά τους.
Πώς ακριβώς λειτουργεί και ποια είναι τα πλεονεκτήματά του;
Έχοντας σαν δεδομένο τις μειωμένες αποδώσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να δημιουργήσουμε φυσιολογικές συνθήκες διαβίωσης μέσα στο σπίτι θα έπρεπε να μειώσουμε τις ανάγκες του κτιρίου. Σε αυτό μας βοήθησε ο βιοκλιματικός σχεδιασμός και η κατάλληλη επιλογή υλικών.
Στο σχεδιασμό ενός οικολογικού βιοκλιματικού σπιτιού πολύ μεγάλη σημασία έχουν τα κλιματολογικά δεδομένα της περιοχής. Δεν μπορεί να κατασκευαστεί το ίδιο κτίριο στην Αίγυπτο και τη Φιλανδία. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός αφορά τον προσανατολισμό του κτιρίου, την προστασία του από τους βόρειους ανέμους. Το μέγεθος των παραθύρων στον Βορά, Νότο, την Ανατολή και την Δύση, τους προβόλους. Τον έλεγχο της ηλιακής ακτινοβολίας για τη θέρμανση και την ψύξη του κτιρίου. Διάφορες επιμέρους λεπτομέρειες στην κατασκευή προστατεύουν το κτίριο και υποβοηθούν το στόχο της θερμικής ισορροπίας.
Αφού εξασφαλίσαμε τις μικρότερες δυνατές απώλειες του κτιρίου σχεδιάσαμε τα ενεργειακά συστήματα μόνο με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Για το ηλεκτρικό ρεύμα αφού πρώτα μετρήσαμε τις καταναλώσεις όλων των συσκευών που θα χρησιμοποιούσαμε, σχεδιάσαμε ένα υβριδικό σύστημα στο οποίο συνεργάζονται φωτοβολταϊκά και μία ανεμογεννήτρια. Δεν έχουμε σύνδεση με την ΔΕΗ, είμαστε πλήρως ανεξάρτητοι. Για το σύστημα θέρμανσης χρησιμοποιήσαμε ενδοδαπέδιο σύστημα με θέρμανση του ζεστού νερού από τον ήλιο.
Με την κατασκευή του ενδοδαπέδιου συστήματος θέρμανσης μικραίνουμε τις ανάγκες για ζεστό νερό. Χρησιμοποιώντας φύλλα αλουμινίου σαν αγώγιμο υλικό επιταχύνουμε γρήγορη μεταφορά θερμότητας και χαμηλότερη θερμοκρασία εισαγωγής. Αν τοποθετούσαμε καλοριφέρ η θερμοκρασία εισαγωγής θα έπρεπε να είναι 70 βαθμοί, ενώ τώρα η θέρμανση μπορεί να λειτουργεί και με 35 βαθμούς.
Αυτό θα μας βοηθήσει στην μείωση της σπατάλης της θερμότητας που θα χρειαστεί να παράγουν τα ηλιακά panel. Τα panel που έχουμε τοποθετήσει καλύπτουν την μηχανολογική μελέτη αλλά σε ακραίες καιρικές συνθήκες χρειάζεται υποβοήθηση. Σε συνεργασία με την εταιρεία που κατασκεύασε τον επόμενο χρόνο θα βελτιώσουμε το σύστημα. Σε παγκόσμιο επίπεδο διαχρονική αποθήκευση θερμότητας (Inter-seasonal heat storage) δεν έχει επιτευχθεί. Στα κτίρια που έχουν κτιστεί πειραματικά χρησιμοποιούν για υποβοήθηση καυστήρες βιομάζας, κάτι που χρησιμοποιούμε και εμείς. Εμείς όμως έχουμε επιτύχει μεγάλη μείωση των αναγκών σε θέρμανση και η θέρμανση μόνο από τον ήλιο, μπορεί να επιτευχθεί τα επόμενα δύο χρόνια με τη βελτίωση του συστήματος. Μην ξεχνάτε ότι το σπίτι βρίσκεται στον Έβρο όπου επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Για αντίστοιχο σπίτι στη νότια Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο εύκολα.
Το πλεονέκτημά του είναι ότι δεν πληρώνεις λογαριασμούς ρεύματος, δεν σε απασχολεί η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ενώ η ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος είναι πολύ καλύτερη από τις συμβατικές κατοικίες.
Το μεγάλο όμως κέρδος είναι για το περιβάλλον. Σε ένα αντίστοιχο συμβατικά χτισμένο κτίριο θα χρειάζονταν για να θερμανθεί ένας καυστήρας 40kW και θα κατανάλωνε πετρέλαιο όσο καταναλώνουν 10 αυτοκίνητα όλο το χρόνο. Τώρα δεν έχουμε εκπομπές καυσαερίου από την θέρμανση, δεν έχουμε εκπομπές καυσαερίων από την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, και έχουν μειωθεί σημαντικά οι εκπομπές καυσαερίου από την παραγωγή και την μεταφορά των οικοδομικών υλικών και ένα μεγάλο μέρος των υλικών θα μπορεί να ανακυκλωθεί αν το σπίτι κατεδαφιστεί στο μέλλον.
Ποιο είναι το κόστος κατασκευής του σπιτιού;
Το κόστος της κατασκευής ελάχιστα διαφέρει από την κατασκευή μιας συμβατικής κατοικίας σωστά κατασκευασμένης γιατί τις περισσότερες φορές συγκρίνουμε μια κακή κατασκευή με την οικολογική. Αυτό που κοστίζει είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι οποίες όμως για να συγκριθούν με τις συμβατικές θα πρέπει να μετρηθούν σε βάθος χρόνου. Το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα αποσβεστεί σε 15 χρόνια, αν οι τιμές της ΔΕΗ μείνουν σταθερές όμως αυτό είναι αδύνατον. Το λογικό είναι τα δέκα χρόνια με χρόνο ζωής των φωτοβολταϊκών τα 25 και μηδενικό κόστος συντήρησης.
Στις συμβατικές πληρώνεις κάθε χρόνο και σ’ αυτό θα πρέπει να προσμετρήσουμε το κόστος αλλαγής των θερμικών μονάδων λόγω φθοράς και την ετήσια συντήρηση. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα ηλιακά panel έχουν διάρκεια ζωής τα 25 χρόνια, οι δεξαμενές δεν χρειάζονται συντήρηση. Αν υπολογίσουμε την τιμή του πετρελαίου στα 1000 ευρώ ο τόνος, τότε η απόσβεση θα γίνει σε δώδεκα χρόνια, αν υπολογίσουμε όμως ότι πετρέλαιο θα φτάσει στα 200 δολάρια το βαρέλι τότε η απόσβεση θα γίνει πολύ γρηγορότερα και δεν θα έχουμε και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στα 25 χρόνια οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι φθηνότερες. Αυτό που δυσκολεύει οικονομικά κάποιον που αγοράζει ή κτίζει ένα σπίτι είναι ότι το κόστος αγοράς θα πρέπει να καταβληθεί άμεσα.
Πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία να δεχτεί ένα τέτοιο σπίτι και να υιοθετήσει έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής;
Η ελληνική κοινωνία ζει και φέρεται λες και η Ελλάδα έχει τεράστια αποθέματα πετρελαίου, όλοι οι κάτοικοι είναι πλούσιοι και δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές στην χώρα μας.
Αυτοί που αγοράζουν ή κατασκευάζουν σπίτια ελάχιστα ασχολούνται με το πως κατασκευάζεται το σπίτι τους, προτιμούν να δώσουν 10.000 ευρώ επιπλέον στα έπιπλα κουζίνας παρά να δώσουν 2000 ευρώ για να αλλάξουν τα τζάμια που θα μειώσουν στο 1/3 τις απώλειες. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μια κατοικία δεν κατασκευάζεται για τα επόμενα δέκα χρόνια και η επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση με την υπερθέρμανση του πλανήτη θα μας υποχρεώσει να κατασκευάσουμε τέτοια κτίρια, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε τις ανέσεις που απολαμβάνουμε σήμερα.
Άρα το πρόβλημα είναι πολιτικό;
Βέβαια είναι πολιτικό. Η απεξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο είναι εθνική στρατηγική, η προστασία των αποθεμάτων του νερού είναι εθνική στρατηγική, η πολεοδομική ανάπτυξη των πόλεων και ο ενεργειακός σχεδιασμός των κτιρίων είναι κυβερνητική απόφαση. Σας αναφέρω ότι η πολιτεία της Καλιφόρνιας αποφάσισε ότι μέχρι το 2020 όλες οι κατοικίες θα είναι υποχρεωμένες τα παράγουν με Φ/Β το ρεύμα που καταναλώνουν και τα δημόσια και εμπορικά κτίρια μέχρι το 2030. Ενώ σε 200.000 κτίρια μέχρι το 2017 θα πρέπει να τοποθετηθούν ηλιακά συστήματα θέρμανσης με στόχο την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο. Μπορείτε μόνοι σας να καταλάβετε το χάος που μας χωρίζει από την πραγματικότητα. Ο κίνδυνος υποβάθμισης της ζωής μας στα επίπεδα των δεκαετιών του 60-70 είναι μεγάλος.
Κάποιος θα πει ότι αυτά είναι υπερβολές. Πετρέλαιο θα υπάρχει για πολλά χρόνια και τέτοια φυσικά φαινόμενα θα υπήρξαν και στο παρελθόν.
Σωστά, θα υπάρχει, αλλά σε τι τιμή; Γιατί όμως εγώ, θα πρέπει να χρηματοδοτώ αυτούς που ελέγχουν τις πετρελαιοπηγές, να μειώνετε το εισόδημά μου, να γίνονται ακριβότερα τα τρόφιμα, και να υποβαθμίζεται η ζωή μου. Όταν η χώρα μας διαθέτει τέτοια ηλιοφάνεια, γιατί η Γερμανία να έχει το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ευρώπη και όχι η Ελλάδα, γιατί οι ανεμογεννήτριες να αντιμετωπίζονται από την νομοθεσία σαν πυρηνικά εργοστάσια. Γιατί η πατρίδα μας να μην εκμεταλλεύεται την γεωθερμία, ενώ έχουμε τα μεγαλύτερα αποθέματα χαμηλής ενθαλπίας στην Ευρώπη. Δεν θα πρέπει να προβληματιστούμε με την απόφαση του Abu Dabi, πετρελαιοπαραγωγός περιοχή να επενδύει σε φωτοβολταϊκά πάρκα; Η επένδυση σε τέτοιες μορφές ενέργεια θα φέρει όχι μόνον απεξάρτηση από το πετρέλαιο αλλά και νέες θέσεις εργασίας. Όσο για τα φυσικά φαινόμενα, αυτά που ζήσανε την προηγούμενη χρονιά με τις φωτιές στην Πελοπόννησο, τις πλημμύρες στον Έβρο, είναι απλά προειδοποιητικά μηνύματα για τις αλλαγές που θα έρθουν και δυστυχώς ο Έλληνας δεν αλλάζει αν δεν έρθει αντιμέτωπος με το πρόβλημα. Σκεφτείτε ότι στην Ολλανδία έχουν σχέδια εκκένωσης και πλημμύρας περιοχών για να σωθούν κάποιες άλλες περιοχές από το λιώσιμο των πάγων. Όλες οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες έχουν έτοιμα πλάνα για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στις επιχειρήσεις τους, λέτε να είναι ανόητοι;
*Ο Δημητρακόπουλος Δημήτρης έχει σπουδάσει Marketing και εργάστηκε για 15 χρόνια σε χώρο των Πωλήσεων και του Marketing. Τα τελευταία 10 χρόνια δραστηριοποιείται στο χώρο της κατασκευής κτιρίων με δική του εταιρεία στην Αλεξανδρούπολη. Είναι μέλος της Ένωσης Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος και της American Solar Energy Society.
Ημερομηνία Σύνταξης: Τετάρτη, 02.07.2008 09:00:00
ΦΥΛΛΟ: 127
Δημήτρης Δημητρακόπουλος
Για να σώσουμε ότι μπορούμε Ένα σπίτι παράδειγμα
Κύριε Δημητρακόπουλε γιατί χτίσατε αυτό το σπίτι;
Γιατί τα επόμενα χρόνια η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα που θα προέρχονται από τον συνδυασμό της ενεργειακής κρίσης και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, τα οποία θα υποβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Αυτό το σπίτι είναι ένα παράδειγμα για να σώσουμε ότι μπορούμε από τα οποία μας έχουνε καλομάθει.
Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα;
Από την μια η κατασκευή και η λειτουργία των κτιρίων είναι ο ποίο μολυσματικός παράγοντας πάνω στην γη. Ευθύνεται για το 28% της παγκόσμιας μόλυνσης. Από την άλλη με την διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου η κατανάλωση ενέργειας συνεχώς αυξάνει. Υπολογίζεται ότι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 40% περίπου της συνολικής παραγόμενης ενέργειας δαπανάται για τον κτιριακό τομέα και σ΄ αυτόν περιλαμβάνεται η θέρμανση, η ψύξη, ο φωτισμός ,το ζεστό νερό η λειτουργία των συσκευών. Καθώς αυξάνουμε τις καταναλώσεις ταυτόχρονα αυξάνονται και οι εκπομπές των καυσαερίων μια και οι ενεργειακά στο μεγαλύτερο μέρος είμαστε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα τα οποία είναι υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών θα γίνονται ποιο έντονα το επόμενο διάστημα. Εκτός αυτού τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι ανεξάντλητα. Διεθνείς οργανισμοί όπως ο ODAC συνεχώς προειδοποιούν για το πρόβλημα ενώ όλοι εμείς αισθανόμαστε τις επιπτώσεις της αλματώδους αύξησης της τιμής του πετρελαίου. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν θα υπάρξει ξανά ούτε φθηνό πετρέλαιο, ούτε φθηνό φυσικό αέριο, ούτε φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε φθηνά τρόφιμα, ενώ ακραία φυσικά φαινόμενα θα μας επισκέπτονται πιο συχνά. Με ποίο σημαντική επίπτωση, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες για την περιοχή μας η ξηρασία.
Ποια είναι τα αίτια της αυξημένης ζήτησης ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας;
Ο μεγάλος αριθμός κτιρίων που κατασκευάστηκαν πριν το 1980 (περίπου το 75%) τα οποία δεν είναι θερμομονωμένα και τα οποία απαιτούν πού μεγάλα ποσά ενέργειας για να εξασφαλίσουν με τα σημερινά επίπεδα αποδεκτές συνθήκες άνεσης τον χειμώνα. Η κατά κανόνα ενεργοβόρα επιλογή συστημάτων θέρμανσης και κακής συντήρησης, με αποτέλεσμα την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και μόλυνσης του περιβάλλοντος. Η αύξηση της θερμοκρασίας των πόλεων λόγω του τρόπου δόμησής τους και η ολοένα αυξανόμενη απαίτηση για ψύξη το καλοκαίρι οδήγησε την τοποθέτηση πάνω από ένα εκατομμύριο κλιματιστικών. Το ρεκόρ ημερήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ήταν τον Αύγουστο του 2007 με κατανάλωση 10.610 MW με φετινό ρεκόρ με μέγιστη θερμοκρασία μόλις τους 37 βαθμούς τα 9.825 MW.
Τι εξασφαλίζει η κατοικία που κατασκευάσατε;
Καταφέρνει να εξασφαλίσει την απαιτούμενη θερμική ισορροπία χειμώνα καλοκαίρι χωρίς την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και ΔΕΗ, ενώ παρέχει ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος ανώτερη από αυτήν των κατοικιών που κατασκευάζονται σήμερα και δεν μολύνει το περιβάλλον.
Είναι εύκολη η κατασκευή μιας τέτοιας κατοικίας;
Μπορώ να κατασκευάσω τέτοιες κατοικίες στον ίδιο χρόνο με τις συμβατικές, η πρώτη όμως κατοικία πήρε πέντε χρόνια για την μελέτη και την κατασκευή. Και σ’ αυτήν συμμετείχαν δεκάδες εταιρείες και επιστήμονες τους οποίους ευχαριστώ για την βοήθειά τους.
Πώς ακριβώς λειτουργεί και ποια είναι τα πλεονεκτήματά του;
Έχοντας σαν δεδομένο τις μειωμένες αποδώσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να δημιουργήσουμε φυσιολογικές συνθήκες διαβίωσης μέσα στο σπίτι θα έπρεπε να μειώσουμε τις ανάγκες του κτιρίου. Σε αυτό μας βοήθησε ο βιοκλιματικός σχεδιασμός και η κατάλληλη επιλογή υλικών.
Στο σχεδιασμό ενός οικολογικού βιοκλιματικού σπιτιού πολύ μεγάλη σημασία έχουν τα κλιματολογικά δεδομένα της περιοχής. Δεν μπορεί να κατασκευαστεί το ίδιο κτίριο στην Αίγυπτο και τη Φιλανδία. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός αφορά τον προσανατολισμό του κτιρίου, την προστασία του από τους βόρειους ανέμους. Το μέγεθος των παραθύρων στον Βορά, Νότο, την Ανατολή και την Δύση, τους προβόλους. Τον έλεγχο της ηλιακής ακτινοβολίας για τη θέρμανση και την ψύξη του κτιρίου. Διάφορες επιμέρους λεπτομέρειες στην κατασκευή προστατεύουν το κτίριο και υποβοηθούν το στόχο της θερμικής ισορροπίας.
Αφού εξασφαλίσαμε τις μικρότερες δυνατές απώλειες του κτιρίου σχεδιάσαμε τα ενεργειακά συστήματα μόνο με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Για το ηλεκτρικό ρεύμα αφού πρώτα μετρήσαμε τις καταναλώσεις όλων των συσκευών που θα χρησιμοποιούσαμε, σχεδιάσαμε ένα υβριδικό σύστημα στο οποίο συνεργάζονται φωτοβολταϊκά και μία ανεμογεννήτρια. Δεν έχουμε σύνδεση με την ΔΕΗ, είμαστε πλήρως ανεξάρτητοι. Για το σύστημα θέρμανσης χρησιμοποιήσαμε ενδοδαπέδιο σύστημα με θέρμανση του ζεστού νερού από τον ήλιο.
Με την κατασκευή του ενδοδαπέδιου συστήματος θέρμανσης μικραίνουμε τις ανάγκες για ζεστό νερό. Χρησιμοποιώντας φύλλα αλουμινίου σαν αγώγιμο υλικό επιταχύνουμε γρήγορη μεταφορά θερμότητας και χαμηλότερη θερμοκρασία εισαγωγής. Αν τοποθετούσαμε καλοριφέρ η θερμοκρασία εισαγωγής θα έπρεπε να είναι 70 βαθμοί, ενώ τώρα η θέρμανση μπορεί να λειτουργεί και με 35 βαθμούς.
Αυτό θα μας βοηθήσει στην μείωση της σπατάλης της θερμότητας που θα χρειαστεί να παράγουν τα ηλιακά panel. Τα panel που έχουμε τοποθετήσει καλύπτουν την μηχανολογική μελέτη αλλά σε ακραίες καιρικές συνθήκες χρειάζεται υποβοήθηση. Σε συνεργασία με την εταιρεία που κατασκεύασε τον επόμενο χρόνο θα βελτιώσουμε το σύστημα. Σε παγκόσμιο επίπεδο διαχρονική αποθήκευση θερμότητας (Inter-seasonal heat storage) δεν έχει επιτευχθεί. Στα κτίρια που έχουν κτιστεί πειραματικά χρησιμοποιούν για υποβοήθηση καυστήρες βιομάζας, κάτι που χρησιμοποιούμε και εμείς. Εμείς όμως έχουμε επιτύχει μεγάλη μείωση των αναγκών σε θέρμανση και η θέρμανση μόνο από τον ήλιο, μπορεί να επιτευχθεί τα επόμενα δύο χρόνια με τη βελτίωση του συστήματος. Μην ξεχνάτε ότι το σπίτι βρίσκεται στον Έβρο όπου επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Για αντίστοιχο σπίτι στη νότια Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο εύκολα.
Το πλεονέκτημά του είναι ότι δεν πληρώνεις λογαριασμούς ρεύματος, δεν σε απασχολεί η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ενώ η ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος είναι πολύ καλύτερη από τις συμβατικές κατοικίες.
Το μεγάλο όμως κέρδος είναι για το περιβάλλον. Σε ένα αντίστοιχο συμβατικά χτισμένο κτίριο θα χρειάζονταν για να θερμανθεί ένας καυστήρας 40kW και θα κατανάλωνε πετρέλαιο όσο καταναλώνουν 10 αυτοκίνητα όλο το χρόνο. Τώρα δεν έχουμε εκπομπές καυσαερίου από την θέρμανση, δεν έχουμε εκπομπές καυσαερίων από την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, και έχουν μειωθεί σημαντικά οι εκπομπές καυσαερίου από την παραγωγή και την μεταφορά των οικοδομικών υλικών και ένα μεγάλο μέρος των υλικών θα μπορεί να ανακυκλωθεί αν το σπίτι κατεδαφιστεί στο μέλλον.
Ποιο είναι το κόστος κατασκευής του σπιτιού;
Το κόστος της κατασκευής ελάχιστα διαφέρει από την κατασκευή μιας συμβατικής κατοικίας σωστά κατασκευασμένης γιατί τις περισσότερες φορές συγκρίνουμε μια κακή κατασκευή με την οικολογική. Αυτό που κοστίζει είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι οποίες όμως για να συγκριθούν με τις συμβατικές θα πρέπει να μετρηθούν σε βάθος χρόνου. Το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα αποσβεστεί σε 15 χρόνια, αν οι τιμές της ΔΕΗ μείνουν σταθερές όμως αυτό είναι αδύνατον. Το λογικό είναι τα δέκα χρόνια με χρόνο ζωής των φωτοβολταϊκών τα 25 και μηδενικό κόστος συντήρησης.
Στις συμβατικές πληρώνεις κάθε χρόνο και σ’ αυτό θα πρέπει να προσμετρήσουμε το κόστος αλλαγής των θερμικών μονάδων λόγω φθοράς και την ετήσια συντήρηση. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα ηλιακά panel έχουν διάρκεια ζωής τα 25 χρόνια, οι δεξαμενές δεν χρειάζονται συντήρηση. Αν υπολογίσουμε την τιμή του πετρελαίου στα 1000 ευρώ ο τόνος, τότε η απόσβεση θα γίνει σε δώδεκα χρόνια, αν υπολογίσουμε όμως ότι πετρέλαιο θα φτάσει στα 200 δολάρια το βαρέλι τότε η απόσβεση θα γίνει πολύ γρηγορότερα και δεν θα έχουμε και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στα 25 χρόνια οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι φθηνότερες. Αυτό που δυσκολεύει οικονομικά κάποιον που αγοράζει ή κτίζει ένα σπίτι είναι ότι το κόστος αγοράς θα πρέπει να καταβληθεί άμεσα.
Πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία να δεχτεί ένα τέτοιο σπίτι και να υιοθετήσει έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής;
Η ελληνική κοινωνία ζει και φέρεται λες και η Ελλάδα έχει τεράστια αποθέματα πετρελαίου, όλοι οι κάτοικοι είναι πλούσιοι και δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές στην χώρα μας.
Αυτοί που αγοράζουν ή κατασκευάζουν σπίτια ελάχιστα ασχολούνται με το πως κατασκευάζεται το σπίτι τους, προτιμούν να δώσουν 10.000 ευρώ επιπλέον στα έπιπλα κουζίνας παρά να δώσουν 2000 ευρώ για να αλλάξουν τα τζάμια που θα μειώσουν στο 1/3 τις απώλειες. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μια κατοικία δεν κατασκευάζεται για τα επόμενα δέκα χρόνια και η επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση με την υπερθέρμανση του πλανήτη θα μας υποχρεώσει να κατασκευάσουμε τέτοια κτίρια, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε τις ανέσεις που απολαμβάνουμε σήμερα.
Άρα το πρόβλημα είναι πολιτικό;
Βέβαια είναι πολιτικό. Η απεξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο είναι εθνική στρατηγική, η προστασία των αποθεμάτων του νερού είναι εθνική στρατηγική, η πολεοδομική ανάπτυξη των πόλεων και ο ενεργειακός σχεδιασμός των κτιρίων είναι κυβερνητική απόφαση. Σας αναφέρω ότι η πολιτεία της Καλιφόρνιας αποφάσισε ότι μέχρι το 2020 όλες οι κατοικίες θα είναι υποχρεωμένες τα παράγουν με Φ/Β το ρεύμα που καταναλώνουν και τα δημόσια και εμπορικά κτίρια μέχρι το 2030. Ενώ σε 200.000 κτίρια μέχρι το 2017 θα πρέπει να τοποθετηθούν ηλιακά συστήματα θέρμανσης με στόχο την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο. Μπορείτε μόνοι σας να καταλάβετε το χάος που μας χωρίζει από την πραγματικότητα. Ο κίνδυνος υποβάθμισης της ζωής μας στα επίπεδα των δεκαετιών του 60-70 είναι μεγάλος.
Κάποιος θα πει ότι αυτά είναι υπερβολές. Πετρέλαιο θα υπάρχει για πολλά χρόνια και τέτοια φυσικά φαινόμενα θα υπήρξαν και στο παρελθόν.
Σωστά, θα υπάρχει, αλλά σε τι τιμή; Γιατί όμως εγώ, θα πρέπει να χρηματοδοτώ αυτούς που ελέγχουν τις πετρελαιοπηγές, να μειώνετε το εισόδημά μου, να γίνονται ακριβότερα τα τρόφιμα, και να υποβαθμίζεται η ζωή μου. Όταν η χώρα μας διαθέτει τέτοια ηλιοφάνεια, γιατί η Γερμανία να έχει το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ευρώπη και όχι η Ελλάδα, γιατί οι ανεμογεννήτριες να αντιμετωπίζονται από την νομοθεσία σαν πυρηνικά εργοστάσια. Γιατί η πατρίδα μας να μην εκμεταλλεύεται την γεωθερμία, ενώ έχουμε τα μεγαλύτερα αποθέματα χαμηλής ενθαλπίας στην Ευρώπη. Δεν θα πρέπει να προβληματιστούμε με την απόφαση του Abu Dabi, πετρελαιοπαραγωγός περιοχή να επενδύει σε φωτοβολταϊκά πάρκα; Η επένδυση σε τέτοιες μορφές ενέργεια θα φέρει όχι μόνον απεξάρτηση από το πετρέλαιο αλλά και νέες θέσεις εργασίας. Όσο για τα φυσικά φαινόμενα, αυτά που ζήσανε την προηγούμενη χρονιά με τις φωτιές στην Πελοπόννησο, τις πλημμύρες στον Έβρο, είναι απλά προειδοποιητικά μηνύματα για τις αλλαγές που θα έρθουν και δυστυχώς ο Έλληνας δεν αλλάζει αν δεν έρθει αντιμέτωπος με το πρόβλημα. Σκεφτείτε ότι στην Ολλανδία έχουν σχέδια εκκένωσης και πλημμύρας περιοχών για να σωθούν κάποιες άλλες περιοχές από το λιώσιμο των πάγων. Όλες οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες έχουν έτοιμα πλάνα για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στις επιχειρήσεις τους, λέτε να είναι ανόητοι;
*Ο Δημητρακόπουλος Δημήτρης έχει σπουδάσει Marketing και εργάστηκε για 15 χρόνια σε χώρο των Πωλήσεων και του Marketing. Τα τελευταία 10 χρόνια δραστηριοποιείται στο χώρο της κατασκευής κτιρίων με δική του εταιρεία στην Αλεξανδρούπολη. Είναι μέλος της Ένωσης Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος και της American Solar Energy Society.
Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2008
ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 10Αυγουστου08
ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 10 Αυγούστου 08
Τα «πράσινα» σπίτια κατακτούν και την Ελλάδα
Φτιάχνουν τα σπίτια τους έτσι που να μην έχουν καμία σχέση πια ούτε με τη ΔΕΗ ούτε με τις τιμές του πετρελαίου. Στη χώρα μας δειλά δειλά αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες βιοκλιματικές κατοικίες. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός, η τεχνολογία ηλιακής θέρμανσης και τα φωτοβολταϊκά είναι μερικοί μόνο από τους νέους όρους που αρχίζουν να μπαίνουν στη ζωή μας.
«Ο αριθμός των ενεργοβόρων κτιρίων στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά μεγάλος και φτάνουν να καταναλώνουν το 40% της ενέργειας», τονίζει η κ. Εύη Τζανακάκη, αρχιτέκτων του Τμήματος Κτιρίων, στη Διεύθυνση Ενεργειακής Αποδοτικότητας του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
«Η ποιότητα ζωής που παρέχει ένα σπίτι με βιοκλιματικές προδιαγραφές είναι σαφώς καλύτερη από ένα συμβατικό, με όσες ηλεκτρικές συσκευές κι αν το έχουμε εξοπλίσει. Τα βιοκλιματικά κτίρια απαιτούν λιγότερη ενέργεια έως και 30% σε σύγκριση με τα συμβατικά όμοιας κατασκευής».
Η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος, οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογική εξέλιξη και η ραγδαία άνοδος των τιμών των συμβατικών καυσίμων καθιστούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μια εφικτή εναλλακτική λύση έναντι των συμβατικών καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας στον οικιακό τομέα.
Το Α και το Ω είναι η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας. Δεδομένου ότι κάτι τέτοιο εξαρτάται σ' έναν μεγάλο βαθμό από τη συμπεριφορά του καταναλωτή, μπορεί κανείς με μικρές ή μεγάλες παρεμβάσεις στο σπίτι του να το καταφέρει.
ΧΩΡΙΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ«Εχω καταφέρει να ανεξαρτητοποιηθώ τουλάχιστον κατά 70% από τις κλασικές πηγές ενέργειας», τονίζει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Δημήτρης Δημητρακόπουλος, από την Αλεξανδρούπολη. «Ο στόχος είναι το σπίτι μας να γίνει 100% ανεξάρτητο από οποιαδήποτε μορφή κλασικής ενέργειας. Είμαι εντελώς αποδεσμευμένος από τη ΔΕΗ αλλά και από την παροχή πετρελαίου. Επιθυμούμε με την οικογένειά μου μια ζωή χωρίς εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα».
Στο σπίτι του στη Μάκρη Αλεξανδρούπολης, ο κ. Δημητρακόπουλος έχει τοποθετήσει ενδοδαπέδια θέρμανση, βασισμένη σε φύλλα αλουμινίου και εξασφαλίζει την ψύξη μέσω ενός συστήματος δεξαμενών, τοποθετημένο μέσα στο έδαφος, που ψύχουν τον αέρα με τη βοήθεια ενός συστήματος αγωγών. Οι ηλιακοί τοίχοι που παρέχουν παθητική θέρμανση εξασφαλίζουν κέρδος τουλάχιστον 40C.
Τα τζάμια με ψευδάργυρο και αδρανές αέριο μειώνουν στο 1/3 τις απώλειες. «Για τη μόνωση του σπιτιού μου έχω χρησιμοποιήσει ανακυκλωμένα μπουκάλια νερού. Ακόμα και το μπετόν είναι ένα από τα υλικά που έχω πάψει να χρησιμοποιώ, γιατί απορροφά την ημέρα όλη τη ζέστη και το βράδυ τη βγάζει και πάλι στην ατμόσφαιρα», εξηγεί ο κ. Δημητρακόπουλος.
Σε 20-25 χρόνια υπολογίζεται η απόσβεση χρημάτων για ένα βιοκλιματικό σπίτι με όλες τις απαραίτητες οικολογικές εφαρμογές. Η άνοδος του πετρελαίου και οι αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, όμως, κάνουν την απόσβεση ακόμα γρηγορότερη.
«Το υψηλό κόστος κατασκευής των βιοκλιματικών σπιτιών αποτελεί έναν μύθο», αναφέρει ο κ. Κώστας Τσίπηρας, αρχιτέκτονας, και εξηγεί: «Τα χρήματα είναι ακριβώς τα ίδια που διαθέτει κάποιος και για ένα συμβατικό σπίτι. Υπάρχουν και ακριβές αλλά και φθηνές οικολογικές εφαρμογές. Ο κόσμος θα πρέπει να ενημερωθεί για την κατασκευή βιοκλιματικών κατοικιών και να σταματήσει την κατασκευή συμβατικών, που επιβαρύνουν το περιβάλλον».
9 ΕΞΥΠΝΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ
Ξηλώστε το δάπεδο του σπιτιού σας και τοποθετήστε ενδοδαπέδια θέρμανση.
Τοποθετήστε φωτοβολταϊκά και χρησιμοποιήστε λάμπες με χαμηλή κατανάλωση, που μπορούν να μειώσουν και κάτω από 6 KW την ημερήσια κατανάλωση μιας 4μελούς οικογένειας.
Τοποθετήστε ειδικά διπλά τζάμια.
Δημιουργήστε σκιά στα μέρη του σπιτιού που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στον ήλιο.
Δημιουργήστε έναν δώμα με φυτά στην ταράτσα του σπιτιού σας, ώστε να αποτελέσει ένα είδος εναλλακτικού... κλιματιστικού.
Η εσωτερική θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί από 15% έως 50%.
Προτιμήστε τους ανεμιστήρες οροφής από τα κλιματιστικά, που είναι ενεργοβόρα. Ενας ανεμιστήρας κοστίζει από 20 έως 100 ευρώ και καταναλώνει ίση ενέργεια με έναν λαμπτήρα. Το κλιματιστικό μπορεί να ανεβάσει τον λογαριασμό της ΔΕΗ έως και 50%.
Αν δεν μπορείτε χωρίς κλιματιστικό, επιλέξτε αυτά της νεότερης γενιάς και ρυθμίστε το σταθερά στους 27 με 28 βαθμούς Κελσίου.
Προσπαθήστε να κρατήσετε τα παράθυρα κλειστά και σκιασμένα, όταν η θερμοκρασία είναι υψηλή.
Αερίστε τα δωμάτια τη νύχτα, καθώς βελτιώνεται η ατμόσφαιρα του χώρου μέχρι και 80%.
Κάντε ορθολογική χρήση των συσκευών, ώστε να μην επιβαρύνεται το κτίριο θερμικά.
ΓΕΩΡΓΙΑΝΑ ΚΑΛΑΪΝΤΖΟΓΛΟΥ
Τα «πράσινα» σπίτια κατακτούν και την Ελλάδα
Φτιάχνουν τα σπίτια τους έτσι που να μην έχουν καμία σχέση πια ούτε με τη ΔΕΗ ούτε με τις τιμές του πετρελαίου. Στη χώρα μας δειλά δειλά αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες βιοκλιματικές κατοικίες. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός, η τεχνολογία ηλιακής θέρμανσης και τα φωτοβολταϊκά είναι μερικοί μόνο από τους νέους όρους που αρχίζουν να μπαίνουν στη ζωή μας.
«Ο αριθμός των ενεργοβόρων κτιρίων στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά μεγάλος και φτάνουν να καταναλώνουν το 40% της ενέργειας», τονίζει η κ. Εύη Τζανακάκη, αρχιτέκτων του Τμήματος Κτιρίων, στη Διεύθυνση Ενεργειακής Αποδοτικότητας του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
«Η ποιότητα ζωής που παρέχει ένα σπίτι με βιοκλιματικές προδιαγραφές είναι σαφώς καλύτερη από ένα συμβατικό, με όσες ηλεκτρικές συσκευές κι αν το έχουμε εξοπλίσει. Τα βιοκλιματικά κτίρια απαιτούν λιγότερη ενέργεια έως και 30% σε σύγκριση με τα συμβατικά όμοιας κατασκευής».
Η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος, οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογική εξέλιξη και η ραγδαία άνοδος των τιμών των συμβατικών καυσίμων καθιστούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μια εφικτή εναλλακτική λύση έναντι των συμβατικών καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας στον οικιακό τομέα.
Το Α και το Ω είναι η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας. Δεδομένου ότι κάτι τέτοιο εξαρτάται σ' έναν μεγάλο βαθμό από τη συμπεριφορά του καταναλωτή, μπορεί κανείς με μικρές ή μεγάλες παρεμβάσεις στο σπίτι του να το καταφέρει.
ΧΩΡΙΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ«Εχω καταφέρει να ανεξαρτητοποιηθώ τουλάχιστον κατά 70% από τις κλασικές πηγές ενέργειας», τονίζει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Δημήτρης Δημητρακόπουλος, από την Αλεξανδρούπολη. «Ο στόχος είναι το σπίτι μας να γίνει 100% ανεξάρτητο από οποιαδήποτε μορφή κλασικής ενέργειας. Είμαι εντελώς αποδεσμευμένος από τη ΔΕΗ αλλά και από την παροχή πετρελαίου. Επιθυμούμε με την οικογένειά μου μια ζωή χωρίς εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα».
Στο σπίτι του στη Μάκρη Αλεξανδρούπολης, ο κ. Δημητρακόπουλος έχει τοποθετήσει ενδοδαπέδια θέρμανση, βασισμένη σε φύλλα αλουμινίου και εξασφαλίζει την ψύξη μέσω ενός συστήματος δεξαμενών, τοποθετημένο μέσα στο έδαφος, που ψύχουν τον αέρα με τη βοήθεια ενός συστήματος αγωγών. Οι ηλιακοί τοίχοι που παρέχουν παθητική θέρμανση εξασφαλίζουν κέρδος τουλάχιστον 40C.
Τα τζάμια με ψευδάργυρο και αδρανές αέριο μειώνουν στο 1/3 τις απώλειες. «Για τη μόνωση του σπιτιού μου έχω χρησιμοποιήσει ανακυκλωμένα μπουκάλια νερού. Ακόμα και το μπετόν είναι ένα από τα υλικά που έχω πάψει να χρησιμοποιώ, γιατί απορροφά την ημέρα όλη τη ζέστη και το βράδυ τη βγάζει και πάλι στην ατμόσφαιρα», εξηγεί ο κ. Δημητρακόπουλος.
Σε 20-25 χρόνια υπολογίζεται η απόσβεση χρημάτων για ένα βιοκλιματικό σπίτι με όλες τις απαραίτητες οικολογικές εφαρμογές. Η άνοδος του πετρελαίου και οι αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, όμως, κάνουν την απόσβεση ακόμα γρηγορότερη.
«Το υψηλό κόστος κατασκευής των βιοκλιματικών σπιτιών αποτελεί έναν μύθο», αναφέρει ο κ. Κώστας Τσίπηρας, αρχιτέκτονας, και εξηγεί: «Τα χρήματα είναι ακριβώς τα ίδια που διαθέτει κάποιος και για ένα συμβατικό σπίτι. Υπάρχουν και ακριβές αλλά και φθηνές οικολογικές εφαρμογές. Ο κόσμος θα πρέπει να ενημερωθεί για την κατασκευή βιοκλιματικών κατοικιών και να σταματήσει την κατασκευή συμβατικών, που επιβαρύνουν το περιβάλλον».
9 ΕΞΥΠΝΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ
Ξηλώστε το δάπεδο του σπιτιού σας και τοποθετήστε ενδοδαπέδια θέρμανση.
Τοποθετήστε φωτοβολταϊκά και χρησιμοποιήστε λάμπες με χαμηλή κατανάλωση, που μπορούν να μειώσουν και κάτω από 6 KW την ημερήσια κατανάλωση μιας 4μελούς οικογένειας.
Τοποθετήστε ειδικά διπλά τζάμια.
Δημιουργήστε σκιά στα μέρη του σπιτιού που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στον ήλιο.
Δημιουργήστε έναν δώμα με φυτά στην ταράτσα του σπιτιού σας, ώστε να αποτελέσει ένα είδος εναλλακτικού... κλιματιστικού.
Η εσωτερική θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί από 15% έως 50%.
Προτιμήστε τους ανεμιστήρες οροφής από τα κλιματιστικά, που είναι ενεργοβόρα. Ενας ανεμιστήρας κοστίζει από 20 έως 100 ευρώ και καταναλώνει ίση ενέργεια με έναν λαμπτήρα. Το κλιματιστικό μπορεί να ανεβάσει τον λογαριασμό της ΔΕΗ έως και 50%.
Αν δεν μπορείτε χωρίς κλιματιστικό, επιλέξτε αυτά της νεότερης γενιάς και ρυθμίστε το σταθερά στους 27 με 28 βαθμούς Κελσίου.
Προσπαθήστε να κρατήσετε τα παράθυρα κλειστά και σκιασμένα, όταν η θερμοκρασία είναι υψηλή.
Αερίστε τα δωμάτια τη νύχτα, καθώς βελτιώνεται η ατμόσφαιρα του χώρου μέχρι και 80%.
Κάντε ορθολογική χρήση των συσκευών, ώστε να μην επιβαρύνεται το κτίριο θερμικά.
ΓΕΩΡΓΙΑΝΑ ΚΑΛΑΪΝΤΖΟΓΛΟΥ
Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2008
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ
Δημοσιεύθηκε 17 Ιανουαρίου 08 στην εφημερίδα «Άποψη»΄
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ
Την περίοδο αυτή επανήλθε ο εφιάλτης των πλημμύρων στους κατοίκους περιοχών του νομού μας που ζούνε κοντά στον ποταμό Έβρο. Μόλις δύο χρόνια πριν, ο Έβρος αντιμετώπισε μια μεγάλη πλημμύρα στην ίδια περιοχή με καταστροφικά αποτελέσματα. Η προηγούμενη μεγάλη πλημμύρα του ποταμού έγιναν το 1991 και πιο πριν το 1963. Γιατί τώρα συμβαίνει τόσο συχνά;
Τον Αύγουστο του 2007 οι περιοχές της Μάκρης και των Δικέλλων στην Αλεξανδρούπολη αντιμετώπισαν μια μεγάλη καταστροφή. Από τα στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας το 2004 η ετήσια βροχόπτωση για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης ήταν 418,1 χιλιοστά.
Η βροχόπτωση των τελευταίων μηνών στην περιοχή της Μάκρης ήταν: Σεπτέμβριος 7 χιλιοστά, Οκτώβριος 63 χιλιοστά (20+24+3+13+3), Νοέμβριος 105 χιλιοστά (32+3+9+12+4+45), ενώ στην μεγάλη βροχή του Αυγούστου μέσα σε τρεις ώρες έπεσαν 120 χιλιοστά. Η βροχόπτωση του Αυγούστου είναι εξωφρενική. Ποτέ δεν έχει καταγραφεί αντίστοιχη βροχόπτωση, κανένα ρέμα ακόμα και καθαρό, δεν θα μπορούσε να δεχθεί τέτοια ποσότητα νερού. Όλοι μετά τις καταστροφές έριξαν την ευθύνη στα μπαζωμένα ρέματα και σε πολιτικές ευθύνες. Πολιτικές ευθύνες υπάρχουν αλλά όχι εκεί που τις αναζητούμε. Τώρα που οι κραυγές σταμάτησαν θα προσπαθήσω να σας αναλύσω την κατάσταση γιατί ένα πρόβλημα αντιμετωπίζεται όταν το αντιληφθούμε όλα τα δεδομένα.
Επιπλέον το καλοκαίρι του 2007 ήταν το θερμότερο των τελευταίων 50 ετών με αποτέλεσμα εκατομμύρια στρέμματα καμένων εκτάσεων ,καταπόνηση της πανίδας και της χλωρίδας , χαμένες ζωές και πρωτοφανή κατανάλωση ενέργειας.
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά
Η αναφορά Stern που δημοσιεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου του 2006 στο συνέδριο του Ο.Η.Ε. στο Ναϊρόμπι αναφέρει ότι τα επιστημονικά στοιχεία είναι συντριπτικά. Οι κλιματικές αλλαγές είναι μια σημαντική απειλή, και απαιτείται μια άμεση παγκόσμια αντιμετώπιση. Οι κλιματικές αλλαγές θα επηρεάσουν τα βασικά στοιχεία της ζωής των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Θα επηρεάσουν την πρόσβαση στο νερό, την παραγωγή των τροφών, την υγεία και το περιβάλλον. Εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων θα υποφέρουν από πείνα, τα αποθέματα νερού και η πλημμύρες των παράκτιων περιοχών όσο η θερμοκρασία θα ανεβαίνει.
Η αναφορά Stern αναφέρει ότι εάν δεν πάρουμε μέτρα άμεσα στο να μειώσουμε τις εκπομπές καυσαερίων, η συγκέντρωση των αερίων που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα θα διπλασιαστούν μέχρι το 2035 και η θερμοκρασία θα ανέβει κατά 2 βαθμούς Κελσίου. Αυτή η άνοδος είναι πραγματικά επικίνδυνη. Είναι η αντίστοιχη με τις αλλαγές που συνέβησαν στην γη από το τέλος των παγετώνων μέχρι σήμερα. Τέτοια δραματική αλλαγή στην φυσική γεωγραφία του κόσμου πρέπει να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην ανθρώπινη γεωγραφία, δηλαδή τα μέρη που ζουν οι άνθρωποι καθώς και ο τρόπος ζωής τους.
Οι Προβλέψεις για το μέλλον της γης είναι δυσοίωνες
Στο άρθρο του Αlok Jha, της Guardian αναφέρει: Η αύξηση της Θερμοκρασίας της γης κατά 3C θα φέρει φωτιές, πλημμύρες, λιμούς.
Οι αλλαγές που βλέπουμε τώρα είναι το προμήνυμα για αυτά που θα ακολουθήσουν. Τα περισσότερα από δάση της γης θα εξαφανιστούν αν η μέση θερμοκρασία της γης αυξηθεί κατά 3 βαθμούς μέχρι το τέλος του αιώνα. Η πρόβλεψη έρχεται από την καλύτερη ανάλυση των στοιχείων για τις επιπτώσεις από το φαινόμενο του θερμοκηπίου που είναι αποτέλεσμα των ανθρώπινων ενεργειών.
Οι ακραίες πλημμύρες , οι πυρκαγιές στα δάση και οι ξηρασίες θα γίνουν ένα συνηθισμένο φαινόμενο κατά την διάρκεια των επομένων εκατό ετών καθώς θα αυξάνεται η θερμοκρασία λόγω αλλαγής του κλίματος σύμφωνα με τον Marko Scholze του πανεπιστημίου του Bristol .
Ο Dr Scholze πήρε 52 προβλέψεις του παγκοσμίου κλίματος κατά την διάρκεια του επόμενου αιώνα, βασισμένο σε 16 διαφορετικά πρότυπα κλίματος και ομαδοποιώντας τα αποτελέσματα για τις επιπτώσεις από το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2100 τα χώρισε σε τρεις κατηγορίες, μέχρι 2C, 2-3C και πάνω από 3C και επιπλέον πώς αυτό θα επηρεάσει το παγκόσμιο περιβάλλον τα επόμενα 100 χρόνια. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις 14 Αυγούστου του 2006 στα πρακτικά της National Academy of Sciences.
Ο Dr Scholze αναφέρει ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης κατά 2C είναι αναπόφευκτη ακόμα και αν αυτή την στιγμή όλος ο κόσμος σταματήσει τις εκπομπές καυσαερίων.
Αυτό το σενάριο προβλέπει ότι η Ευρώπη , η Ασία , ο Καναδάς , η κεντρική Αμερική και η Αμαζονία μπορεί να χάσουν μέχρι και το 30% δασών τους.
Μια άνοδος κατά 2-3C σημαίνει λιγότερο γλυκό νερό διαθέσιμο στα μέρη της Δυτικής Αφρικής , της Κεντρικής Αφρικής, της Νότιας Ευρώπης και των Ανατολικών ΗΠΑ που αυξάνουν την πιθανότητα της ξηρασίας σε αυτές της περιοχές ενώ τα τροπικά μέρη της Δυτικής Αφρικής της Κεντρικής Αμερικής θα διατρέξουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο καθώς τα δένδρα θα ξεραίνονται.
Μια άνοδος κατά 3C και περισσότερο θα σήμαινε ακόμα πιο λίγο γλυκό νερό. Η απώλεια των δασών στον Αμαζόνιο, την Ευρώπη την Ασία τον Καναδά και την Κεντρική Αμερική θα μπορούσε να φθάσει το 60%.
Η μελέτη του Dr Scholze δείχνει ότι το κρίσιμο χρονικά σημείο που οι επιπτώσεις θα γίνονται σοβαρές είναι το μέσον του αιώνα (2050). Σοβαρές επιπτώσεις νοούνται οι μεγάλες καταστροφές που μέχρι τώρα γίνονταν κάθε 100 χρόνια, να γίνονται κάθε δέκα.
Επίσης το ερευνητικό κέντρο Hadley της Μεγάλης Βρετανίας , ένα από τα κορυφαία του κόσμου για την έρευνα στην διαμόρφωση της αλλαγής του κλίματος προέβλεψε ότι μία άνοδος κατά 3C στις μέσες θερμοκρασίες θα προκαλούσε πτώση στις συγκομιδές δημητριακών από 20 εκ τόνους έως 400 εκ τόνους και βάλει σε κίνδυνο λιμού 400.000 ανθρώπων και σε χωρίς πρόσβαση σε γλυκό νερό 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς δεν είναι μη αναστρέψιμη, αλλά δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να ζούμε με τους ίδιο τρόπο, θα πρέπει να πάρουμε μέτρα μέχρι το 2040.
Τα σημαντικότερα σημεία της μελέτης λένε:
Αν συνεχίσουμε να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε καύσιμα με τον ίδιο ρυθμό η μέση θερμοκρασία της γης εύκολα θα μπορούσε να ανέβει κατά 3C. Αυτό θα αυξήσει τις πλημμύρες, τις δασικές πυρκαγιές και τις ξηρασίες. Σε μία έκθεση του Intergovernmental Panel on Climate Change αναφέρεται ότι μια αύξηση της θερμοκρασίας της μέσης θερμοκρασίας από 1,4 έως 5,8C μέχρι το 2100 θα προκαλούνταν εάν οι τρέχουσες εκπομπές άνθρακα συνεχίζονται.
Η στάθμη της θάλασσας θα αυξάνονταν από 9-88 cm. Οι επιστήμονες του UK Climate Impacts Programme αναφέρουν ότι η αύξηση κατά 3C και πάνω θα μειώσει στο μισό τις βροχές στην νότια Αγγλία κατά 40% στην υπόλοιπο της Αγγλίας και κατά 30% στην Σκοτία. Η στάθμη της θάλασσας μπορεί να φτάσει το 70 cm υψηλότερα στο νότο και με κίνδυνο πλημμύρας στην ανατολική ακτή και το Λονδίνο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει θύελλα που θα συνέτριβε το φράγμα του Τάμεση και το κόστος της καταστροφής θα ξεπερνούσε τα 40 δισεκατομμύρια Ευρώ.
Οι κλιματικές αλλαγές
Οι κλιματική αλλαγή μας απειλεί με ανεπανάληπτη οπισθοδρόμηση στην ιστορική μας πρόοδο. Περισσότερες ξηρασίες, πλημμύρες και καταιγίδες θα βυθίσουν ακόμα περισσότερο φτώχια και εκατομμύρια ευάλωτους ανθρώπους. Οι μελλοντικές γενιές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν δυνητικά καταστροφικές οικολογικές απειλές.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στον τόπο μας. Μια μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών τον Απρίλιο του 2007 αναφέρει ότι έντεκα περιοχές στην Ελλάδα θα πλημμυρίσουν λόγω της ανόδου της θάλασσας. Μια από αυτές τις περιοχές είναι και το Δέλτα του ποταμού Έβρου. Έτσι εάν υπάρξει άνοδος της στάθμης κατά 50 εκατοστά τότε θα χαθούν γύρω στα 5000 στρέμματα. Εάν υπάρξει άνοδος της στάθμης κατά 1 μέτρο θα χαθούν 14000 στρέμματα , ενώ εάν η άνοδος της στάθμης είναι 2 μέτρα θα χαθούν 15000 στρέμματα. Η απώλεια των εδαφών θα είναι η μεγαλύτερη σε σύγκριση με όλες τις άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι επιπτώσεις δεν θα είναι μόνον εδαφικές σκεφτείτε πως θα αλλάξει ο οριογραμμή της αιγιαλίτιδας ζώνης και τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στη χάραξη των συνόρων και των χωρικών υδάτων μας με την Τουρκία.
Οι βασικές επιπτώσεις στις παράκτιες περιοχές είναι εκτός από τις πλημμύρες , η μετατόπιση των υγροτόπων, η διάβρωση των ακτών, η επιδείνωση των παράκτιων πλημμυρών, η αύξηση της αλατότητας του νερού των ποταμών στις εκβολές και η χειροτέρευση της ποιότητας του νερού. ¨Ήδη περιοχές στα παραθαλάσσια των Δικέλλων παρουσιάζουν υφαλμύρωση των υπόγειων υδάτων. Μέχρι σήμερα και κάθε χρόνο η κατανάλωση πετρελαίου και υδρογονανθράκων αυξάνει αυτό σημαίνει ότι κανένας δεν δίνει σημασία στην υπερθέρμανση του πλανήτη και έτσι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα.
Τι θα πρέπει να περιμένουμε
Σύμφωνα με τις παραπάνω διαπιστώσεις και προβλέψεις οι καιρικές συνθήκες θα είναι πιο έντονες. Τα καλοκαίρια θα έχουν έντονη ξηρασία και τα αποθέματα του νερού συνεχώς θα μειώνονται. Στην Κρήτη φέτος οι μελισσοκόμοι πάθανε τεράστια καταστροφή γιατί λιώσανε από τον καυτό ήλιο και την μεγάλη θερμοκρασία τα κεριά στις κυψέλες με αποτέλεσμα να φράξει η είσοδος των κυψελών και να πεθάνουν οι μέλισσες. Οι καύσωνες θα αυξάνονται σε αριθμό και θερμοκρασία. Σκεφτείτε τα αποτελέσματα από τρεις καύσωνες στην περιοχή μας με θερμοκρασίες 50 βαθμών Κελσίου. Τα αποθέματα καθαρού νερού θα μειωθούν και το πότισμα των καλλιεργειών θα είναι αδύνατον να γίνει. Στο σχολείο μάθαμε ότι η Ελλάδα έχει εύκρατο κλίμα και στην χώρα μας ευδοκιμούν συγκεκριμένα φυτά. Όπως φαίνεται, σύντομα τα βιβλία της μελέτης περιβάλλοντος θα χρειαστεί να αλλάξουν γιατί οι καλλιέργειες θα πρέπει να αλλάξουν. Το προηγούμενο καλοκαίρι τα αποθέματα νερού στην Κωνσταντινούπολη άγγιξαν την μία εβδομάδα. Οι φωτιές σαν και αυτήν της Πελοποννήσου και της Εύβοιας το καλοκαίρι θα είναι καταστροφικές γιατί λόγω των υψηλών θερμοκρασιών η φυσική άμυνα των δασών μειώνεται και με την χαμηλή βλάστηση να ξεραίνετε θα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μεγάλες καταστροφές. Ξαφνικές αλλαγές του καιρού με έντονα φαινόμενα θα είναι πιο συχνές. Οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν και όταν θα βρέχει θα υποφέρουμε από έντονες βροχοπτώσεις και καταστροφές όπως αυτή της Μάκρης και τις πλημμύρες του Έβρου. Κάθε φορά οι ποσότητες του νερού που θα κατεβάζει το ποτάμι θα είναι μεγαλύτερες. Έτσι μεγαλύτερα και καλύτερα φράγματα (ευθυγράμμιση) το μόνο που θα καταφέρουν είναι να διώξουν το νερό πιο γρήγορα στην θάλασσα και θα συμβάλουν στην γρηγορότερη αύξηση της στάθμης της θάλασσας. Το νερό όμως θα το χρειαζόμαστε λόγω των έντονων περιόδων ξηρασίας. Με τις ξαφνικές νεροποντές το έδαφος δεν θα καταφέρνει να απορροφήσει το νερό και να γεμίσει τις υπόγειες δεξαμενές με αποτέλεσμα όταν το καλοκαίρι το νερό θα είναι απαραίτητο, λόγω της μεγάλων θερμοκρασιών, δεν θα υπάρχει. Η λύση είναι να γίνουν μικρά φράγματα στους λόφους παρόμοια μ’ αυτό που υδρεύει την πόλη της Αλεξανδρούπολης. Αυτά θα συγκρατούν τα νερά των βροχών σε δεξαμενές και παράλληλα θα αρδεύουν το καλοκαίρι τα χωράφια και θα προστατεύουν τα δάση από τις φωτιές και παράλληλα την πανίδα και την χλωρίδα των δασών μας. Τα νερά που έπνιξαν το Πραγγί δεν ήταν τα νερά του Έβρου αλλά τα νερά του Ερυθροποτάμου. Η συνολική διαχείριση των νερών δεν είναι ευθύνη μόνον των γειτονικών χωρών άλλα και δικιά μας ευθύνη για τα δικά μας νερά για τα οποία δεν έχει γίνει τίποτα. Χρόνο με το χρόνο το πρόβλημα θα μεγαλώνει και οι κραυγές και τα λόγια παρηγοριάς των τοπικών αρχόντων δεν θα βοηθάνε. Πέρα από τα επείγοντα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν σε κρατικό επίπεδο για την μείωση των εκπομπών καυσαερίων, η προστασία του περιβάλλοντος σε τοπικό επίπεδο είναι απαραίτητη για να είναι υποφερτή την ζωή των ανθρώπων στον τόπο μας.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 08
Νεότερα στοιχεία για την περιόδου από 1 Οκτωβρίου του 2007 έως τις 30 Σεπτεμβρίου του 2008 η ετήσια βροχόπτωση ήταν 369 χιλιοστά σε σύγκριση με τον βροχόπτωση του 2004 οι βροχοπτώσεις είναι λιγότερες κατά 12% και εάν τις συγκρίνουμε με τις βροχοπτώσεις των προηγούμενων δεκαετιών η βροχοπτώσεις είναι μειωμένες κατά 28%.
Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2008
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΘΗΝΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
Δημοσιεύθηκε 25 Οκτωβρίου 07 στην εφημερίδα «Άποψη»΄
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΘΗΝΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
Το πετρέλαιο κυβερνάει την παγκόσμια οικονομία. Το πετρέλαιο κινεί το στρατό. Το πετρέλαιο παράγει και μεταφέρει τα τρόφιμα που τρώμε. ¨Όλοι παρακολουθούμε την τιμή του πετρελαίου να ανεβαίνει χωρίς κανένας από τις κυβερνήσεις να προβληματίζεται για το ενεργειακό μέλλον του πλανήτη.
Η μείωση των αποθεμάτων είναι μια πραγματικότητα. Με την παραγωγή να μειώνεται όχι σε όλες αλλά στις κύριες πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές μια ενεργειακή κρίση είναι αναμενόμενη. Η ζήτηση για πετρέλαιο συνεχίζει να αυξάνει και η έλλειψη μπορεί να δημιουργήσει έντονα αισθήματα δυσαρέσκειας στον κόσμο που έμαθε να ζει σαν τους Αμερικάνους (οι οποίοι καταναλώνουν την εβδομάδα το βάρος τους σε πετρέλαιο ) χωρίς να νοιάζονται για τη τιμή του προϊόντος. Ακόμα και αν η τιμή δεν είναι το ζητούμενο η παραγωγή θα πέφτει και η ανεπάρκεια θα αυξάνεται έντονα.
Επιπλέον, απειλητικά γεγονότα όπως οι κλιματικές αλλαγές θα αλλάξουν τις καταναλώσεις σε στερεά καύσιμα φέρνοντας καταστροφικές επιπτώσεις.
Ο συνδυασμός των δύο, δηλαδή των κλιματικών αλλαγών και η επικείμενη κορύφωση της παραγωγής του πετρελαίου, κάνει τις κρίσεις που πέρασε ο πλανήτης να μοιάζουν πια αμελητέες. Σήμερα υπάρχουν 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι περισσότεροι από το 1975. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες χρησιμοποιήσαμε 650 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και το μισό από αυτήν την ποσότητα πριν το 1980. Τώρα χρησιμοποιούμε περισσότερη ενέργεια για καύσιμα αυτοκινήτων απ’ ότι καταναλώνουμε για την παραγωγή τροφίμων και φυσικά δεν υπάρχουν παρθένα γιγάντια αποθέματα που να μας περιμένουν. Η παγκόσμια παραγωγή αυξάνει τα τελευταία 150 χρόνια και έχει οκταπλασιαστεί από το τέλος του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου. Το φθηνό πετρέλαιο , το φθηνό φυσικό αέριο και η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια έχουν οδηγήσει τη χρήση γης, το σχεδιασμό των αυτοκινήτων , την κατασκευή των κτιρίων , τα συστήματα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων να μην δίνουν σημασία στην κατανάλωση ενέργειας. Δεν έχει τελειώσει το πετρέλαιο αλλά η εξάντληση των περιοχών θα γίνει σύντομα.
Η επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση
Η εξάντληση του πετρελαίου είναι αναπόφευκτη, έρχεται σύντομα και θα είναι σημαντική.
Αυτή την στιγμή υπάρχουν στον κόσμο 98 πετρελαιοπαραγωγές χώρες από τις οποίες οι 64 έχουν ξεπεράσει το σημείο κορύφωσης και η παραγωγή τους βρίσκεται σε πτώση, στις 60 μάλιστα από αυτές η παραγωγή τους βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Μερικές χώρες, όπως το Ιράν, η Λιβύη το Περού και η Ρωσία λειτουργούν με μη φυσιολογικό τρόπο: αν και έχουν ξεπεράσει το σημείο κορύφωσης της παραγωγής τους το τελευταίο διάστημα αυξάνουν την παραγωγή τους παρόλο που
η αύξηση αυτή δεν ξεπερνά το προηγούμενο ανώτατο σημείο.
Σύμφωνα με την http://www.energyfiles.com/ άλλες 14 χώρες πρόκειται να ξεπεράσουν το σημείο κορύφωσης της παραγωγής τους την επόμενη δεκαετία. Στο http://www.oilcrisis.com/ μπορεί κάποιος να βρει προβλέψεις για κάθε χώρα και στο http://www.jodidb.org/ την ανά μήνα παραγωγή της κάθε χώρας.
Η τελευταία έκδοση του Αμερικανικού Οργανισμού για την Ενέργεια G.A.O.( 27 Μαρτίου 2007) για το πότε θα γίνει η κορύφωση και πτώση της παραγωγής, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και καλεί την ηγεσία των Η.Π.Α. να αποτρέψουν την ενεργειακή κρίση που παρόμοια δεν έχει αντιμετωπίσει ο κόσμος και μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή. Μόνον ο Πρόεδρος μπορεί να πάρει δραστικά μέτρα αναφέρει η έκθεση. Δυνατότητες εναλλακτικών λύσεων σε σχέση με το πετρέλαιο είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Η τεχνολογία δεν θα μας σώσει χωρίς να δαπανήσουμε χρόνο και χρήμα για να αναπτύξουμε και να τις παράγουμε. Μέχρι το 2015 αυτές οι τεχνολογίες θα αντικαταστήσουν μόνον το 4% από αυτό που καταναλώνουν στις Η.Π.Α. Κάτω από τις παρούσες συνθήκες μια επικείμενη κορύφωση και πτώση της παραγωγής του πετρελαίου θα έχει μεγάλες επιπτώσεις συμπεριλαμβανομένης και της παγκόσμιας ύφεσης. Αν η επικείμενη κορύφωση και η απότομη πτώση έρθει αργότερα, οι νέες τεχνολογίες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να περιορίσουν τις επιπτώσεις.
Τα μεγαλύτερα αποθέματα στο δυτικό ημισφαίριο (Cantarell) εξαντλούνται πολύ γρήγορα και στα επόμενα χρόνια η οικονομία του Μεξικού θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα.
Η παραγωγή στις Η.Π.Α είχε φθάσει στο μάξιμουμ το 1970 και από τότε άρχισε να φθίνει χρόνο με το χρόνο. Χωρίς εισαγωγές τα αποθέματα των Η.Π.Α. θα εξαντληθούν σε 3 χρόνια.
Η παραγωγή του πετρελαίου έχει κορυφωθεί και φθίνει σε 33 από τις 48 κύριες πετρελαιοπαραγωγές χώρες ενώ πολλοί ειδικοί προβλέπουν ότι σύντομα θα κορυφωθεί και η παγκόσμια παραγωγή.
Η κυβέρνηση της Κίνας έχει προβλέψει την κορύφωση της παγκόσμιας παραγωγής το 2012 και το τμήμα της Διεύθυνσης πληροφοριών Ενέργειας προέβλεψε ότι τα αποθέματα θα κρατήσουν μέχρι το 2037.
Ο σύμβουλος ενέργειας Robert L Hirsch στο άρθρο του στο περιοδικό World Oil αναφέρει ότι κορύφωση και πτώση έχει συμβεί όχι μόνον στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και στην Νορβηγία και στην Μεγάλη Βρετανία. Το ίδιο συνέβη και με το φυσικό αέριο στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου η Εθνική Επιτροπή Ενέργειας απέτυχε να προβλέψει την κορύφωση που συνέβη του 2005.
Η Κίνα και η Ινδονησία δεν είναι πια εξαγωγείς πετρελαίου και σύντομα αυτό θα συμβεί και στην Μεγάλη Βρετανία. Η Κίνα πλήρωσε πολύ ακριβά ( σε σχέση με άλλους ανταγωνιστές) για τα δικαιώματα πετρελαίου στην Βενεζουέλα.
Για το Ιράν όπως αναφέρει η μελέτη Global Dialogue on Energy Security (16-17 Οκτωβρίου 2006) του China Institute of International Studies ακόμα και τα πιο αισιόδοξα σενάρια δείχνουν ότι τα αποθέματα εξαντλούνται και το Ιράν χρειάζεται απεγνωσμένα πυρηνική ενέργεια. Το Ιράν έχει μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου αλλά όχι αρκετά για να εξαγάγει και να κερδίσει χρήματα ώστε να υποκαταστήσει το πετρέλαιο. Γι αυτό και έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις σε πυρηνική ενέργεια αδιαφορώντας για τις πιέσεις που δέχονται.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Jean Laherrere (ASPO France) η έναρξη της κρίσης άρχισε
το 2005 και θα κορυφωθεί το 2012 και η διύλιση του πετρελαίου μαζί με την διύλιση των άλλων υπολειμμάτων των πετρελαιοπηγών (πχ. πίσσα) θα τελειώσουν το 2050 . Αυτό το πετρέλαιο όμως θα είναι ακριβό γιατί θα είναι ενεργειακά κοστοβόρα η παραγωγή του.
Το περιοδικό Petroleum Review προβλέπει κορύφωση το 2010 με 94 Μb/d, το C.E.R ( 4 Αυγούστου 2006) κορύφωση με110 Mb/d (σημειωτέον ότι το 2006 είχαμε παραγωγή 88,74 Mb/d).
Ένα ακόμη παράδειγμα που δείχνει την κατάσταση που βρίσκεται η αγορά είναι η αθέτηση των συμφωνιών στην Βολιβία, Ρωσία και την Βενεζουέλα. Στο παρελθόν τέτοια αθέτηση συμφωνιών θα οδηγούσε αυτόματα στα Διεθνή Δικαστήρια, τώρα όμως υπάρχουν μόνο πολιτικές πιέσεις για την εκτέλεσή τους. Όλα αυτά θα κάνουν το πετρέλαιο να φθάσει στην κορυφή με κραδασμούς και να οδηγήσει σε χαοτικές τιμές.
Πέρα από την παραγωγή κάθε χρόνο ανεβαίνει και η ζήτηση.
Να σημειώσουμε κάτι που αφορά την χώρα μας. Η παραγωγή στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης κορυφώθηκε το 1984 την πρώτη φορά και το 1989 την δεύτερη. Μετά από αυτό η παραγωγή μειώθηκε κατά 45%. Οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια (είτε αυτές προέρχονται από την ρωσική κυβέρνηση που είναι αισιόδοξες είτε αυτές προέρχονται από πηγές των Η.Π.Α. που είναι απαισιόδοξες) δείχνουν ότι η παραγωγή θα μειωθεί στα κατώτατα όρια το 2015. Επιπλέον, η αντίδραση του Πρόεδρου Πούτιν που ζήτησε από τις χώρες που συμμετέχουν στην συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολης να εξασφαλίσουν ποσότητες πετρελαίου αντίστοιχες του μεριδίου τους διαφορετικά να πουλήσουν τα μερίδιά τους σε άλλους που έχουν τέτοια δυνατότητα καθώς και το άρθρο του Λουκά Κατσώνη στην Εφημερίδα Καθημερινή (7/10/07) που αναφέρει ότι έχουν εξασφαλιστεί μόνον οι 17 από τους 35 εκ. τόνους που απαιτούνται για την λειτουργία του αγωγού, δείχνουν ότι τα αποθέματα στη Ρωσία βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το έργο. Τότε για ποιόν αγωγό μιλάμε; Σημειώστε ότι αυτός θεωρητικά θα είναι διαθέσιμος μετά το 2012 και οι μεγάλοι καταναλωτές δεν θα είναι η Ευρώπη ( η οποία επενδύει μαζικά σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και φυσικό αέριο) αλλά η Ινδία και η Κίνα.
Με αυξανόμενη την παγκόσμια κατανάλωση ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της μείωσης της παγκόσμιας παραγωγής;
Η Εθνική Επιτροπή για την Ενεργειακή Πολιτική και ασφάλεια των Η.Π.Α. εξέδωσαν μια αναφορά με τίτλο “Oil shockwave “ (http://www.energycommission.org/) και προβλέπει ότι σταθερή μείωση κατά 4% στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου πάνω από τα 160 δολάρια το βαρέλι.
Μέχρι τώρα όλοι ασχολούμασταν με το πώς θα καλύψουμε το «κενό», πώς θα βρούμε περισσότερες πηγές πετρελαίου για να καλύψουμε την ζήτηση.
Το τμήμα ενέργειας των Η.Π.Α. στην αναφορά του “Peaking of world Oil production: Impacts, Mitigation and Risk Management” λέει πως για να αποφευχθεί μια κατάρρευση θα πρέπει να προγραμματιστεί η παραγωγή εναλλακτικών υγρών καυσίμων είκοσι χρόνια πριν την εξάντληση των αποθεμάτων.
Ίσως αυτό να φαίνεται δυνατό με την μετατροπή των άλλων φυσικών πηγών όπως το φυσικό αέριο, των υπολειμμάτων των πετρελαιοπηγών όπως η πίσσα, ή τον άνθρακα. Αυτό όμως θα οδηγήσει στην γρηγορότερη εξάντληση και των άλλων πηγών ενέργειας και θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την μετάβαση των κοινωνιών στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Για παράδειγμα, τα αποθέματα άνθρακα στις Η.Π.Α. φθάνουν για 250 χρόνια με την υπάρχουσα κατανάλωση. Αν η κατανάλωση αυξάνεται κατά 2% κάθε χρόνο τότε τα αποθέματα φθάνουν για 85 χρόνια. Αν ο άνθρακας μετατραπεί σε υγρό καύσιμο για μεταφορές τότε τα αποθέματα φθάνουν για 50 χρόνια. Για να αντικαταστήσουμε την χαμένη ενέργεια θα πρέπει να κατασκευάζεται ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας κάθε εβδομάδα μέχρι το 2050.
Η παραγωγή του φυσικού αέριου στην Ευρώπη κορυφώνεται και η κατανάλωση ανεβαίνει απότομα. Η Ευρώπη εξαρτάται πάρα πολύ από το Ρωσικό πετρέλαιο. Σύντομα θα υποφέρει και από υψηλές τιμές.
Οι προβλέψεις για κορύφωση και ραγδαία μείωση των αποθεμάτων σύμφωνα με την μελέτη «Global Dialogue on Energy Security» (16-17 Οκτωβρίου 2006) του China Institute of International Studies είναι : Το πετρέλαιο τετρακίσιοι γιγατόνοι το 2015. Το Φυσικό αέριο 400 γιγατόνοι το 2030 και ο Άνθρακας 600 γιγατόνοι το 2050
Ένα σημαντικό στοιχείο στον υπολογισμό των στοιχείων είναι ο πληθυσμός της Γης. Υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός θα κορυφωθεί το 2050. Αυτός ο συνδυασμός υπολογίζεται ότι θα επηρεάσει τα αποθέματα του άνθρακα που πιθανόν να κορυφωθούν το 2030.
Η μελέτη προτείνει ότι θα χρειαστούν περισσότερα πυρηνικά εργοστάσια , αλλά και αυτά τα υπάρχοντα αποθέματα του Ουρανίου U235 φθάνουν μέχρι το 2035.
Ποια σενάρια υπάρχουν για τα πιθανά αποτελέσματα από την έλλειψη του πετρελαίου;
Συντήρηση
Μπορεί να αγοράσω ένα υβριδικό αυτοκίνητο και να συνεχίσω να πηγαίνω στην παραλία το σαββατοκύριακο ή να χρησιμοποιώ λιγότερο πετρέλαιο αλλά η ζωή μου δεν θα αλλάξει δραματικά.
Στέρηση
Όσο θα μικραίνει η παροχή πετρελαίου η συντήρηση θα σταματήσει να είναι εθελοντική.
Μπορεί να οδηγηθούμε σε καθορισμό ποσοτήτων.
Αν η εξάντληση δεν ελέγχεται αποτελεσματικά η στέρηση θα καταστρέψει τις προσπάθειες για λελογισμένη χρήση.
Η έλλειψη θα επηρεάσει τον βιομηχανοποιημένο κόσμο, τα ταξίδια και θα αλλάξει ο τρόπος ζωής.
Σύγκρουση
Με το πετρέλαιο να αποτελεί το βασικό αγαθό της σύγχρονης αγροτικής παραγωγής, ο λιμός θα επηρεάσει αρκετές περιοχές. Ανεξάρτητα αν οι φτωχοί της γης υστερούν στην κατανάλωση των αποθεμάτων ενέργειας, το χάσμα μεταξύ φτωχών –πλουσίων θα μεγαλώσει και οι διαμάχες γύρω από τα αποθέματα θα είναι συχνές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πόλεμος στο Ιράκ. Μπορεί άραγε να αποφύγουμε μεγαλύτερους πολέμους που φαίνονται στον ορίζοντα;
Αντικατάσταση
Πρέπει αναπόφευκτα να βρούμε άλλες μορφές ενέργειας , αντικαθιστώντας το πετρέλαιο με μια νέα μορφή ενέργειας αλλά και όπιο προϊόν παράγεται από αυτό.
Υπάρχουν άραγε οι λύσεις στα χέρια μας;
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η προσπάθεια για να καλύψουμε το «κενό» είναι μάταιη, γιατί θα έχουμε ανταγωνιστική ζήτηση για περιορισμένες πηγές σε σχέση με το χρόνο, θα απαιτηθούν κεφάλαια και επιπλέον κατανάλωση ενέργειας.
Δεν υπάρχουν υποκατάστατα των υγρών καυσίμων σε αντίστοιχες ποσότητες και δυνατότητες με το πετρέλαιο ή να μπορούν να εξυπηρετούν τις παγκόσμιες μεταφορές.
Πρώτα και κύρια πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος για την επερχόμενη κρίση που θα προέρχεται από την οριακή παραγωγή του πετρελαίου. Με σωστή ενημέρωση, σχεδιασμό και προετοιμασία θα μπορούμε να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις από την εξάντληση του πετρελαίου.
Το να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να ήταν ο κύριος στόχος, αλλά αυτό αντίκειται στην καταναλωτική μας κοινωνία που απαιτεί περισσότερα. Το να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας δεν μπορεί να γίνει με πρωτόκολλα και νόμους αλλά αλλάζοντας τις καταναλωτικές μας συνήθειες και την ζωή μας.
Η παγκόσμια παραγωγή ενέργειας (στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλα τα καύσιμα: η πυρηνική ενέργεια, τα υδροηλεκτρικά και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) το 2005 ήταν 13 terawatts (TW) με πρόβλεψη το 2050 τα 30 terawatts(1T.W.=1.000.000 megawatts)
Η μόνη πηγή ενέργειας που θα μπορούσε να καλύψει αυτό το κενό είναι η ηλιακή.
H ενέργεια που μπορούμε να πάρουμε από όλες τις εναλλακτικές λύσεις σύμφωνα με το http://www.solartoday.org/ είναι:
ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ
4,6 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
0,7 TW τεχνικά πραγματοποιήσιμη.
0,5 TW εγκαταστημένη παραγωγή.
ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ
< 2 TW συνολική ενέργεια παγκοσμίως। ΒΙΟΜΑΖΑ
7-10 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ
12 TW παγκοσμίως, από την οποία μόνον ένα μικρό μέρος μπορεί να εξαχθεί.
ΑΝΕΜΟΣ
50 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
2-4 TW οικονομικά πραγματοποιήσιμο συν την δυνατότητα παραγωγής μέσα στα πελάγη.
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
10 TW βασιζόμενοι στην υπόθεση ότι θα κατασκευάζονται κάθε μέρα για τα επόμενα 50 χρόνια πυρηνικά εργοστάσια δυναμικότητας 1 gigawatt.
Το τελευταίο διάστημα προβάλλεται ξανά η πυρηνική ενέργεια σαν ενέργεια χωρίς εκπομπές καυσαερίων. Αυτή η αντίληψη είναι τελείως λανθασμένη Για να εξαχθεί το υψηλού δείκτη ουράνιο από τα ορυχεία καθώς και η επεξεργασία του ασθενούς ουρανίου απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας που συνήθως είναι από στερεά καύσιμα.
ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
120.000 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
600 TW ικανή να πραγματοποιηθεί.
60 TW τεχνικά πραγματοποιήσιμη. (βασιζόμενοι ότι έχουν μόνον 10% σε
αποτελεσματικότητα τα τεχνικά μέσα μετατροπής της ηλιακής ενέργειας)
20 TW βασιζόμενοι στην χρήση μόνον του 0,16% της παγκόσμιας επιφάνειας και της
αποτελεσματικότητας 10 % των τεχνικών μέσων।
Στο διεθνές εμπόριο δόθηκαν μεγάλες ευκαιρίες έχοντας φθηνές μεταφορές. Σε ένα κόσμο που εξαρτάται από τα προϊόντα του πετρελαίου και τα υγρά καύσιμα είναι απαραίτητα , τα προϊόντα της βιομάζας θα τα υποκαταστήσουν. Άλλα τα υγρά καύσιμα από τα προϊόντα της γης θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν μόνο το 1/10 από τις σημερινές καταναλώσεις. Αν υπολογίσουμε τον αριθμό των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν, οι ποσότητες των βιοκαυσίμων είναι αδύνατον να τα κινήσουν. Γι’ αυτό η πρόκληση είναι να αντικατασταθούν τα υγρά καύσιμα από ηλιακή-ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό δείχνει ιδανικό για τα μέσα μαζικής μεταφοράς .Η Σαγκάη έχει ένα τραίνο ηλεκτρομαγνητικής προώθησης το οποίο ταξιδεύει με 270 μίλλια την ώρα.
Τώρα θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τα όρια των αποθεμάτων των καύσιμων πηγών ενέργειας και να προωθήσουμε γρήγορα την ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας. Τώρα θα πρέπει να κινητοποιηθούν οι κυβερνήσεις καθώς και να αναλάβουν τις ευθύνες που έχουν οι τοπικές αρχές ώστε να αντιδράσουμε γρήγορα πριν οι επιπτώσεις της έλλειψης των υγρών καυσίμων γίνουν αισθητές.
Χρειάζονται τεράστιες προσπάθειας για να περιοριστούν οι καταναλώσεις των υγρών καυσίμων για την ανάπτυξη και την εγκατάσταση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας.
Για πρώτη φορά στην ιστορία θα πρέπει όλη η ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει από κοινού το ίδιο πρόβλημα. Η πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η μετάβαση από μια οικονομία που θα περιορίζει τις ενεργειακές μας ανάγκες σε μία όπου θα μπορούμε να ζούμε υποφερτά με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΘΗΝΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
Το πετρέλαιο κυβερνάει την παγκόσμια οικονομία. Το πετρέλαιο κινεί το στρατό. Το πετρέλαιο παράγει και μεταφέρει τα τρόφιμα που τρώμε. ¨Όλοι παρακολουθούμε την τιμή του πετρελαίου να ανεβαίνει χωρίς κανένας από τις κυβερνήσεις να προβληματίζεται για το ενεργειακό μέλλον του πλανήτη.
Η μείωση των αποθεμάτων είναι μια πραγματικότητα. Με την παραγωγή να μειώνεται όχι σε όλες αλλά στις κύριες πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές μια ενεργειακή κρίση είναι αναμενόμενη. Η ζήτηση για πετρέλαιο συνεχίζει να αυξάνει και η έλλειψη μπορεί να δημιουργήσει έντονα αισθήματα δυσαρέσκειας στον κόσμο που έμαθε να ζει σαν τους Αμερικάνους (οι οποίοι καταναλώνουν την εβδομάδα το βάρος τους σε πετρέλαιο ) χωρίς να νοιάζονται για τη τιμή του προϊόντος. Ακόμα και αν η τιμή δεν είναι το ζητούμενο η παραγωγή θα πέφτει και η ανεπάρκεια θα αυξάνεται έντονα.
Επιπλέον, απειλητικά γεγονότα όπως οι κλιματικές αλλαγές θα αλλάξουν τις καταναλώσεις σε στερεά καύσιμα φέρνοντας καταστροφικές επιπτώσεις.
Ο συνδυασμός των δύο, δηλαδή των κλιματικών αλλαγών και η επικείμενη κορύφωση της παραγωγής του πετρελαίου, κάνει τις κρίσεις που πέρασε ο πλανήτης να μοιάζουν πια αμελητέες. Σήμερα υπάρχουν 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι περισσότεροι από το 1975. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες χρησιμοποιήσαμε 650 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και το μισό από αυτήν την ποσότητα πριν το 1980. Τώρα χρησιμοποιούμε περισσότερη ενέργεια για καύσιμα αυτοκινήτων απ’ ότι καταναλώνουμε για την παραγωγή τροφίμων και φυσικά δεν υπάρχουν παρθένα γιγάντια αποθέματα που να μας περιμένουν. Η παγκόσμια παραγωγή αυξάνει τα τελευταία 150 χρόνια και έχει οκταπλασιαστεί από το τέλος του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου. Το φθηνό πετρέλαιο , το φθηνό φυσικό αέριο και η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια έχουν οδηγήσει τη χρήση γης, το σχεδιασμό των αυτοκινήτων , την κατασκευή των κτιρίων , τα συστήματα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων να μην δίνουν σημασία στην κατανάλωση ενέργειας. Δεν έχει τελειώσει το πετρέλαιο αλλά η εξάντληση των περιοχών θα γίνει σύντομα.
Η επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση
Η εξάντληση του πετρελαίου είναι αναπόφευκτη, έρχεται σύντομα και θα είναι σημαντική.
Αυτή την στιγμή υπάρχουν στον κόσμο 98 πετρελαιοπαραγωγές χώρες από τις οποίες οι 64 έχουν ξεπεράσει το σημείο κορύφωσης και η παραγωγή τους βρίσκεται σε πτώση, στις 60 μάλιστα από αυτές η παραγωγή τους βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Μερικές χώρες, όπως το Ιράν, η Λιβύη το Περού και η Ρωσία λειτουργούν με μη φυσιολογικό τρόπο: αν και έχουν ξεπεράσει το σημείο κορύφωσης της παραγωγής τους το τελευταίο διάστημα αυξάνουν την παραγωγή τους παρόλο που
η αύξηση αυτή δεν ξεπερνά το προηγούμενο ανώτατο σημείο.
Σύμφωνα με την http://www.energyfiles.com/ άλλες 14 χώρες πρόκειται να ξεπεράσουν το σημείο κορύφωσης της παραγωγής τους την επόμενη δεκαετία. Στο http://www.oilcrisis.com/ μπορεί κάποιος να βρει προβλέψεις για κάθε χώρα και στο http://www.jodidb.org/ την ανά μήνα παραγωγή της κάθε χώρας.
Η τελευταία έκδοση του Αμερικανικού Οργανισμού για την Ενέργεια G.A.O.( 27 Μαρτίου 2007) για το πότε θα γίνει η κορύφωση και πτώση της παραγωγής, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και καλεί την ηγεσία των Η.Π.Α. να αποτρέψουν την ενεργειακή κρίση που παρόμοια δεν έχει αντιμετωπίσει ο κόσμος και μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή. Μόνον ο Πρόεδρος μπορεί να πάρει δραστικά μέτρα αναφέρει η έκθεση. Δυνατότητες εναλλακτικών λύσεων σε σχέση με το πετρέλαιο είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Η τεχνολογία δεν θα μας σώσει χωρίς να δαπανήσουμε χρόνο και χρήμα για να αναπτύξουμε και να τις παράγουμε. Μέχρι το 2015 αυτές οι τεχνολογίες θα αντικαταστήσουν μόνον το 4% από αυτό που καταναλώνουν στις Η.Π.Α. Κάτω από τις παρούσες συνθήκες μια επικείμενη κορύφωση και πτώση της παραγωγής του πετρελαίου θα έχει μεγάλες επιπτώσεις συμπεριλαμβανομένης και της παγκόσμιας ύφεσης. Αν η επικείμενη κορύφωση και η απότομη πτώση έρθει αργότερα, οι νέες τεχνολογίες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να περιορίσουν τις επιπτώσεις.
Τα μεγαλύτερα αποθέματα στο δυτικό ημισφαίριο (Cantarell) εξαντλούνται πολύ γρήγορα και στα επόμενα χρόνια η οικονομία του Μεξικού θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα.
Η παραγωγή στις Η.Π.Α είχε φθάσει στο μάξιμουμ το 1970 και από τότε άρχισε να φθίνει χρόνο με το χρόνο. Χωρίς εισαγωγές τα αποθέματα των Η.Π.Α. θα εξαντληθούν σε 3 χρόνια.
Η παραγωγή του πετρελαίου έχει κορυφωθεί και φθίνει σε 33 από τις 48 κύριες πετρελαιοπαραγωγές χώρες ενώ πολλοί ειδικοί προβλέπουν ότι σύντομα θα κορυφωθεί και η παγκόσμια παραγωγή.
Η κυβέρνηση της Κίνας έχει προβλέψει την κορύφωση της παγκόσμιας παραγωγής το 2012 και το τμήμα της Διεύθυνσης πληροφοριών Ενέργειας προέβλεψε ότι τα αποθέματα θα κρατήσουν μέχρι το 2037.
Ο σύμβουλος ενέργειας Robert L Hirsch στο άρθρο του στο περιοδικό World Oil αναφέρει ότι κορύφωση και πτώση έχει συμβεί όχι μόνον στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και στην Νορβηγία και στην Μεγάλη Βρετανία. Το ίδιο συνέβη και με το φυσικό αέριο στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου η Εθνική Επιτροπή Ενέργειας απέτυχε να προβλέψει την κορύφωση που συνέβη του 2005.
Η Κίνα και η Ινδονησία δεν είναι πια εξαγωγείς πετρελαίου και σύντομα αυτό θα συμβεί και στην Μεγάλη Βρετανία. Η Κίνα πλήρωσε πολύ ακριβά ( σε σχέση με άλλους ανταγωνιστές) για τα δικαιώματα πετρελαίου στην Βενεζουέλα.
Για το Ιράν όπως αναφέρει η μελέτη Global Dialogue on Energy Security (16-17 Οκτωβρίου 2006) του China Institute of International Studies ακόμα και τα πιο αισιόδοξα σενάρια δείχνουν ότι τα αποθέματα εξαντλούνται και το Ιράν χρειάζεται απεγνωσμένα πυρηνική ενέργεια. Το Ιράν έχει μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου αλλά όχι αρκετά για να εξαγάγει και να κερδίσει χρήματα ώστε να υποκαταστήσει το πετρέλαιο. Γι αυτό και έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις σε πυρηνική ενέργεια αδιαφορώντας για τις πιέσεις που δέχονται.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Jean Laherrere (ASPO France) η έναρξη της κρίσης άρχισε
το 2005 και θα κορυφωθεί το 2012 και η διύλιση του πετρελαίου μαζί με την διύλιση των άλλων υπολειμμάτων των πετρελαιοπηγών (πχ. πίσσα) θα τελειώσουν το 2050 . Αυτό το πετρέλαιο όμως θα είναι ακριβό γιατί θα είναι ενεργειακά κοστοβόρα η παραγωγή του.
Το περιοδικό Petroleum Review προβλέπει κορύφωση το 2010 με 94 Μb/d, το C.E.R ( 4 Αυγούστου 2006) κορύφωση με110 Mb/d (σημειωτέον ότι το 2006 είχαμε παραγωγή 88,74 Mb/d).
Ένα ακόμη παράδειγμα που δείχνει την κατάσταση που βρίσκεται η αγορά είναι η αθέτηση των συμφωνιών στην Βολιβία, Ρωσία και την Βενεζουέλα. Στο παρελθόν τέτοια αθέτηση συμφωνιών θα οδηγούσε αυτόματα στα Διεθνή Δικαστήρια, τώρα όμως υπάρχουν μόνο πολιτικές πιέσεις για την εκτέλεσή τους. Όλα αυτά θα κάνουν το πετρέλαιο να φθάσει στην κορυφή με κραδασμούς και να οδηγήσει σε χαοτικές τιμές.
Πέρα από την παραγωγή κάθε χρόνο ανεβαίνει και η ζήτηση.
Να σημειώσουμε κάτι που αφορά την χώρα μας. Η παραγωγή στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης κορυφώθηκε το 1984 την πρώτη φορά και το 1989 την δεύτερη. Μετά από αυτό η παραγωγή μειώθηκε κατά 45%. Οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια (είτε αυτές προέρχονται από την ρωσική κυβέρνηση που είναι αισιόδοξες είτε αυτές προέρχονται από πηγές των Η.Π.Α. που είναι απαισιόδοξες) δείχνουν ότι η παραγωγή θα μειωθεί στα κατώτατα όρια το 2015. Επιπλέον, η αντίδραση του Πρόεδρου Πούτιν που ζήτησε από τις χώρες που συμμετέχουν στην συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολης να εξασφαλίσουν ποσότητες πετρελαίου αντίστοιχες του μεριδίου τους διαφορετικά να πουλήσουν τα μερίδιά τους σε άλλους που έχουν τέτοια δυνατότητα καθώς και το άρθρο του Λουκά Κατσώνη στην Εφημερίδα Καθημερινή (7/10/07) που αναφέρει ότι έχουν εξασφαλιστεί μόνον οι 17 από τους 35 εκ. τόνους που απαιτούνται για την λειτουργία του αγωγού, δείχνουν ότι τα αποθέματα στη Ρωσία βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το έργο. Τότε για ποιόν αγωγό μιλάμε; Σημειώστε ότι αυτός θεωρητικά θα είναι διαθέσιμος μετά το 2012 και οι μεγάλοι καταναλωτές δεν θα είναι η Ευρώπη ( η οποία επενδύει μαζικά σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και φυσικό αέριο) αλλά η Ινδία και η Κίνα.
Με αυξανόμενη την παγκόσμια κατανάλωση ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της μείωσης της παγκόσμιας παραγωγής;
Η Εθνική Επιτροπή για την Ενεργειακή Πολιτική και ασφάλεια των Η.Π.Α. εξέδωσαν μια αναφορά με τίτλο “Oil shockwave “ (http://www.energycommission.org/) και προβλέπει ότι σταθερή μείωση κατά 4% στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου πάνω από τα 160 δολάρια το βαρέλι.
Μέχρι τώρα όλοι ασχολούμασταν με το πώς θα καλύψουμε το «κενό», πώς θα βρούμε περισσότερες πηγές πετρελαίου για να καλύψουμε την ζήτηση.
Το τμήμα ενέργειας των Η.Π.Α. στην αναφορά του “Peaking of world Oil production: Impacts, Mitigation and Risk Management” λέει πως για να αποφευχθεί μια κατάρρευση θα πρέπει να προγραμματιστεί η παραγωγή εναλλακτικών υγρών καυσίμων είκοσι χρόνια πριν την εξάντληση των αποθεμάτων.
Ίσως αυτό να φαίνεται δυνατό με την μετατροπή των άλλων φυσικών πηγών όπως το φυσικό αέριο, των υπολειμμάτων των πετρελαιοπηγών όπως η πίσσα, ή τον άνθρακα. Αυτό όμως θα οδηγήσει στην γρηγορότερη εξάντληση και των άλλων πηγών ενέργειας και θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την μετάβαση των κοινωνιών στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Για παράδειγμα, τα αποθέματα άνθρακα στις Η.Π.Α. φθάνουν για 250 χρόνια με την υπάρχουσα κατανάλωση. Αν η κατανάλωση αυξάνεται κατά 2% κάθε χρόνο τότε τα αποθέματα φθάνουν για 85 χρόνια. Αν ο άνθρακας μετατραπεί σε υγρό καύσιμο για μεταφορές τότε τα αποθέματα φθάνουν για 50 χρόνια. Για να αντικαταστήσουμε την χαμένη ενέργεια θα πρέπει να κατασκευάζεται ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας κάθε εβδομάδα μέχρι το 2050.
Η παραγωγή του φυσικού αέριου στην Ευρώπη κορυφώνεται και η κατανάλωση ανεβαίνει απότομα. Η Ευρώπη εξαρτάται πάρα πολύ από το Ρωσικό πετρέλαιο. Σύντομα θα υποφέρει και από υψηλές τιμές.
Οι προβλέψεις για κορύφωση και ραγδαία μείωση των αποθεμάτων σύμφωνα με την μελέτη «Global Dialogue on Energy Security» (16-17 Οκτωβρίου 2006) του China Institute of International Studies είναι : Το πετρέλαιο τετρακίσιοι γιγατόνοι το 2015. Το Φυσικό αέριο 400 γιγατόνοι το 2030 και ο Άνθρακας 600 γιγατόνοι το 2050
Ένα σημαντικό στοιχείο στον υπολογισμό των στοιχείων είναι ο πληθυσμός της Γης. Υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός θα κορυφωθεί το 2050. Αυτός ο συνδυασμός υπολογίζεται ότι θα επηρεάσει τα αποθέματα του άνθρακα που πιθανόν να κορυφωθούν το 2030.
Η μελέτη προτείνει ότι θα χρειαστούν περισσότερα πυρηνικά εργοστάσια , αλλά και αυτά τα υπάρχοντα αποθέματα του Ουρανίου U235 φθάνουν μέχρι το 2035.
Ποια σενάρια υπάρχουν για τα πιθανά αποτελέσματα από την έλλειψη του πετρελαίου;
Συντήρηση
Μπορεί να αγοράσω ένα υβριδικό αυτοκίνητο και να συνεχίσω να πηγαίνω στην παραλία το σαββατοκύριακο ή να χρησιμοποιώ λιγότερο πετρέλαιο αλλά η ζωή μου δεν θα αλλάξει δραματικά.
Στέρηση
Όσο θα μικραίνει η παροχή πετρελαίου η συντήρηση θα σταματήσει να είναι εθελοντική.
Μπορεί να οδηγηθούμε σε καθορισμό ποσοτήτων.
Αν η εξάντληση δεν ελέγχεται αποτελεσματικά η στέρηση θα καταστρέψει τις προσπάθειες για λελογισμένη χρήση.
Η έλλειψη θα επηρεάσει τον βιομηχανοποιημένο κόσμο, τα ταξίδια και θα αλλάξει ο τρόπος ζωής.
Σύγκρουση
Με το πετρέλαιο να αποτελεί το βασικό αγαθό της σύγχρονης αγροτικής παραγωγής, ο λιμός θα επηρεάσει αρκετές περιοχές. Ανεξάρτητα αν οι φτωχοί της γης υστερούν στην κατανάλωση των αποθεμάτων ενέργειας, το χάσμα μεταξύ φτωχών –πλουσίων θα μεγαλώσει και οι διαμάχες γύρω από τα αποθέματα θα είναι συχνές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πόλεμος στο Ιράκ. Μπορεί άραγε να αποφύγουμε μεγαλύτερους πολέμους που φαίνονται στον ορίζοντα;
Αντικατάσταση
Πρέπει αναπόφευκτα να βρούμε άλλες μορφές ενέργειας , αντικαθιστώντας το πετρέλαιο με μια νέα μορφή ενέργειας αλλά και όπιο προϊόν παράγεται από αυτό.
Υπάρχουν άραγε οι λύσεις στα χέρια μας;
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η προσπάθεια για να καλύψουμε το «κενό» είναι μάταιη, γιατί θα έχουμε ανταγωνιστική ζήτηση για περιορισμένες πηγές σε σχέση με το χρόνο, θα απαιτηθούν κεφάλαια και επιπλέον κατανάλωση ενέργειας.
Δεν υπάρχουν υποκατάστατα των υγρών καυσίμων σε αντίστοιχες ποσότητες και δυνατότητες με το πετρέλαιο ή να μπορούν να εξυπηρετούν τις παγκόσμιες μεταφορές.
Πρώτα και κύρια πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος για την επερχόμενη κρίση που θα προέρχεται από την οριακή παραγωγή του πετρελαίου. Με σωστή ενημέρωση, σχεδιασμό και προετοιμασία θα μπορούμε να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις από την εξάντληση του πετρελαίου.
Το να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να ήταν ο κύριος στόχος, αλλά αυτό αντίκειται στην καταναλωτική μας κοινωνία που απαιτεί περισσότερα. Το να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας δεν μπορεί να γίνει με πρωτόκολλα και νόμους αλλά αλλάζοντας τις καταναλωτικές μας συνήθειες και την ζωή μας.
Η παγκόσμια παραγωγή ενέργειας (στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλα τα καύσιμα: η πυρηνική ενέργεια, τα υδροηλεκτρικά και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) το 2005 ήταν 13 terawatts (TW) με πρόβλεψη το 2050 τα 30 terawatts(1T.W.=1.000.000 megawatts)
Η μόνη πηγή ενέργειας που θα μπορούσε να καλύψει αυτό το κενό είναι η ηλιακή.
H ενέργεια που μπορούμε να πάρουμε από όλες τις εναλλακτικές λύσεις σύμφωνα με το http://www.solartoday.org/ είναι:
ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ
4,6 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
0,7 TW τεχνικά πραγματοποιήσιμη.
0,5 TW εγκαταστημένη παραγωγή.
ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ
< 2 TW συνολική ενέργεια παγκοσμίως। ΒΙΟΜΑΖΑ
7-10 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ
12 TW παγκοσμίως, από την οποία μόνον ένα μικρό μέρος μπορεί να εξαχθεί.
ΑΝΕΜΟΣ
50 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
2-4 TW οικονομικά πραγματοποιήσιμο συν την δυνατότητα παραγωγής μέσα στα πελάγη.
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
10 TW βασιζόμενοι στην υπόθεση ότι θα κατασκευάζονται κάθε μέρα για τα επόμενα 50 χρόνια πυρηνικά εργοστάσια δυναμικότητας 1 gigawatt.
Το τελευταίο διάστημα προβάλλεται ξανά η πυρηνική ενέργεια σαν ενέργεια χωρίς εκπομπές καυσαερίων. Αυτή η αντίληψη είναι τελείως λανθασμένη Για να εξαχθεί το υψηλού δείκτη ουράνιο από τα ορυχεία καθώς και η επεξεργασία του ασθενούς ουρανίου απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας που συνήθως είναι από στερεά καύσιμα.
ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
120.000 TW θεωρητικά παγκόσμια δυνατή παραγωγή.
600 TW ικανή να πραγματοποιηθεί.
60 TW τεχνικά πραγματοποιήσιμη. (βασιζόμενοι ότι έχουν μόνον 10% σε
αποτελεσματικότητα τα τεχνικά μέσα μετατροπής της ηλιακής ενέργειας)
20 TW βασιζόμενοι στην χρήση μόνον του 0,16% της παγκόσμιας επιφάνειας και της
αποτελεσματικότητας 10 % των τεχνικών μέσων।
Στο διεθνές εμπόριο δόθηκαν μεγάλες ευκαιρίες έχοντας φθηνές μεταφορές. Σε ένα κόσμο που εξαρτάται από τα προϊόντα του πετρελαίου και τα υγρά καύσιμα είναι απαραίτητα , τα προϊόντα της βιομάζας θα τα υποκαταστήσουν. Άλλα τα υγρά καύσιμα από τα προϊόντα της γης θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν μόνο το 1/10 από τις σημερινές καταναλώσεις. Αν υπολογίσουμε τον αριθμό των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν, οι ποσότητες των βιοκαυσίμων είναι αδύνατον να τα κινήσουν. Γι’ αυτό η πρόκληση είναι να αντικατασταθούν τα υγρά καύσιμα από ηλιακή-ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό δείχνει ιδανικό για τα μέσα μαζικής μεταφοράς .Η Σαγκάη έχει ένα τραίνο ηλεκτρομαγνητικής προώθησης το οποίο ταξιδεύει με 270 μίλλια την ώρα.
Τώρα θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τα όρια των αποθεμάτων των καύσιμων πηγών ενέργειας και να προωθήσουμε γρήγορα την ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας. Τώρα θα πρέπει να κινητοποιηθούν οι κυβερνήσεις καθώς και να αναλάβουν τις ευθύνες που έχουν οι τοπικές αρχές ώστε να αντιδράσουμε γρήγορα πριν οι επιπτώσεις της έλλειψης των υγρών καυσίμων γίνουν αισθητές.
Χρειάζονται τεράστιες προσπάθειας για να περιοριστούν οι καταναλώσεις των υγρών καυσίμων για την ανάπτυξη και την εγκατάσταση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας.
Για πρώτη φορά στην ιστορία θα πρέπει όλη η ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει από κοινού το ίδιο πρόβλημα. Η πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η μετάβαση από μια οικονομία που θα περιορίζει τις ενεργειακές μας ανάγκες σε μία όπου θα μπορούμε να ζούμε υποφερτά με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Δημοσιεύθηκε 14 Φεβρουαρίου 08 στην εφημερίδα «Άποψη»΄
08 Μαρτίου 08 στο Οικονομικό ένθετο της «Καθημερινής»
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΘΡΑΚΗ; Αλήθειες και Ψέματα
Πολύ μελάνι χύθηκε και πολύ φασαρία έγινε το προηγούμενο διάστημα για τη δήθεν κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Θράκη. Ένα τέτοιο εργοστάσιο δεν είναι φυσικά ένα εθνικό θέμα άλλα ένα παγκόσμιο, γιατί αφορά όχι μόνον την κατασκευή, αλλά την προμήθεια της πρώτης ύλης, τη διάθεση των αποβλήτων και τη διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από την πιθανή κατασκευή πυρηνικών όπλων (παράδειγμα το ΙΡΑΝ) που σημαίνει ότι υπάρχουν διακρατικές συμφωνίες πολλών ετών για την κατασκευή και την λειτουργία μιας τέτοιας μονάδας. Εμπλέκονται διεθνείς οργανισμοί για την άδεια λειτουργίας και τον έλεγχο των εγκαταστάσεων.
Η παγκόσμια αγορά πυρηνικής ενέργειας
Αρμοδιότερο όργανο για να πληροφορηθεί κάποιος ακόμα και την πρόθεση δημιουργίας ενός τέτοιου εργοστασίου είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός πυρηνικής ενέργειας(World Nuclear Association) και η διεθνής επιτροπή πυρηνικής ενέργειας.
Στην τελευταία αναφορά που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2008(www.world-nuclear.org) λέει ότι οι χώρες που ενδιαφέρονται για τη δημιουργία πυρηνικών σταθμών και δεν έχουν μέχρι σήμερα τέτοιες εγκαταστάσεις είναι περίπου τριάντα. Στην Ευρώπη οι χώρες αυτές είναι, η Ιταλία , Αλβανία, Πορτογαλία, Νορβηγία, Πολωνία, Λευκορωσία, Εσθονία, Λετονία, Ιρλανδία, και Τουρκία. Η Ελλάδα δεν αναφέρεται πουθενά. Αναλυτικά η αναφορά δίνει στοιχεία για κάθε μία χώρα χωριστά καθώς και στις ενέργειες που έχουν γίνει από τις χώρες πού ήδη έχουν πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Τι συμβαίνει λοιπόν στις γειτονικές χώρες
Αλβανία: Το 2007 η κυβέρνηση της χώρας πρότεινε την κατασκευή πυρηνικής μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος για να καλύψει τις ανάγκες της και την εξαγωγή του στα Βαλκάνια και την Ιταλία. Η περιοχή που προτείνει είναι το Δυρράχιο. Το ενδιαφέρον μάλλον είναι φιλολογικό γιατί το ερώτημα είναι: Πού θα βρει η Αλβανία τα χρήματα για πυρηνικό εργοστάσιο; Το κόστος ενός MW είναι το λιγότερο 1,5-2 εκατομμύρια $. Ο κάθε αντιδραστήρας της Βουλγαρίας κοστίζει γύρω στα 2 δισεκατομμύρια $.
Τουρκία: Από το 1970 η Τουρκία προσπαθεί να κατασκευάσει εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το 1970,73,76.80,93,04,06 και όλες τις φορές αναβάλλονταν για οικονομικούς λόγους. Τον Μάιο του 07 η βουλή της Τουρκίας ψήφισε το νομοσχέδιο που επιτρέπει την κατασκευή πυρηνικής μονάδας και το Νοέμβριο εγκρίθηκε από τον πρόεδρο της Τουρκίας. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η Τουρκική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΤΕΑΚ) θα βάλει τους όρους για την κατασκευή και τη λειτουργία του εργοστασίου. H TETAS θα αγοράσει όλη την ισχύ για τα επόμενα 15 χρόνια. Στους όρους της αναφέρει και την υποχρέωση του αναδόχου για τη διαχείριση των αποβλήτων η οποία θα γίνει από αυτόν που θα αναλάβει την κατασκευή του εργοστασίου. Η TETAS αναμένεται αυτό το μήνα να καλέσει τις εταιρείες να συμμετάσχουν σε δημόσιο διαγωνισμό για την κατασκευή του εργοστασίου. Το πιο πιθανό είναι το εργοστάσιο να κατασκευαστεί στο Akkuyu για το οποίο ήδη υπάρχει η άδεια κατασκευής.
Ακόμα η αναφορά λέει ότι οκτώ βιομηχανικά πάρκα που βρίσκονται κοντά στην Πόλη με 70.000 επιχειρήσεις και κατανάλωση ενέργειας 1,5 δισεκατομμύρια kwh δημιούργησαν ένα οργανισμό τον IOSBB για να κατασκευάσει στην χώρα το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο ισχύος 1500 MWe. Σαν χώροι προτάθηκαν η Σινώπη στην Μαύρη Θάλασσα ή η Gokova στην Μεσόγειο
Ιταλία: Είναι η μόνη χώρα που συμμετέχει στους G8 και δεν παράγει ρεύμα από πυρηνική ενέργεια. Παλαιότερα έγιναν προσπάθειες άλλα το ατύχημα στο Chernobyl ματαίωσε κάθε σκέψη. Το 2005 η Ιταλία ήρθε σε συμφωνία με την Electricite de France και την ENEL για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος από τα πυρηνικά εργοστάσια της Γαλλίας. Ακόμα η ENEL αγόρασε το 66% της Slovac Electric η οποία λειτουργεί 6 πυρηνικές μονάδες.
Βουλγαρία: Αναφέρει ορισμένες αλήθειες που εμείς οι Έλληνες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε। Το 2005 η Βουλγαρική ΝΕΚ παράγει 44 δισεκατομμύρια kwh από τα οποία τα 7 εξάγονται στην Ελλάδα , Τουρκία, Σερβία και ήταν ο βασικός προμηθευτής ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες της των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας (Bulgaria was vital in supplying power for the Athens Olympic games.). Και φυσικά ΝΕΚ σημαίνει Kozloduy. Για το κλείσιμο του Kozloduy 1,2 η Βουλγαρία πήρε από την Ευρωπαϊκή Ένωση 200 δισεκατομμύρια και για το κλείσιμο του Kozloduy 3,4, 550 δισεκατομμύρια. Παρ’ όλα αυτά το Kozloduy 3,4 έκλεισε τον Δεκέμβριο του 2006 και την 1η Ιανουαρίου 2007 έγινε δεκτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα λειτουργεί οι Kozloduy 5 και 6 για τις οποίες έγινε αναβάθμιση και καλύπτουν τις διεθνείς προδιαγραφές ασφαλείας. Ακόμα, στην Βουλγαρία κατασκευάζεται νέα μονάδα στο Belene, πάλι στον Δούναβη, η οποία προβλέπετε να μπει σε λειτουργία το 2013-2014.
Τι συμβαίνει με τα αποθέματα ουρανίου
Η αγορά της ενέργειας και τα αποθέματα των πρώτων υλών έχουν τεράστια οικονομική και πολιτική ισχύ και αποτελούν κρατικά μυστικά (στην Ρωσία η αναφορά στα αποθέματα της χώρας τιμωρείται με 7 χρόνια φυλακή). Τις περισσότερες φορές οι χώρες δίνουν πλασματικούς αριθμούς και για αυτό το λόγο έχουν δημιουργηθεί διεθνείς οργανισμοί για την παρακολούθησή των αποθεμάτων που με διάφορα μοντέλα προσπαθούν να αναλύσουν την πραγματική κατάσταση. Ένας τέτοιος οργανισμός είναι και ο Energy Watch Group ο οποίος δημιουργήθηκε από ανεξάρτητους επιστήμονες με επικεφαλής τον Hans-Josef Fellο οποίος είναι και μέλος του γερμανικού κοινοβουλίου.
Το Δεκέμβριο του 2006 ανέλυσαν την κατάσταση της πυρηνικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο δημοσιεύοντας το URANIUM RESOURCES AND NUCLEAR ENERGY report (www.emergywatchgroup.org) και το οποίο θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω.
Η μελέτη αναφέρει ότι οποιαδήποτε πρόβλεψη για την κατασκευή εγκαταστάσεων πυρηνικής ενέργειας θα πρέπει να βασιστεί στην ανάλυση των αποθεμάτων ορυκτού ουρανίου και την κατανάλωση των νέων αντιδραστήρων. Πιθανή αξιοποίηση αντιδραστήρων με ανακύκλωση των ραδιενεργών υπολοίπων ή αντιδραστήρες θορίου δεν υπολογίζονται γιατί δεν είναι ορατές στο χρονικό ορίζοντα. Η ανάλυση των στοιχείων των αποθεμάτων ουρανίου οδηγεί στην εκτίμηση ότι τα αποθέματα που μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί δεν εγγυώνται την προμήθεια ουρανίου για περισσότερα από τριάντα χρόνια. Έντεκα χώρες έχουν ήδη εξαντλήσει τα αποθέματά τους. Στο σύνολο 2,3 μέγα-τόνοι έχουν ήδη παραχθεί. Προς το παρόν μόνο μία χώρα (ο Καναδάς) έμεινε να έχει αποθέματα πετρωμάτων με περιεκτικότητα πάνω από 1% σε καθαρό ουράνιο. Τα περισσότερα αποθέματα σε άλλες χώρες έχουν περιεκτικότητα κάτω από 0,1%. Τα δύο τρίτα των αποθεμάτων είναι κάτω του 0,06%.
Και αυτό όπως καταλαβαίνετε επιβαρύνει άμεσα το κόστος εξόρυξης ( κυρίως για τις συγκεντρώσεις κάτω του 0,1%-0,2% ) από την ενέργεια που χρειάζεται να καταναλωθεί για να εξαχθεί η πρώτη ύλη για τους πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Τα αποδεδειγμένα αποθέματα με κόστος εξόρυξης κάτω του κόστους των 40$/kg U θα εξαντληθούν τα επόμενα 30 χρόνια αν συνεχιστεί η παρούσα ζήτηση. Το κόστος της εξόρυξης νέων πιθανολογούμενων ποσοτήτων θα εκτοξευθεί πάνω από 130 $/kg U.
Προς το παρόν η ζήτηση ουρανίου κυμαίνεται γύρω στα 67 kt/χρόνο και από αυτά μόνο τα 42 kt/χρόνο προέρχονται από την ετήσια παραγωγή. Τα υπόλοιπα 25 kt/χρόνο προέρχονται από αποθέματα που έχουν εξορυχτεί πριν το 1980. Αυτά τα αποθέματα θα εξαντληθούν τα επόμενα δέκα χρόνια. Τότε η παραγωγή πρώτης ύλης θα πρέπει να αυξηθεί κατά 50% για να καλύψει τις μελλοντικές ανάγκες με τις σημερινές καταναλώσεις. Στην περίπτωση που μόνο τα αποδεδειγμένα αποθέματα κόστους 40 $/kg U μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραγωγή ενέργειας τότε θα παρουσιαστούν προβλήματα στην προμήθεια πρώτης ύλης πριν το 2020. Αν όλες οι πιθανές ποσότητες μπορέσουν να εξαχθούν τότε η εξάντληση των αποθεμάτων θα γίνει γύρω στο 2050. Μόνον αν όλες οι πιθανές ποσότητες που ακόμα δεν έχουν ανακαλυφθεί, όπως προβλέπει το γραφείο πυρηνικής ενέργειας (Nuclear Energy Agency), επιβεβαιωθούν τότε τα αποθέματα θα διπλασιαστούν. Ωστόσο, η πιθανότητα πραγματοποίησης αυτών των προβλέψεων είναι μικρότερη από το μην ανακαλυφθούν ποτέ.
Αυτές οι εκτιμήσεις βασίζονται στην καταγραφή των παγκόσμιων αποθεμάτων και της ζήτησης από το κόκκινο βιβλίο που εκδίδει η Nuclear Energy Agency (NEA 2006). Η πρόβλεψη για την ζήτηση βασίστηκε στα τελευταία σενάρια τα οποία έγιναν από την International Energy Agency (I.E.A).
Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπετε την παραγωγή και την κατανάλωση του παρελθόντος, τα πραγματικά και τα πιθανά μελλοντικά αποθέματα που υπολογίζουν να ανακαλύψουν και τα τρία σενάρια ζήτησης ουρανίου στο μέλλον.
Πηγή: World Energy Outlook (WEO 2006) του International Energy Agency
Η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας η οποία ελέγχει όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις έχει εκδώσει οδηγίες για τις χώρες που ενδιαφέρονται για τέτοιες επενδύσεις. (Consideration to Launch a Nuclear Power Programme 2007). Στο κομμάτι Factor for consideration αναφέρει: Από την απόφαση μέχρι την ολοκλήρωση ενός πυρηνικού σταθμού απαιτείται πολύ χρόνο για τον σχεδιασμό , την άδεια λειτουργίας, την κατασκευή και την διαχείριση των αποβλήτων. Για μια χώρα χωρίς προηγούμενη εμπειρία (όπως η Ελλάδα) αυτό θα διαρκέσει 15 χρόνια. Για μία χώρα με ισχυρή τεχνική εμπειρία αυτό θα διαρκέσει 10 χρόνια. Απαιτείται δε τεχνικό προσωπικό (200-1000 άτομα) υψηλού επιπέδου επιστημόνων εκπαιδευμένων σε αντίστοιχες μονάδες για τουλάχιστον τρία χρόνια. Δηλαδή αν ξεκινήσουμε σήμερα, το εργοστάσιο θα ξεκινήσει να λειτουργεί όταν θα ξεκινήσουν και τα προβλήματα με τα αποθέματα ουρανίου.
Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας έχει ημερομηνία λήξης. Με τις μέχρι τώρα εμπειρίες ο χρόνος ζωής ενός αντιδραστήρα είναι τα 40 χρόνια. Γύρω στο 45% αυτών των αντιδραστήρων είναι σε λειτουργία περισσότερο από τα 25 χρόνια, και το 90% περισσότερο από το 15 χρόνια. Όταν αυτοί οι αντιδραστήρες θα βρίσκονται στο τέλος της ζωής του γύρω στο 2030. Τα τελευταία χρόνια μόνο 3-4 αντιδραστήρες μπαίνουν σε λειτουργία κάθε χρόνο. Αυτή η τάση δείχνει ότι θα συνεχιστεί μέχρι το 2011. Για να διατηρηθεί η σημερινή παραγωγή ενέργειας θα απαιτηθεί μετά το 2011 να ολοκληρώνονται γύρω στους 15-20 αντιδραστήρες το χρόνο, κάτι όμως που δεν φαίνεται στον ορίζοντα, λόγω του ότι ο χρόνος κατασκευής μιας μονάδας είναι μεγάλος και τα προβλήματα τροφοδοσίας που θα παρουσιαστούν γύρω στο 2020 δείχνουν ότι δεν θα υπάρξει ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα δεν έχει, ούτε καν αναφέρει ότι ενδιαφέρεται για μια τέτοια επένδυση. Για να πραγματοποιηθεί (χωρίς αντιδράσεις) μια μονάδα θα χρειαστούν τουλάχιστον 15 χρόνια γιατί δεν έχει ούτε το τεχνικό προσωπικό για να το λειτουργήσει. Υποθετικά, όταν θα πραγματοποιηθεί θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα τροφοδοσίας των αντιδραστήρων με ουράνιο και δεν θα προλάβει να αποσβεσθεί η επένδυση γιατί θα έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα. Δύσκολα λοιπόν, θα τολμούσε κανείς να κάνει μια τέτοια επένδυση.
Αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίσει όμως είναι γιατί διαδόθηκαν τέτοιεςπληροφορίες;Ποιος έχει συμφέρον να τρομάξει του πολίτες της Θράκης; Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά; Αυτήν την εποχή έχει δημιουργηθεί ένα αίσθημα απογοήτευσης για το μέλλον στους κατοίκους της Θράκης γιατί αισθάνονται ότι η περιοχή μας θα γίνει ένας εκτεταμένος σκουπιδότοπος.
Η Θράκη και ειδικά ο Έβρος έχει γίνει το εξιλαστήριο θύμα όλων των κρίσεων. Πλήρωσε την ψυχροπολεμική περίοδο με την απομόνωση και την μετανάστευση. Τα προβλήματα με την Τουρκία κάθε φορά που υπάρχει κρίση στις σχέσεις. Ας ελπίσουμε ότι δεν κρύβεται κάτι μεγαλύτερο πίσω από όλα αυτά.
Νεώτερες πληροφορίες αποδεικνύουν την δυσκολία δημιουργίας ενός πυρηνικού εργοστασίου.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 19 Οκτωβρίου 2008
Πυρηνικό πρόγραμμα γιοκ
Απομακρύνεται η προοπτική δημιουργίας του πρώτου Τουρκικού Πυρηνικού Σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μετά την ακύρωση της προσφοράς του κονσόρτιουμ που είχε αναλάβει το έργο. Η ακύρωση οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η Ρωσοτουρκική κοινοπραξία (AtomStroyExport και Intel RAD UES με την Τουρκική CinerGroup) δεν ικανοποιούσε τους όρους ανταγωνισμού στις προσφορές.
08 Μαρτίου 08 στο Οικονομικό ένθετο της «Καθημερινής»
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΘΡΑΚΗ; Αλήθειες και Ψέματα
Πολύ μελάνι χύθηκε και πολύ φασαρία έγινε το προηγούμενο διάστημα για τη δήθεν κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Θράκη. Ένα τέτοιο εργοστάσιο δεν είναι φυσικά ένα εθνικό θέμα άλλα ένα παγκόσμιο, γιατί αφορά όχι μόνον την κατασκευή, αλλά την προμήθεια της πρώτης ύλης, τη διάθεση των αποβλήτων και τη διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από την πιθανή κατασκευή πυρηνικών όπλων (παράδειγμα το ΙΡΑΝ) που σημαίνει ότι υπάρχουν διακρατικές συμφωνίες πολλών ετών για την κατασκευή και την λειτουργία μιας τέτοιας μονάδας. Εμπλέκονται διεθνείς οργανισμοί για την άδεια λειτουργίας και τον έλεγχο των εγκαταστάσεων.
Η παγκόσμια αγορά πυρηνικής ενέργειας
Αρμοδιότερο όργανο για να πληροφορηθεί κάποιος ακόμα και την πρόθεση δημιουργίας ενός τέτοιου εργοστασίου είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός πυρηνικής ενέργειας(World Nuclear Association) και η διεθνής επιτροπή πυρηνικής ενέργειας.
Στην τελευταία αναφορά που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2008(www.world-nuclear.org) λέει ότι οι χώρες που ενδιαφέρονται για τη δημιουργία πυρηνικών σταθμών και δεν έχουν μέχρι σήμερα τέτοιες εγκαταστάσεις είναι περίπου τριάντα. Στην Ευρώπη οι χώρες αυτές είναι, η Ιταλία , Αλβανία, Πορτογαλία, Νορβηγία, Πολωνία, Λευκορωσία, Εσθονία, Λετονία, Ιρλανδία, και Τουρκία. Η Ελλάδα δεν αναφέρεται πουθενά. Αναλυτικά η αναφορά δίνει στοιχεία για κάθε μία χώρα χωριστά καθώς και στις ενέργειες που έχουν γίνει από τις χώρες πού ήδη έχουν πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Τι συμβαίνει λοιπόν στις γειτονικές χώρες
Αλβανία: Το 2007 η κυβέρνηση της χώρας πρότεινε την κατασκευή πυρηνικής μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος για να καλύψει τις ανάγκες της και την εξαγωγή του στα Βαλκάνια και την Ιταλία. Η περιοχή που προτείνει είναι το Δυρράχιο. Το ενδιαφέρον μάλλον είναι φιλολογικό γιατί το ερώτημα είναι: Πού θα βρει η Αλβανία τα χρήματα για πυρηνικό εργοστάσιο; Το κόστος ενός MW είναι το λιγότερο 1,5-2 εκατομμύρια $. Ο κάθε αντιδραστήρας της Βουλγαρίας κοστίζει γύρω στα 2 δισεκατομμύρια $.
Τουρκία: Από το 1970 η Τουρκία προσπαθεί να κατασκευάσει εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το 1970,73,76.80,93,04,06 και όλες τις φορές αναβάλλονταν για οικονομικούς λόγους. Τον Μάιο του 07 η βουλή της Τουρκίας ψήφισε το νομοσχέδιο που επιτρέπει την κατασκευή πυρηνικής μονάδας και το Νοέμβριο εγκρίθηκε από τον πρόεδρο της Τουρκίας. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η Τουρκική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΤΕΑΚ) θα βάλει τους όρους για την κατασκευή και τη λειτουργία του εργοστασίου. H TETAS θα αγοράσει όλη την ισχύ για τα επόμενα 15 χρόνια. Στους όρους της αναφέρει και την υποχρέωση του αναδόχου για τη διαχείριση των αποβλήτων η οποία θα γίνει από αυτόν που θα αναλάβει την κατασκευή του εργοστασίου. Η TETAS αναμένεται αυτό το μήνα να καλέσει τις εταιρείες να συμμετάσχουν σε δημόσιο διαγωνισμό για την κατασκευή του εργοστασίου. Το πιο πιθανό είναι το εργοστάσιο να κατασκευαστεί στο Akkuyu για το οποίο ήδη υπάρχει η άδεια κατασκευής.
Ακόμα η αναφορά λέει ότι οκτώ βιομηχανικά πάρκα που βρίσκονται κοντά στην Πόλη με 70.000 επιχειρήσεις και κατανάλωση ενέργειας 1,5 δισεκατομμύρια kwh δημιούργησαν ένα οργανισμό τον IOSBB για να κατασκευάσει στην χώρα το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο ισχύος 1500 MWe. Σαν χώροι προτάθηκαν η Σινώπη στην Μαύρη Θάλασσα ή η Gokova στην Μεσόγειο
Ιταλία: Είναι η μόνη χώρα που συμμετέχει στους G8 και δεν παράγει ρεύμα από πυρηνική ενέργεια. Παλαιότερα έγιναν προσπάθειες άλλα το ατύχημα στο Chernobyl ματαίωσε κάθε σκέψη. Το 2005 η Ιταλία ήρθε σε συμφωνία με την Electricite de France και την ENEL για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος από τα πυρηνικά εργοστάσια της Γαλλίας. Ακόμα η ENEL αγόρασε το 66% της Slovac Electric η οποία λειτουργεί 6 πυρηνικές μονάδες.
Βουλγαρία: Αναφέρει ορισμένες αλήθειες που εμείς οι Έλληνες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε। Το 2005 η Βουλγαρική ΝΕΚ παράγει 44 δισεκατομμύρια kwh από τα οποία τα 7 εξάγονται στην Ελλάδα , Τουρκία, Σερβία και ήταν ο βασικός προμηθευτής ηλεκτρικού ρεύματος για τις ανάγκες της των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας (Bulgaria was vital in supplying power for the Athens Olympic games.). Και φυσικά ΝΕΚ σημαίνει Kozloduy. Για το κλείσιμο του Kozloduy 1,2 η Βουλγαρία πήρε από την Ευρωπαϊκή Ένωση 200 δισεκατομμύρια και για το κλείσιμο του Kozloduy 3,4, 550 δισεκατομμύρια. Παρ’ όλα αυτά το Kozloduy 3,4 έκλεισε τον Δεκέμβριο του 2006 και την 1η Ιανουαρίου 2007 έγινε δεκτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα λειτουργεί οι Kozloduy 5 και 6 για τις οποίες έγινε αναβάθμιση και καλύπτουν τις διεθνείς προδιαγραφές ασφαλείας. Ακόμα, στην Βουλγαρία κατασκευάζεται νέα μονάδα στο Belene, πάλι στον Δούναβη, η οποία προβλέπετε να μπει σε λειτουργία το 2013-2014.
Τι συμβαίνει με τα αποθέματα ουρανίου
Η αγορά της ενέργειας και τα αποθέματα των πρώτων υλών έχουν τεράστια οικονομική και πολιτική ισχύ και αποτελούν κρατικά μυστικά (στην Ρωσία η αναφορά στα αποθέματα της χώρας τιμωρείται με 7 χρόνια φυλακή). Τις περισσότερες φορές οι χώρες δίνουν πλασματικούς αριθμούς και για αυτό το λόγο έχουν δημιουργηθεί διεθνείς οργανισμοί για την παρακολούθησή των αποθεμάτων που με διάφορα μοντέλα προσπαθούν να αναλύσουν την πραγματική κατάσταση. Ένας τέτοιος οργανισμός είναι και ο Energy Watch Group ο οποίος δημιουργήθηκε από ανεξάρτητους επιστήμονες με επικεφαλής τον Hans-Josef Fellο οποίος είναι και μέλος του γερμανικού κοινοβουλίου.
Το Δεκέμβριο του 2006 ανέλυσαν την κατάσταση της πυρηνικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο δημοσιεύοντας το URANIUM RESOURCES AND NUCLEAR ENERGY report (www.emergywatchgroup.org) και το οποίο θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω.
Η μελέτη αναφέρει ότι οποιαδήποτε πρόβλεψη για την κατασκευή εγκαταστάσεων πυρηνικής ενέργειας θα πρέπει να βασιστεί στην ανάλυση των αποθεμάτων ορυκτού ουρανίου και την κατανάλωση των νέων αντιδραστήρων. Πιθανή αξιοποίηση αντιδραστήρων με ανακύκλωση των ραδιενεργών υπολοίπων ή αντιδραστήρες θορίου δεν υπολογίζονται γιατί δεν είναι ορατές στο χρονικό ορίζοντα. Η ανάλυση των στοιχείων των αποθεμάτων ουρανίου οδηγεί στην εκτίμηση ότι τα αποθέματα που μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί δεν εγγυώνται την προμήθεια ουρανίου για περισσότερα από τριάντα χρόνια. Έντεκα χώρες έχουν ήδη εξαντλήσει τα αποθέματά τους. Στο σύνολο 2,3 μέγα-τόνοι έχουν ήδη παραχθεί. Προς το παρόν μόνο μία χώρα (ο Καναδάς) έμεινε να έχει αποθέματα πετρωμάτων με περιεκτικότητα πάνω από 1% σε καθαρό ουράνιο. Τα περισσότερα αποθέματα σε άλλες χώρες έχουν περιεκτικότητα κάτω από 0,1%. Τα δύο τρίτα των αποθεμάτων είναι κάτω του 0,06%.
Και αυτό όπως καταλαβαίνετε επιβαρύνει άμεσα το κόστος εξόρυξης ( κυρίως για τις συγκεντρώσεις κάτω του 0,1%-0,2% ) από την ενέργεια που χρειάζεται να καταναλωθεί για να εξαχθεί η πρώτη ύλη για τους πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Τα αποδεδειγμένα αποθέματα με κόστος εξόρυξης κάτω του κόστους των 40$/kg U θα εξαντληθούν τα επόμενα 30 χρόνια αν συνεχιστεί η παρούσα ζήτηση. Το κόστος της εξόρυξης νέων πιθανολογούμενων ποσοτήτων θα εκτοξευθεί πάνω από 130 $/kg U.
Προς το παρόν η ζήτηση ουρανίου κυμαίνεται γύρω στα 67 kt/χρόνο και από αυτά μόνο τα 42 kt/χρόνο προέρχονται από την ετήσια παραγωγή. Τα υπόλοιπα 25 kt/χρόνο προέρχονται από αποθέματα που έχουν εξορυχτεί πριν το 1980. Αυτά τα αποθέματα θα εξαντληθούν τα επόμενα δέκα χρόνια. Τότε η παραγωγή πρώτης ύλης θα πρέπει να αυξηθεί κατά 50% για να καλύψει τις μελλοντικές ανάγκες με τις σημερινές καταναλώσεις. Στην περίπτωση που μόνο τα αποδεδειγμένα αποθέματα κόστους 40 $/kg U μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραγωγή ενέργειας τότε θα παρουσιαστούν προβλήματα στην προμήθεια πρώτης ύλης πριν το 2020. Αν όλες οι πιθανές ποσότητες μπορέσουν να εξαχθούν τότε η εξάντληση των αποθεμάτων θα γίνει γύρω στο 2050. Μόνον αν όλες οι πιθανές ποσότητες που ακόμα δεν έχουν ανακαλυφθεί, όπως προβλέπει το γραφείο πυρηνικής ενέργειας (Nuclear Energy Agency), επιβεβαιωθούν τότε τα αποθέματα θα διπλασιαστούν. Ωστόσο, η πιθανότητα πραγματοποίησης αυτών των προβλέψεων είναι μικρότερη από το μην ανακαλυφθούν ποτέ.
Αυτές οι εκτιμήσεις βασίζονται στην καταγραφή των παγκόσμιων αποθεμάτων και της ζήτησης από το κόκκινο βιβλίο που εκδίδει η Nuclear Energy Agency (NEA 2006). Η πρόβλεψη για την ζήτηση βασίστηκε στα τελευταία σενάρια τα οποία έγιναν από την International Energy Agency (I.E.A).
Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπετε την παραγωγή και την κατανάλωση του παρελθόντος, τα πραγματικά και τα πιθανά μελλοντικά αποθέματα που υπολογίζουν να ανακαλύψουν και τα τρία σενάρια ζήτησης ουρανίου στο μέλλον.
Πηγή: World Energy Outlook (WEO 2006) του International Energy Agency
Η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας η οποία ελέγχει όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις έχει εκδώσει οδηγίες για τις χώρες που ενδιαφέρονται για τέτοιες επενδύσεις. (Consideration to Launch a Nuclear Power Programme 2007). Στο κομμάτι Factor for consideration αναφέρει: Από την απόφαση μέχρι την ολοκλήρωση ενός πυρηνικού σταθμού απαιτείται πολύ χρόνο για τον σχεδιασμό , την άδεια λειτουργίας, την κατασκευή και την διαχείριση των αποβλήτων. Για μια χώρα χωρίς προηγούμενη εμπειρία (όπως η Ελλάδα) αυτό θα διαρκέσει 15 χρόνια. Για μία χώρα με ισχυρή τεχνική εμπειρία αυτό θα διαρκέσει 10 χρόνια. Απαιτείται δε τεχνικό προσωπικό (200-1000 άτομα) υψηλού επιπέδου επιστημόνων εκπαιδευμένων σε αντίστοιχες μονάδες για τουλάχιστον τρία χρόνια. Δηλαδή αν ξεκινήσουμε σήμερα, το εργοστάσιο θα ξεκινήσει να λειτουργεί όταν θα ξεκινήσουν και τα προβλήματα με τα αποθέματα ουρανίου.
Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας έχει ημερομηνία λήξης. Με τις μέχρι τώρα εμπειρίες ο χρόνος ζωής ενός αντιδραστήρα είναι τα 40 χρόνια. Γύρω στο 45% αυτών των αντιδραστήρων είναι σε λειτουργία περισσότερο από τα 25 χρόνια, και το 90% περισσότερο από το 15 χρόνια. Όταν αυτοί οι αντιδραστήρες θα βρίσκονται στο τέλος της ζωής του γύρω στο 2030. Τα τελευταία χρόνια μόνο 3-4 αντιδραστήρες μπαίνουν σε λειτουργία κάθε χρόνο. Αυτή η τάση δείχνει ότι θα συνεχιστεί μέχρι το 2011. Για να διατηρηθεί η σημερινή παραγωγή ενέργειας θα απαιτηθεί μετά το 2011 να ολοκληρώνονται γύρω στους 15-20 αντιδραστήρες το χρόνο, κάτι όμως που δεν φαίνεται στον ορίζοντα, λόγω του ότι ο χρόνος κατασκευής μιας μονάδας είναι μεγάλος και τα προβλήματα τροφοδοσίας που θα παρουσιαστούν γύρω στο 2020 δείχνουν ότι δεν θα υπάρξει ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα δεν έχει, ούτε καν αναφέρει ότι ενδιαφέρεται για μια τέτοια επένδυση. Για να πραγματοποιηθεί (χωρίς αντιδράσεις) μια μονάδα θα χρειαστούν τουλάχιστον 15 χρόνια γιατί δεν έχει ούτε το τεχνικό προσωπικό για να το λειτουργήσει. Υποθετικά, όταν θα πραγματοποιηθεί θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα τροφοδοσίας των αντιδραστήρων με ουράνιο και δεν θα προλάβει να αποσβεσθεί η επένδυση γιατί θα έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα. Δύσκολα λοιπόν, θα τολμούσε κανείς να κάνει μια τέτοια επένδυση.
Αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίσει όμως είναι γιατί διαδόθηκαν τέτοιεςπληροφορίες;Ποιος έχει συμφέρον να τρομάξει του πολίτες της Θράκης; Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά; Αυτήν την εποχή έχει δημιουργηθεί ένα αίσθημα απογοήτευσης για το μέλλον στους κατοίκους της Θράκης γιατί αισθάνονται ότι η περιοχή μας θα γίνει ένας εκτεταμένος σκουπιδότοπος.
Η Θράκη και ειδικά ο Έβρος έχει γίνει το εξιλαστήριο θύμα όλων των κρίσεων. Πλήρωσε την ψυχροπολεμική περίοδο με την απομόνωση και την μετανάστευση. Τα προβλήματα με την Τουρκία κάθε φορά που υπάρχει κρίση στις σχέσεις. Ας ελπίσουμε ότι δεν κρύβεται κάτι μεγαλύτερο πίσω από όλα αυτά.
Νεώτερες πληροφορίες αποδεικνύουν την δυσκολία δημιουργίας ενός πυρηνικού εργοστασίου.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 19 Οκτωβρίου 2008
Πυρηνικό πρόγραμμα γιοκ
Απομακρύνεται η προοπτική δημιουργίας του πρώτου Τουρκικού Πυρηνικού Σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μετά την ακύρωση της προσφοράς του κονσόρτιουμ που είχε αναλάβει το έργο. Η ακύρωση οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η Ρωσοτουρκική κοινοπραξία (AtomStroyExport και Intel RAD UES με την Τουρκική CinerGroup) δεν ικανοποιούσε τους όρους ανταγωνισμού στις προσφορές.
ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΙΚΡΑ ΑΝΘΡΩΠΑΚΙΑ παραμύθι
Η κατοικία είναι ανοιχτή σε απισκέψεις ατόμων και ομάδων. Έστι δεχθηκα και την επίσκεψη της 3ης τάξης του Δημοτικού που πηγαίνει ο γιός μου. Στα παιδιά θα έπρεπε να εξηγήσω γιατί κατασκευάσα αυτό το σπίτι. Αυτό που σκεύτικα ήταν να χρησιμοποιήσω ένα γνωστό παραμύθι. Αν και παραμύθι, βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία π.χ. οι δημοσιεύσεις των παρακάτψ περιοδικώνTIME 24.12.07. Special Issue। GLOBAL WARMING. page 67. The Netherlands: instead of trying to contain floods that threaten the land, much of which is below sea level, the Dutch are planning to allow predestinated areas to flood. a+ Architectural plus τεύχος 17 2007। Page 26: UAE Dubai hotels use 225% more energy, than those in Europe. Petroleum economist March 2008: Abu Dhabi pours petrodollars into future “beyond petroleum”…an emirate immensely wealthy on the proceeds of oil and gas pledging to commit billions of dollars to investing in “future energy”…
Mια φορά και έναν καιρό ζούσανε τρία γουρουνάκια।
Μια μέρα τα φώναξε η μαμά τους και τους είπε:
«Καλά μου παιδάκια μεγαλώσατε και έφτασε ο καιρός να χτίσετε το δικό σας σπίτι».
Αλλά τι λέω:
Τα γουρουνάκια ζούνε πια μόνο σε φάρμες και οι λύκοι,
οι λίγοι που υπάρχουν, τους προστατεύουμε γιατί κινδυνεύουν να τους σκοτώσουν όλους οι άνθρωποι.
Οι άνθρωποι είναι αυτοί που κυριάρχησαν στον κόσμο!
Ας αλλάξω λοιπόν τα παραμύθι.
Ήταν λοιπόν, τρία μικρά ανθρωπάκια, τους φώναξε λοιπόν η μαμά τους και τους είπε:
«Καλά μου παιδάκια, μεγαλώσατε και έφτασε ο καιρός να χτίσετε το δικό σας σπίτι. Αλλά προσέξτε, θα κινδυνεύετε από τον ίδιο σας τον εαυτό».
Τα μικρά ανθρωπάκια δεν κατάλαβαν τι εννοούσε η μητέρα τους και για να την καθησυχάσουν της απάντησαν:
«Μείνε ήσυχη μανούλα, θα έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα» υποσχέθηκαν τα μικρά ανθρωπάκια.
Το ένα αποφάσισε να χτίσει το σπίτι του σε ζεστά κλίματα.
Ταξίδεψε, λοιπόν στο Ντουμπάϊ, βρήκε μια ωραία παραλία και αγόρασε ένα σπίτι σε ένα ουρανοξύστη πενήντα ορόφους ψηλό.
Γύρω γύρω σε όλο το κτίριο υπήρχαν τζάμια ώστε το ανθρωπάκι από την μια πλευρά να βλέπει τη θάλασσα και από την άλλη την έρημο. Στο Ντουμπάϊ οι χειμώνες είναι ήπιοι και δεν χρειάζεται καλοριφέρ και το καλοκαίρι ζεστό και κρατάει πολύ, έτσι θα μπορούσε να κάνει όσο περισσότερα μπάνια μπορούσε στην θάλασσα. Για να μπορεί όμως να ζει μέσα στο γυάλινο σπίτι το καλοκαίρι, είχε βάλει κλιματισμό (αιρ κοντίσιον) σε κάθε δωμάτιο ώστε να είναι σε μια φυσιολογική θερμοκρασία.
Όταν τελείωνε την δουλειά του πήγαινε κάθε μέρα για μπάνιο και το βράδυ καθόταν στην πολυθρόνα του και από τη μια έβλεπε τη θάλασσα και από την άλλη την έρημο. Και έτσι ζούσε ευτυχισμένο.
Μια μέρα όμως όταν γύρισε από την δουλειά στο σπίτι, το κτίριο δεν είχε ρεύμα κι έτσι αναγκάστηκε να ανεβεί πενήντα ορόφους με τα πόδια. Μέσα στο σπίτι η ζέστη ήταν αφόρητη, ο κλιματισμός δεν λειτουργούσε και τα τζάμια έκαναν το σπίτι του να μοιάζει με φούρνο.
Τότε, τηλεφωνεί στην ηλεκτρική εταιρεία να παραπονεθεί και αυτή του ανακοινώνει ότι: «δεν θα υπάρχει πια διαθέσιμο ρεύμα στην πόλη όλη την ημέρα, παρά μόνο το βράδυ». Το πετρέλαιο που καίγανε για να παράγουνε το ρεύμα τελειώνει και γι ‘αυτό ξεκίνησαν τις περικοπές.
Πώς θα ζήσει τώρα το μικρό ανθρωπάκι στο σπίτι του;
Τι κάνει… … μαζεύει τα πράγματά του και αποφασίζει να πάει να βρει τον αδερφό του στην Ολλανδία.
Τότε κατάλαβε τι εννοούσε η μητέρα του. Ο πραγματικός κίνδυνος είναι η αλόγιστη σπατάλη που κάνει ο άνθρωπος στις πρώτες ύλες που παίρνει από τη γη.
Ο αδερφός του είχε χτίσει ένα σπίτι σε ένα υπέροχο λιβάδι στο οποίο έβοσκαν χαρούμενες αγελάδες. Σκέφτηκε τη συμβουλή της μητέρας του και διάλεξε ένα σπίτι φτιαγμένο από μπετό για να είναι δυνατό και επειδή στην Ολλανδία δεν κάνει ζέστη είχε βάλει έναν μεγάλο καυστήρα που έκαιγε πετρέλαιο για να ζεσταίνεται. Καθόταν λοιπόν στην πολυθρόνα, στο ζεστό του σπίτι και χάζευε τις χαρούμενες αγελάδες να βόσκουν στο πράσινο λιβάδι.
Όταν έφτασε ο αδερφός του από το Ντουμπάϊ του ετοίμασε ένα υπέροχο γεύμα.
Την ώρα όμως που καθόταν στο τραπέζι και τρώγανε, ξαφνικά το λιβάδι άρχισε να πλημμυρίζει με νερό. Το νερό ερχόταν από τη θάλασσα και στην αρχή πλημμύρισε το λιβάδι, μετά πλημμύρισε το υπόγειο, έσβησε το καλοριφέρ και άρχισαν να κρυώνουν. Τότε ανέβηκαν στον πάνω όροφο και πήραν τηλέφωνο την πυροσβεστική. Η πυροσβεστική τους απάντησε ότι «Τα καυσαέρια από τα καλοριφέρ, τα αυτοκίνητα, και οι βιομηχανίες ανέβασαν την θερμοκρασία της γης με αποτέλεσμα να λειώσουν οι πάγοι στο βόρειο πόλο και να ανεβεί η στάθμη της θάλασσας. Το όμορφο λιβάδι δεν θα υπάρχει πια και θα έπρεπε να φύγουν από εκεί».
Βρεγμένοι και λυπημένοι μάζεψαν τα πράγματά τους και πήγαν να βρουν το τρίτο αδερφάκι τους.
Το τρίτο αδερφάκι τους είχε χτίσει ένα σπίτι σε μια πλαγιά. Ένας λόφος στο βορρά και τα δέντρα γύρω του, το προστάτευαν από τους κρύους βόρειους ανέμους.
Το σπίτι είχε χοντρούς τοίχους, χτισμένους με πέτρα και τούβλα όπως το έχτιζαν οι παππούδες του. Έτσι το σπίτι ήταν ζεστό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι.
Είχε μεγάλα παράθυρα στον Νότο για να μπαίνει ο ήλιος μέσα στο σπίτι τον χειμώνα και τέντες για να το προστατεύει το καλοκαίρι.
Για να είναι ζεστό το σπίτι, τον χειμώνα χρησιμοποιούσε τον ήλιο. Στην σκεπή είχε ηλιακά πάνελ και στο υπόγειο τεράστιες δεξαμενές στις οποίες αποθήκευε το ζεστό νερό.
Όταν έκανε κρύο, το ζεστό νερό περνούσε μέσα από σωλήνες κάτω από το πάτωμα και έτσι το σπίτι ήταν πάντα ζεστό.
Το σπίτι δεν ήταν συνδεδεμένο με την εταιρεία του ηλεκτρισμού, αλλά είχε φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτρια τα οποία του έδιναν το ηλεκτρικό ρεύμα που χρειάζονταν.
Όταν έφτασαν τα αδέρφια του στο σπίτι, τους μαγείρεψε φαγητό από τα λαχανικά που καλλιεργούσε ο ίδιος στον κήπο.
Τα αδέρφια του διηγήθηκαν, ο καθένας την ιστορία του, και τότε κατάλαβαν τα λόγια της μητέρας τους.
Ο άνθρωπος αφού εξολόθρευσε τα άγρια ζώα, συνεχίζει να καταστρέφει το περιβάλλον. Το κακό όμως που κάνουμε τώρα στην γη, θα το πληρώσουμε εμείς οι ίδιοι αργότερα.
Έτσι αποφάσισαν να χτίσουν και αυτοί ένα τέτοιο σπίτι.
…………. και ζήσανε αυτοί καλά και εσείς εύχομαι να ζήσετε καλύτερα.
Mια φορά και έναν καιρό ζούσανε τρία γουρουνάκια।
Μια μέρα τα φώναξε η μαμά τους και τους είπε:
«Καλά μου παιδάκια μεγαλώσατε και έφτασε ο καιρός να χτίσετε το δικό σας σπίτι».
Αλλά τι λέω:
Τα γουρουνάκια ζούνε πια μόνο σε φάρμες και οι λύκοι,
οι λίγοι που υπάρχουν, τους προστατεύουμε γιατί κινδυνεύουν να τους σκοτώσουν όλους οι άνθρωποι.
Οι άνθρωποι είναι αυτοί που κυριάρχησαν στον κόσμο!
Ας αλλάξω λοιπόν τα παραμύθι.
Ήταν λοιπόν, τρία μικρά ανθρωπάκια, τους φώναξε λοιπόν η μαμά τους και τους είπε:
«Καλά μου παιδάκια, μεγαλώσατε και έφτασε ο καιρός να χτίσετε το δικό σας σπίτι. Αλλά προσέξτε, θα κινδυνεύετε από τον ίδιο σας τον εαυτό».
Τα μικρά ανθρωπάκια δεν κατάλαβαν τι εννοούσε η μητέρα τους και για να την καθησυχάσουν της απάντησαν:
«Μείνε ήσυχη μανούλα, θα έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα» υποσχέθηκαν τα μικρά ανθρωπάκια.
Το ένα αποφάσισε να χτίσει το σπίτι του σε ζεστά κλίματα.
Ταξίδεψε, λοιπόν στο Ντουμπάϊ, βρήκε μια ωραία παραλία και αγόρασε ένα σπίτι σε ένα ουρανοξύστη πενήντα ορόφους ψηλό.
Γύρω γύρω σε όλο το κτίριο υπήρχαν τζάμια ώστε το ανθρωπάκι από την μια πλευρά να βλέπει τη θάλασσα και από την άλλη την έρημο. Στο Ντουμπάϊ οι χειμώνες είναι ήπιοι και δεν χρειάζεται καλοριφέρ και το καλοκαίρι ζεστό και κρατάει πολύ, έτσι θα μπορούσε να κάνει όσο περισσότερα μπάνια μπορούσε στην θάλασσα. Για να μπορεί όμως να ζει μέσα στο γυάλινο σπίτι το καλοκαίρι, είχε βάλει κλιματισμό (αιρ κοντίσιον) σε κάθε δωμάτιο ώστε να είναι σε μια φυσιολογική θερμοκρασία.
Όταν τελείωνε την δουλειά του πήγαινε κάθε μέρα για μπάνιο και το βράδυ καθόταν στην πολυθρόνα του και από τη μια έβλεπε τη θάλασσα και από την άλλη την έρημο. Και έτσι ζούσε ευτυχισμένο.
Μια μέρα όμως όταν γύρισε από την δουλειά στο σπίτι, το κτίριο δεν είχε ρεύμα κι έτσι αναγκάστηκε να ανεβεί πενήντα ορόφους με τα πόδια. Μέσα στο σπίτι η ζέστη ήταν αφόρητη, ο κλιματισμός δεν λειτουργούσε και τα τζάμια έκαναν το σπίτι του να μοιάζει με φούρνο.
Τότε, τηλεφωνεί στην ηλεκτρική εταιρεία να παραπονεθεί και αυτή του ανακοινώνει ότι: «δεν θα υπάρχει πια διαθέσιμο ρεύμα στην πόλη όλη την ημέρα, παρά μόνο το βράδυ». Το πετρέλαιο που καίγανε για να παράγουνε το ρεύμα τελειώνει και γι ‘αυτό ξεκίνησαν τις περικοπές.
Πώς θα ζήσει τώρα το μικρό ανθρωπάκι στο σπίτι του;
Τι κάνει… … μαζεύει τα πράγματά του και αποφασίζει να πάει να βρει τον αδερφό του στην Ολλανδία.
Τότε κατάλαβε τι εννοούσε η μητέρα του. Ο πραγματικός κίνδυνος είναι η αλόγιστη σπατάλη που κάνει ο άνθρωπος στις πρώτες ύλες που παίρνει από τη γη.
Ο αδερφός του είχε χτίσει ένα σπίτι σε ένα υπέροχο λιβάδι στο οποίο έβοσκαν χαρούμενες αγελάδες. Σκέφτηκε τη συμβουλή της μητέρας του και διάλεξε ένα σπίτι φτιαγμένο από μπετό για να είναι δυνατό και επειδή στην Ολλανδία δεν κάνει ζέστη είχε βάλει έναν μεγάλο καυστήρα που έκαιγε πετρέλαιο για να ζεσταίνεται. Καθόταν λοιπόν στην πολυθρόνα, στο ζεστό του σπίτι και χάζευε τις χαρούμενες αγελάδες να βόσκουν στο πράσινο λιβάδι.
Όταν έφτασε ο αδερφός του από το Ντουμπάϊ του ετοίμασε ένα υπέροχο γεύμα.
Την ώρα όμως που καθόταν στο τραπέζι και τρώγανε, ξαφνικά το λιβάδι άρχισε να πλημμυρίζει με νερό. Το νερό ερχόταν από τη θάλασσα και στην αρχή πλημμύρισε το λιβάδι, μετά πλημμύρισε το υπόγειο, έσβησε το καλοριφέρ και άρχισαν να κρυώνουν. Τότε ανέβηκαν στον πάνω όροφο και πήραν τηλέφωνο την πυροσβεστική. Η πυροσβεστική τους απάντησε ότι «Τα καυσαέρια από τα καλοριφέρ, τα αυτοκίνητα, και οι βιομηχανίες ανέβασαν την θερμοκρασία της γης με αποτέλεσμα να λειώσουν οι πάγοι στο βόρειο πόλο και να ανεβεί η στάθμη της θάλασσας. Το όμορφο λιβάδι δεν θα υπάρχει πια και θα έπρεπε να φύγουν από εκεί».
Βρεγμένοι και λυπημένοι μάζεψαν τα πράγματά τους και πήγαν να βρουν το τρίτο αδερφάκι τους.
Το τρίτο αδερφάκι τους είχε χτίσει ένα σπίτι σε μια πλαγιά. Ένας λόφος στο βορρά και τα δέντρα γύρω του, το προστάτευαν από τους κρύους βόρειους ανέμους.
Το σπίτι είχε χοντρούς τοίχους, χτισμένους με πέτρα και τούβλα όπως το έχτιζαν οι παππούδες του. Έτσι το σπίτι ήταν ζεστό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι.
Είχε μεγάλα παράθυρα στον Νότο για να μπαίνει ο ήλιος μέσα στο σπίτι τον χειμώνα και τέντες για να το προστατεύει το καλοκαίρι.
Για να είναι ζεστό το σπίτι, τον χειμώνα χρησιμοποιούσε τον ήλιο. Στην σκεπή είχε ηλιακά πάνελ και στο υπόγειο τεράστιες δεξαμενές στις οποίες αποθήκευε το ζεστό νερό.
Όταν έκανε κρύο, το ζεστό νερό περνούσε μέσα από σωλήνες κάτω από το πάτωμα και έτσι το σπίτι ήταν πάντα ζεστό.
Το σπίτι δεν ήταν συνδεδεμένο με την εταιρεία του ηλεκτρισμού, αλλά είχε φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτρια τα οποία του έδιναν το ηλεκτρικό ρεύμα που χρειάζονταν.
Όταν έφτασαν τα αδέρφια του στο σπίτι, τους μαγείρεψε φαγητό από τα λαχανικά που καλλιεργούσε ο ίδιος στον κήπο.
Τα αδέρφια του διηγήθηκαν, ο καθένας την ιστορία του, και τότε κατάλαβαν τα λόγια της μητέρας τους.
Ο άνθρωπος αφού εξολόθρευσε τα άγρια ζώα, συνεχίζει να καταστρέφει το περιβάλλον. Το κακό όμως που κάνουμε τώρα στην γη, θα το πληρώσουμε εμείς οι ίδιοι αργότερα.
Έτσι αποφάσισαν να χτίσουν και αυτοί ένα τέτοιο σπίτι.
…………. και ζήσανε αυτοί καλά και εσείς εύχομαι να ζήσετε καλύτερα.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)